пяцёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Лічба «5». // Разм. Назва розных прадметаў, якія нумаруюцца гэтай лічбай (трамваяў, аўтобусаў і пад.).

2. Адзнака паспяховасці ў пяцібальнай сістэме, якая абазначае «выдатна». Звычайна за вучнем замацоўваецца ў школе стандарт — троечнік, чацвёрачнік, выдатнік. А ў Тамары былі пяцёркі і тут жа тройкі. Ермаловіч.

3. Разм. Колькасць 5; пяцёра. Падзяліўшы групу напалам, .. [Шыбаеў] пакінуў пяцёрку байцоў у лесе паблізу дарогі. Краўчанка. // Група, якая складаецца з пяці чалавек або з пяці прадметаў. [Мікола:] — Мазурэнка сказаў расшырыць арганізацыю. Браць правераных. Уключаць у пяцёркі. Так, каб адзін другога не ведалі, а толькі таго, хто дае заданне. Навуменка.

4. Разм. Грашовы знак або сума ў пяць рублёў. Калі дзялілі каравай, на талерку клаў кожны, колькі мог. Палажыў і Якаў цэлую пяцёрку. Чарнышэвіч. [Соня] разгладжвала пакалечаных рублёўкі, траячкі, пяцёркі. Корбан.

5. Ігральная карта, якая мае пяць ачкоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Nóte

f -, -n

1) адзна́ка, бал

j-m éine gúte ~ gében* — ста́віць каму́-н. до́брую адзна́ку

2) заўва́га, адзна́ка

etw. mit éiner ~ verséhen* — зрабі́ць адзна́ку на чым-н.

3) банкно́т, купю́ра

4) дып. но́та

~n áustauschen — абме́ньвацца но́тамі

5) но́та (у розн. знач.)

etw. in ~n sétzen — піса́ць му́зыку на што-н., пакла́сці што-н. на му́зыку

nach ~n spíelen — ігра́ць па но́тах

wie nach ~n — як па но́тах

6) перан. тон, адце́нне

éine ándere ~ ánschlagen* — перамяні́ць тон

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

token

[ˈtoʊkən]

1.

n.

1)

а) знак -у m., сы́мбаль -ю m.

Black is a token of mourning — чо́рны ко́лер — сы́мбаль жало́бы

б) до́вад -у m.

в) характэ́рная адзна́ка, прыкме́та f.

2) знак прыя́зьні

3) жэто́н -а m.

2.

adj.

сымбалі́чны

a token payment — сымбалі́чная пла́та

•

- by the same token

- in token of

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

адзі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Першы, найменшы цэлы лік, а таксама яго лічбавы знак «1». // толькі мн. (адзі́нкі, ‑нак). Апошняя лічба ў мнагазначных ліках. Двухзначны лік складаецца з адзінак і дзесяткаў.

2. Самая нізкая адзнака паспяховасці ў пяцібальнай сістэме, якая азначае: «вельмі дрэнна».

3. У спалучэнні з назоўнікамі або прыметнікамі азначае велічыню, якая прынята для вымярэння аднародных велічынь. Адзінка вымярэння. Грашовая адзінка. Адзінка даўжыні. Кармавая адзінка. Адзінка паскарэння. Сістэма адзінак.

4. Кожная асобная істота, прадмет, паасобнік. Аддзел рукапісаў сабраў каля 2000 адзінак рукапісных твораў. «Беларусь». // Службовае месца ў штатным раскладзе якой‑н. установы, арганізацыі. Штатная адзінка. Вакантная адзінка. // толькі мн. (адзі́нкі, ‑нак). Мала хто; паасобныя. З вялікай групы экскурсантаў толькі адзінкі дасягнулі вяршыні гары.

5. звычайна з азначэннем. Самастойная частка нечага цэлага. Адміністрацыйная адзінка. Гаспадарчая адзінка. Баявая адзінка.

6. Асобны чалавек; асоба, індывідуум. Гераізм савецкіх людзей — не якасць выключных адзінак, а масавая з’ява, уласцівасць усяго народу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чацвёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Лічба 4. Напісаць чацвёрку. // Разм. Назва некаторых прадметаў (аўтобуса, трамвая і пад. маршруту № 4), якія нумаруюцца лічбай 4.

2. Разм. Адзнака аб паспяховасці ў пяцібальнай сістэме са значэннем «добра». Тарас Яцэвіч скончыў у тым годзе сярэднюю школу. Праўда, не зусім удала: з тройкамі і чацвёркамі. Якімовіч. Клава думала цяпер і пра тыя тры балы, якіх яна недабрала на экзаменах. Усяго тры балы. Гэта «тройка» па пісьму і «чацвёрка» па хіміі. Кавалёў.

3. Ігральная карта, дошчачка даміно з чатырма ачкамі. Чацвёрка пік.

4. Запрэжка ў чатыры кані. Вёз [гаспадар] на .. [кабыле] дровы з лесу, ажно тыц! — едзе пан на чацвёрцы. Бядуля.

5. Колькасць каго‑, чаго‑н. у чатыры адзінкі; чатыры аднародныя прадметы. Чацвёрка самалётаў. □ Потым аблічча яго праяснялася, Аляксандр развясельваўся, падыходзіў да Уладзіка, ці да Сымона, або да Андрэя — гэта была самая знітаваная чацвёрка ў камеры. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дво́йка ж.

1. (лічба) Zwei f -, -en;

Вы мо́жаце туды́ дае́хаць на дво́йцы Sie können dorthín mit Líni¦e zwei fáhren;

2. (дрэнная адзнака паспяховасці) Zwei f -, -en; (Fünf – у нямецкіх школах);

за што ты атрыма́ў сёння дво́йку? wofür hast du héute éine Zwei [Fünf] bekómmen?;

3. (гоначная лодка) спарт. Zwéier m -s, -;

4. (камплект адзення) Twinset [´twinsɛt] n, m -s, -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ацэ́нка ж.

1. (дзеянне) Veránschlagung f -, Schätzung f -, -en, Bewértung f -, -en;

2. (думка, меркаванне) Éinschätzung f -, -en, Wértung f -, Beúrteilung f -, Würdigung f -;

◊

даць высо́кую ацэ́нку hoch éinschätzen, ein hóhes Wérturteil áussprechen*;

3. (адзнака) Nóte f -, -n; Zensúr f -, -en;

паста́віць ацэ́нку éine Nóte geben*; спарт. (бал) Wértung f -, -en;

ацэ́нка (ко́шту) абаро́тных сро́дкаў эк. Úmlaufmittelbewertung f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

failing

[ˈfeɪlɪŋ]

1.

n.

1) няўда́ча f.

2) сла́басьць f.; віна́ f.; зага́на f.

2.

prep.

1) без, за недахо́пам

failing good weather — калі́ ня бу́дзе паго́ды

2) пры адсу́тнасьці

failing election — у выпа́дку няўда́чы ў вы́барах

3.

adj.

1) слабы́, кво́лы (пра здаро́ўе)

2) яко́га не стае́, не хапа́е; нездавальня́ючы

a failing grade — нездавальня́ючая адзна́ка

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Казу́лька ’божая кароўка’ (Шатал., З жыцця; Чач.), казулькі ’конікі палявыя’ (Федар. Рук.). Укр. козуля, козулька ’насякомае Cerambix’. Словаўтваральна празрыстая структура; цяжэй вытлумачыць як вытворнае ад каза 1, ці тут перанос назвы з казуля, вядомага ў розных значэннях. Параўн. у Федароўскага ў рукапісным слоўніку: kozaczki ’конікі палявыя’. Лексемы з апошнім значэннем могуць быць аўтаномнымі ўтварэннямі (паводзіны насякомага нагадваюць паводзіны жывёлы), магчыма, нават першаснымі для семемы ’божая кароўка’, напр., супадзенне назвы коніка і божай кароўкі ў бел. лельч. кавалік. Разам з тым міфалагічны кантэкст, які суправаджае розныя назвы Coccinella septempunctata як у слав., так і неслав. мовах, дазваляе меркаваць аб магчымай субстытуцыі назвы або міфалагічным варыянце, параўн. бел. кароўка, ярыца, укр. щедрик‑ведрик і рус. козуля, козурка, козюлька, коровка і інш. для сакральнага печыва з відавочнымі зааморфнымі адзнакамі.

Казу́лька ’маленькая лавачка’ (Касп.). Рус. козуля ’кароткая лавачка, зробленая так, што сучкі дрэва з’яўляюцца ножкамі’, казулька ’тс’, халм., пск. ’маленькая лавачка, на якую садзяцца, калі дояць карову’, маск. ’санкі, якія робяць са старой лаўкі’. Матывацыя назвы зразумелая (рожкі, зааморфная адзнака), аднак не вельмі ясна, утворана слова суфіксальным спосабам ад каза або тут перанос назвы ад казуля, параўн. інш. назву лавачкі каза (гл.). Статус інавацыі (усх.-слав.?) няясны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

mniej

1. менш, меней;

mniej interesujący — менш цікавы;

mniej więcej — больш-менш;

coraz mniej — што раз менш (меней);

nie mniej niż — не менш чым;

2. разм. мінус;

siedem mniej dwa — сем мінус два;

dostateczny mniej — тройка з мінусам (адзнака)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)