ара́ць, ару, арэш, арэ; аром, араце; незак. што і без дап.

Апрацоўваць зямлю плугам. Араць на зіму. □ Хто тры разы арэ, той тры снапы бярэ. Прыказка. Каб свінні рогі, арала б дарогі. Прыказка. Як ні ары, абы чорным дагары. Прымаўка. Ой, пайду я лугам, лугам, Дзе мой мілы арэ плугам. З нар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпаро́ць, ‑пару, ‑пораш, ‑пора; зак., што.

Разрэзаўшы, разарваўшы ніткі па шве, аддзяліць прышытае. Адпароць каўнер. □ Жонка — не рукаў, не адпораш. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кіў, ківа, м.

Разм. Тое, што і ківок. Ківалі галавы.. [Юзік] згадзіўся з Юркевічам. Мурашка. Не паслухае ківа, дык паслухае кія. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лаці́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Старажытнага Рыма, да рымлян. Лацінская мова. Лацінская прыказка.

2. Уст. Каталіцкі. Лацінская царква.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недагавары́ць, ‑гавару, ‑гаворыш, ‑гаворыць; зак., што і чаго.

Выказаць не ўсё; скрыць, утаіць свае думкі, намеры. Лепш недагаварыць, чым перагаварыць. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабру́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Запэцкаць, забрудзіць усё, многае. Рукі пабрудзіш — вадою адмыеш, душу забрудзіш — і мылам не адмыеш. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашанава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; зак., каго-што.

1. Аднесціся клапатліва да каго-, чаго-н.

П. сваё здароўе.

2. Аднесціся з пашанай, павагай да каго-, чаго-н.

П. аўтарытэт.

Шануй людзей, то і людзі цябе пашануюць (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дагары́, прысл.

1. На спіне, на спіну.

Ляжыць д.

2. Угору, уверх.

Як ні ары, абы чорным д. (прыказка).

◊

Дагары нагамі —

1) у перавернутым, перакручаным становішчы (быць і пад.);

2) уніз галавой, кулём (падаць, ляцець і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ле́бедзь, -я, мн. -і, -яў, м.

Вялікая вадаплаўная птушка сямейства качыных з доўгай выгнутай шыяй.

Чорны л.

Л. ляціць к снегу, а гусь — к дажджу (прыказка).

◊

Лебядзіная песня — апошняе праяўленне таленту.

|| прым. лебядзі́ны, -ая, -ае.

Л. пух.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уе́жна, безас. у знач. вык.

Дастаткова, багата ежы. Мядзведзю на сонцы ўлежна, Уежна каля раёў. Барадулін. Хоць не ўежна, дык улежна. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)