proportion

[prəˈpɔrʃən]

n.

1) прапо́рцыя f., ко́лькасныя адно́сіны

2) ча́стка f.

A large proportion of Belarus is covered by forests — Вялі́кая ча́стка Белару́сі пакры́тая ляса́мі

3) Math. прапо́рцыя f.

4) Math. трайно́е пра́віла

•

- proportions

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

apply

[əˈplaɪ]

1.

v.t.

1) наклада́ць, пакрыва́ць, ма́заць

to apply varnish — пакрыва́ць ла́кам

2) ужыва́ць, тарнава́ць

to apply the rule — тарнава́ць пра́віла

3) аддава́цца чаму́; стара́цца, бра́цца

He applied himself to learning French — Ён узя́ўся за вывучэ́ньне францу́скае мо́вы

2.

v.i.

1) тарнава́цца

2) даты́чыць

This rule applies to all — Гэ́тае пра́віла даты́чыць ўсі́х

3) падава́ць зая́ву; прасі́ць

to apply for a job — пада́ць зая́ву на пра́цу

They applied for help — Яны́ прасі́лі дапамо́гі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

regulation

[,regjəˈleɪʃən]

1.

n.

1) рэгулява́ньне n., рэгуля́цыя f.

2) пра́віла n., зако́н, стату́т -у m.

traffic regulations — пра́вілы даро́жнага ру́ху

2.

adj.

усталява́ны, вымага́ны зако́нам або́ пра́віламі, прадпіса́ны

Soldiers wear a regulation uniform — Жаўне́ры но́сяць прадпіса́ную ўніфо́рму

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

rule

[ru:l]

1.

n.

1) пра́віла n.

rules of the game — пра́вілы гульні́

the rules of the road — пра́вілы даро́жнага ру́ху

2) пастано́ва су́ду

3) стату́т -у m.

4) ула́да f., кірава́ньне n.

in a democracy the people have the rule — У дэмакра́тыі кіру́е наро́д

5) ліне́йка f. (для ме́раньня)

2.

v.i.

1) устанаўля́ць пра́віла

2) выраша́ць, пастанаўля́ць

The judge ruled against them — Судзьдзя́ вы́рашыў супро́ць іх

3) кірава́ць, валада́рыць, панава́ць, мець ула́ду

4) ліне́іць, разьліне́йваць

•

- as a rule

- rule out

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

aberration

[,æbəˈreɪʃən]

n.

1) адхіле́ньне, ухіле́ньне n. (ад пра́вільнага шля́ху ці ку́рсу)

aberration of the mind — замгле́ньне n. ро́зуму

2) адхіле́ньне n. (ад пра́віла, ты́пу, станда́рту)

3) Astron. абэра́цыя f., адхіле́ньне n.

aberration of the needle — адхіле́ньне магні́тнае стрэ́лкі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

principle [ˈprɪnsəpl] n.

1. но́рма, асно́ўнае пра́віла (паво́дзін); пры́нцып (у розных знач.);

a man of principle прынцыпо́вы чалаве́к;

a man without principles беспрынцы́пны чалаве́к;

on principle прынцыпо́ва;

stick to one’s principles прытры́млівацца сваі́х пры́нцыпаў

2. пры́нцып, асно́ва, зако́н;

Archimed’s principle зако́н Архіме́да;

the principle of universal gravitation зако́н сусве́тнага прыцягне́ння

3. пры́нцып (работы), асно́ва (дзеяння, канструкцыі)

♦

in principle у пры́нцыпе

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

zakon, ~u

м.

1. ордэн (манаскі);

zakon krzyżacki гіст. тэўтонскі ордэн;

2. уст. закон; правіла;

Nowy (Stary) Zakon уст. Новы (Стары) запавет;

wstąpić do ~u — а) уступіць у ордэн;

пайсці ў манастыр

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ро́к 1 ру͡ок, рык, рік ’год’ (Нас., Мал., Бес., Сцяшк., Сцяц., Нар. Гом., Байк. і Некр., Скарбы, Сл. ПЗБ; гродз., З нар. сл.), ’тэрмін’ (Стан.) ’тэрмін пасяджэння земскага суда’ (Гарб.). Укр. рік, рус. дыял. рок ’тс’, рус. разан. ’непазбежнае няшчасце, лёс, доля’, стараж.-рус. рокъ ’тэрмін, год, узрост; правіла; лёс’; польск., н.-луж., чэш., славац. rok ’год’, славен. rȍk ’тэрмін’, ’прадвесце’, серб. ро̂к, харв. rȏk, rȍk, ст.-слав. рокъ ’устаноўлены, дамоўлены тэрмін’. Прасл. rokъ ’дамоўлены час, тэрмін’, утворанае ад *rekti ’сказаць’ (гл. рэкнуць), першапачаткова азначала ’нешта дамоўленае’, напрыклад, чэш. валаш. byl na istém roku ’быў, каб пачуць дакладны тэрмін вяселля’, альбо дамоўленасць у прававых адносінах, якая, як правіла, вызначалася тэрмінам на 12 месяцаў — такім парадкам слова *rokъ атрымала значэнне ’год’, параўн. ст.-бел. рокъ замероный ’вызначаны тэрмін для разгляду справы ў судзе’ (Статут 1529 г.), рокъ завитый ’канчатковы тэрмін яўкі ў суд’ (Ст.-бел. лексікон), роки статутовые ’тэрмін грашовай выплаты ад выйгранага працэсу’, роки судовые ’тэрмін судаводства земскага суда’ (Гарб.), зложыць рокъ ’вызначыць тэрмін’ (Стан.). Таму неабавязкова выходзіць з меркавання аб запазычанні ст.-бел. рокъ з польск. rok (гл. Булыка, Лекс. запазыч., 186). Гл. таксама рочкі 1. Прасл. *rokъ генетычна звязваецца з ст.-інд. racanam ’распарадак’, гоц. ragin ’думка’, ’розум’, rahnjan ’разлічваць’, тахар. A rake, тахар. B reki ’слова’, алб. rok ’тэрмін’, ’рашэнне’ (Міклашыч, 247; Фрэнкель, 693; Фасмер, 3, 497; Махэк₂, 515; Бязлай, 3, 193; Сной₂, 628; БЕР, 6, 312; ESJSt, 13, 761).

Рок 2 ’поліўка з цёртага канаплянага семя’, ’расол’ (бярэз., в.-дзв., Сл. ПЗБ), ’лёк, селядзечы расол’ (гарад., ЛА, 4). Уграфінізм. Параўн. фін., карэльск. rokka ’гарохавы суп, поліўка’, эст. rokk ’зацірка’, комі rok ’каша’. Адсюль і рус. пячорск. рок ’поліўка з крупамі’, арханг. рокка ’поліўка з жытняй мукі з рыбай’ (Фасмер, 3, 497).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

liberal

[ˈlɪbərəl]

1.

adj.

1) шчо́дры; бага́ты

a liberal donation — шчо́драе ахвярава́ньне

2)

а) талера́нтны; лібэра́льны

a liberal thinker — мысьля́р з шыро́кімі по́глядамі

б) адво́льны

a liberal interpretation of a rule — во́льная інтэрпрэта́цыя пра́віла

3) лібэра́льны

2.

n.

лібэра́л -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

цепно́й​I (к цепь);

1. в разн. знач. ланцуго́вы;

цепно́е колесо́ ланцуго́вае ко́ла;

цепно́й мост ланцуго́вы мост;

цепны́е кора́ллы зоол. ланцуго́выя кара́лы;

цепна́я ли́ния мат. ланцуго́вая лі́нія;

цепна́я реа́кция физ., перен. ланцуго́вая рэа́кцыя;

2. (привязанный на цепь) ланцу́жны;

цепна́я соба́ка ланцу́жны саба́ка;

3. / цепно́е пра́вило мат. склада́нае трайно́е пра́віла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)