горад на ПдУ Ірака, адм. ц. мухафазы Майсан. 130 тыс.ж. (1985). Вузел шашэйных дарог. Перапрацоўка с.-г. прадукцыі (рыс, фінікі); цукр. завод. Паблізу Амары — цэлюлозна-папяровы камбінат.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Másche
f -, -n
1) во́чка (у вязанні, сетцы і г.д.)
2) ву́зел, бант
in die ~n geráten* — папа́сціся ў сіло́ [па́стку]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
АСАНСО́Л,
горад у Індыі, у штаце Зах. Бенгалія. 262 тыс.ж. (1991). Трансп.вузел. Прамысл. цэнтр у індустр. раёне Чхота-Нагпур (машынабудаванне). Каля Асансола — здабыча вугалю; чорная металургія, выплаўка алюмінію.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
лімфаты́чныфізіял. lymphátisch, Lymph-;
лімфаты́чныя сасу́ды Lýmphgefáße pl;
лімфаты́чная зало́за Lýmphdrüse f -, -n;
лімфаты́чны ву́зел Lýmphknoten m -s, -;
лімфаты́чная сістэ́ма Lymph(gefäß)system n -s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Вужышча (БРС, Янк., Бір. Дзярж., Сцяшк., Хрэст. дыял., 233). Рус.у́же н. р. ’вяроўка’, ужище, ужища ’тс’, ст.-рус.уже ’вяроўка, ланцуг’, ст.-слав.ѫже ’вяроўка’, балг.въже ’вяроўка’, серб.-харв.у́же, род. скл. у́жета, у́жа ’тс’, славен.vọ̑že н. р. ’канат’, палаб.vǫže ’вяроўка’. Прасл.*vǫže з *vǫzi̯o, роднаснае вузел, вязаць (гл.) (Фасмер, 4, 152; Скок, 3, 583).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АБЕШЭ́
(Abéché),
горад на У Чала. Адм. ц. прэфектуры Вадаі. 83 тыс.ж. (1988). Вузел шашэйных дарог. Аэрапорт. Цэнтр жывёлагадоўчага раёна (пераважна буйн. раг. жывёла). Прадпрыемствы па перапрацоўцы с.-г. прадукцыі.
1. Змацаваць, злучыць канцы чаго-н. вузлом, бантам і пад.
З. вузел.
З. гальштук.
З. хустку.
2. Абматаўшы, змацаваць канцы бінту, вяроўкі і пад.
З. вочы.
З. мех.
З. парэзаны палец.
3. Распачаць, даць узнікнуць (таму, што названа назоўнікам).
З. бой.
З. перастрэлку.
З. гаворку.
З. знаёмства.
◊
Свет завязацькаму (разм.) — зрабіць перашкодай, пазбавіць свабоды дзеянняў.
Як завязаць (разм.) —
1) поўна, вельмі многа, колькі ўлезла.
Насыпаць мех як з.;
2) колькі можна, уволю.
Наеўся як з.
|| незак.завя́зваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз.завя́званне, -я, н.ізавя́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тра́нспартны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да транспарту (у 1, 2 знач.). Транспартная сістэма. Транспартны вузел. Транспартная служба. Транспартныя выдаткі.// Прызначаны для транспартавання; які з’яўляецца сродкам транспарту. Транспартная авіяцыя. Транспартны самалёт.// Які працуе на транспарце, які абслугоўвае транспарт. Транспартны рабочы. Транспартная брыгада.// Які мае адносіны да выкарыстання чаго‑н. для транспаніроўкі. Транспартнае асваенне рэк. Транспартнае значэнне дарог.// Які мае адносіны да вытворчасці машын і абсталявання для транспарту. Транспартная прамысловасць. Транспартнае машынабудаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́ПЕЛДОРН
(Apeldoorn),
горад у цэнтр.ч. Нідэрландаў. 145 тыс.ж. (1985). Прыстань на Апелдорнскім канале. Чыг.вузел. Машынабудаванне, хім., папяровая, тэкст.прам-сць. Паблізу Апедлорна летняя каралеўская рэзідэнцыя; палацы 14 і 17 ст.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АВЕЛЬЯНЕ́ДА
(Avellaneda),
горад у Аргенціне, у складзе Вял. Буэнас-Айрэса. Засн. ў 1852. 334 тыс.ж. (1980). Порт у зал. Ла-Плата, чыг.вузел. Металургічная, мясахаладабойная, гарбарная, абутковая, тэкст.прам-сць. Нафтаперапрацоўка, суднарамонт.