тавары́ства ср.
1. това́рищество, дру́жба ж.; сотру́дничество;
2. (организация) това́рищество, о́бщество;
○ пра́віла т. — мат. пра́вило това́рищества;
Саю́з тавары́стваў Чырво́нага Кры́жа і Чырво́нага Паўме́сяца — Сою́з о́бществ Кра́сного Креста́ и Кра́сного Полуме́сяца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АВАНТУРЫ́ЗМ
(ад франц. aventure прыгода),
дзейнасць, заснаваная на рызыкоўных падазроных учынках з мэтай дасягнуць лёгкага поспеху, выгады; справа, распачатая без уліку рэальных умоў і магчымасцяў. Як правіла, мае на мэце задавальненне карыслівых інтарэсаў, але ў большасці выпадкаў канчаецца правалам. Найб. страты грамадству прыносяць палітычны, эканам., ваенны авантурызм.
т. 1, с. 59
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
рэгла́мент
(фр. réglement, ад лац. regula = правіла)
1) сукупнасць правіл, якія вызначаюць парадак дзейнасці дзяржаўнага органа, установы, арганізацыі;
2) парадак вядзення пасяджэнняў, канферэнцый, з’ездаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
звычай, парадак, правіла, практыка, умоўнасць; абычай, завад, завядзёнка (разм.); рытуал, канон (кніжн.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
тройно́й
1. (втрое больший) трайны́;
в тройно́м разме́ре у трайны́м паме́ры;
2. (состоящий из трёх однородных частей) трайны́, патро́йны;
тройно́й кана́т патро́йны кана́т;
3. мат. трайны́;
тройно́е пра́вило трайно́е пра́віла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дыскатэ́ка
(фр. discothèque, ад гр. diskos = дыск + theke = сховішча)
збор грамафонных пласцінак (дыскаў 2) маладзёжная танцавальна-забаўляльная ўстанова, дзе музыка і танцы суправаджаюцца, як правіла каментарыямі дыск-жакея.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фармуля́р
(ням. Formular, ад лац. formula = форма, правіла)
1) асобная кніга або бланк, куды заносяцца асноўныя звесткі аб стане, эксплуатацыі якога-н. механізма, збудавання;
2) бібліятэчная ўліковая картка.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кано́н, ‑а, м.
1. Якое‑н. правіла, устаноўленае і ўзаконенае вышэйшай царкоўнай іерархіяй. Беларускія кніжнікі XVI–XVII стст. перакладалі рэлігійныя творы на «простую» мову, але з аглядкай — не нарабіць бы памылак, не адысці б ад царкоўных канонаў, не ўпасці б у ерась. Шакун.
2. перан. Кніжн. Правіла або сукупнасць правіл якога‑н. напрамку ў мастацтве. Класіцысцкія каноны. □ Паэт выступаў супраць сацыяльнага і нацыянальнага ўціску і адкідваў прэч рэакцыйныя, антырэалістычныя «каноны» эстэтыкі сімвалізму. Майхровіч. // Тое, што з’яўляецца традыцыйнай, абавязковай нормай. Тэхнічныя каноны. □ [Мікалай] адкінуў бы прэч усе каноны ветлівасці, дагнаў бы Адама і з усёй сілы ўчапіўся б яму ў горла. Дамашэвіч.
3. Спіс рэлігійных кніг, прызнаных царквою ў якасці свяшчэннага пісання. Біблейскі канон.
4. Царкоўнае песнапенне ў пахвалу святога або свята і пад. Велікодны канон. Памінальны канон.
5. Паўтарэнне адной мелодыі рознымі галасамі, якія ўступаюць у спевы паслядоўна, адзін за другім, дакладна паўтараючы мелодыю першага голасу.
[Грэч. kanon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кананіза́цыя
(с.-лац. canonizatio, ад гр. kanonizo = падпарадкоўваю правілу)
1) залічэнне каго-н. царквою ў святыя;
2) перан. узаконьванне, ператварэнне якога-н. правіла ў абавязковае.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ВУ́ДВАРД (Woodward) Роберт Бёрнс
(10.4.1917, г. Бостан, штат Масачусетс, ЗША — 8.7.1979),
амерыканскі хімік-арганік. Чл. Нацыянальнай АН ЗША і Амер. акадэміі навук і мастацтваў. Замежны чл. АН СССР (1976). Скончыў Масачусецкі тэхнал. Ін-т (1936). З 1937 у Гарвардскім ун-це (з 1950 праф). Навук. працы па хіміі складаных біялагічна важных арган. злучэнняў. Сінтэзаваў хінін (1944), антыбіётык патулін (1950), картызон (1951), рэзерпін (1956), хларафілы а і б (1960), тэтрацыклін (1962), вітамін B12 (1971) і інш.; устанавіў будову шэрагу антыбіётыкаў. Сфармуляваў правілы: для вызначэння батахромнага эфекту алкільных замяшчальнікаў у спалучаных дыенах (1941, правіла Вудварда), актанта для вярчальнай дысперсіі кетонаў (1961), захавання арбітальнай сіметрыі для ўзгодненых рэакцый (1965, правіла Вудварда — Гофмана). Нобелеўская прэмія 1965.
Тв.:
Рус. пер. — Сохранение орбитальной симметрии М., 1971 (разам з Р.Хофманам).
т. 4, с. 287
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)