спрацаванасць 1, ‑і, ж.
1. Ступень зношанасці інструмента, механізма. Спрацаванасць разцоў.
2. Страта здароўя ад непамернай працы. Амаль ва ўсіх вобразах сялян падкрэслена толькі самае галоўнае: дачасная спрацаванасць, старасць, беднасць. Адамовіч.
спрацаванасць 2, ‑і, ж.
Узгодненасць у працы. [Шулікаў:] — Тут патрэбна спрацаванасць, трэба мець адчуванне рытму, бо саб’ешся з рытму — і замест таго, каб па кастылю ўдарыць, возьмеш ды і стукнеш па малатку свайго напарніка. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Про́пад, про́падам у выразе прападзі ты пропадам! (ТСБМ). Параўн. рус. пропади ты про́падом, укр. про́па́д, про́падом ’тс’, польск. przepad ’страта залогу, закладу’, чэш. propad ’люк; правал’, серб.-харв. propȁd, славен. propàd ’заняпад, упадак’. Аддзеяслоўны дэрыват ад *propadǫ, *propasti. Гл. прапасці. Параўн. пропадзь, пропасць (гл.). Відаць, у спецыяльных значэннях незалежныя ўтварэнні ў розных славянскіх мовах (гл. Фасмер, 3, 376; ЕСУМ, 4, 599; Банькоўскі, 2, 883); Сной₂, 584 (рэканструюе *propadъ ’падзенне, ухіл’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
severe [sɪˈvɪə] adj.
1. (on/with) суро́вы; стро́гі; цвёрды, непахі́сны
2. ве́льмі ця́жкі, невыно́сны, по́ўны выпрабава́нняў;
a severe pain мо́цны боль;
a severe loss вялі́кая стра́та
3. неспрыя́льны для жыцця́; хало́дны;
a severe winter суро́вая зіма́;
a severe wind рэ́зкі ве́цер, сі́вер
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ачко́, очко́ ’ляток у калодзе для пчол’ (КСТ), ’ячэйка ў сетцы’ (КСТ), ’адзінка ўліку ў розных гульнях’, картачная гульня’ (БРС), укр. очко, вочко, рус. очко, польск. oczko. Памяншальная форма ад око ’вока’, з якім асацыіраваліся дзірачкі ці кропкі на розных прадметах; страта сувязі з ’вока’, акрамя пераноснага ўжывання, звязана з фармальным разыходжаннем (змена націску, параўн. сучаснае во́чка памяншальнае да во́ка ў большасці беларускіх гаворак, гл. ачкаты і інш.), параўн. Булахоўскі, Труды ИРЯ 1, 1949, 153.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бядота, ‑ы, ДМ ‑доце, ж.
Разм.
1. Бяда, гора. Да ўсіх Галіных бядот дадалася новая, ужо зусім рэальная бяда: стараста паведаміў ёй, каб збіралася ў Германію. Няхай.
2. Матэрыяльныя нястачы, беднасць, галеча, бедната. І тут нейк сама сабою ўспомнілася Панямонь і марная страта грошай, праўда, невялікіх, але ў такой бядоце яны мелі б значную сілу. Колас. І там, дзе гібелі Ў бядоце бясконцай, Жыццё маладое ўстала Нанова. Броўка.
3. зб. Бедната, бедныя людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шко́даI ж
1. Scháden m -s, Schäden; Verlúst m -(e)s, -e (страта, прапажа);
учыні́ць шко́ду Scháden zufügen;
пацярпе́ць шко́ду éinen Verlúst erléiden* [davóntragen*];
2. (патрава) Féldfrevel m -s; Flúrschaden m, Ábweiden n -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
deprivation
[,deprɪˈveɪʃən]n.
1) пазбаўле́ньне n.
a deprivation of civil rights — пазбаўле́ньне право́ў асо́бы
2) стра́та f.; няго́ды pl., матэрыя́льная няста́ча
to suffer great deprivation — цярпе́ць вялі́кую няста́чу
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Куса́ць ’хапаць, раніць зубамі’ (ТСБМ, Нас., Сл. паўн.-зах., ТС, Касп., Сержп. Пр., Яруш.). Укр. кусати, рус. кусать ’тс’, балг. късам, серб.-харв. ку́сати, славен. kósiti ’тс’, польск. kąsać, чэш. kousati, славац. kúsať, в.-луж. kusać, н.-луж. kusac ’тс’. Прасл. kǫsati ўтворана ад kǫsъ (< *kǫdsъ). Параўн. літ. ką́sti, kándu ’кусаць’, лат. kuôst, kuôdu ’тс’. Іншыя індаеўрапейскія паралелі менш надзейныя. У даным выпадку назіраецца страта першаснага дзеяслова (як гэта характэрна для славянскіх моў) і замена яго адыменным дзеясловам (Бернекер, 601; Траўтман, 116).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уце́чка ж
1. спец Áusfließen n -s, Ábfließen n -s, Síckern n -s (вадкасці); Áusströmen n -s (газа); Ábleitung f - (тока);
2. камерц Leckáge [-ʒə] f -, -n;
3. тэх (страта) Léckverlust m -(e)s, -e, Verlust m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
damage
[ˈdæmɪdʒ]1.n.
1) шко́да f., пашко́джаньне, пакале́чаньне n.
2) informal кошт -у m., выда́так, стра́та f.
2.v.t.
шко́дзіць; псава́ць; кале́чыць
3.v.i.
псава́цца, быць пашко́джаным
•
- damages
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)