2.безас.узнач.вык. Пра пачуццё суму, якое адчувае хто‑н. Карызну стала сумна, маркотна, як чалавеку, які разлучыўся з блізкімі людзьмі.Зарэцкі.[Толю] стала сумна сядзець тут аднаму.Якімовіч.Як ні старалася Граноўская, каб гасцям не было сумна, нічога з гэтага не выходзіла.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2.(угрюмый) пану́ры; (о настроении, о мыслях)су́мны;
мра́чный день пахму́рны (хму́рны, змро́чны) дзень;
мра́чная ночь змро́чная (цёмная) ноч;
мра́чные сво́ды змро́чныя скляпе́нні;
мра́чный взгляд пану́ры (хму́рны) по́гляд;
мра́чные мы́сли су́мныя ду́мкі;
мра́чное настрое́ниесу́мны настро́й;
мра́чное про́шлое ця́жкае (змро́чнае) міну́лае.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жупа́н, ‑а́, м.
Даўнейшае верхняе мужчынскае і жаночае адзенне з каляровага сукна ў палякаў, беларусаў і ўкраінцаў. Пшэбора зараз па парадку Скідае вопратку сваю, Наўперад зняў канфедэратку, Як сведку польскасці ў краю, А потым важна расшпіляе Зялёны вышыты жупан.Колас.Змардаваны, сумны, у жупане зялёным Круль драмаў, прылёгшы ў ботах на пярыне.Бажко.
[Польск. żupan.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыкуча́ць ’надакучваць’ (Нас.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад слаба зафіксаванага ку́чыць з той самай семантыкай (Байк. і Некр., Сл. ПЗБ), якое ў форме *куча́ць больш вядома ў прыставачных утварэннях, параўн. дакуча́ць/даку́чыць, надаку́чыць (гл.). Бяспрэфіксны дзеяслоў узыходзіць да прасл.*kučiti (sę). Параўн. арэальна блізкія смал.прику́чить ’тс’, прику́чливый ’сумны, невясёлы; дакучлівы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
öd, öde
a
1) пустэ́льны, незасе́лены
2) су́мны, пусты́
ein ~es Geschwätz — пуста́я балбатня́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
фо́сфар, ‑у, м.
Хімічны элемент, які адыгрывае важную ролю ў жыццядзейнасці жывёл і раслін, існуе ў трох разнавіднасцях. Белы фосфар. Чырвоны фосфар. Чорны фосфар.// Разнавіднасць гэтага элемента — воскападобнае самаўзгаральнае, вельмі ядавітае рэчыва, якое свеціцца ў цемнаце. /уперан.ужыв.Выскачыў з бярлогі сумны воўк, Ад голаду сухі, бы корч, І пырснуў фосфарам вачэй.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГЕРТ Зіновій Яфімавіч
(21.9.1916, Масква — 18.11.1996),
расійскі акцёр тэатра і кіно. Нар.арт.СССР (1990). З 1945 у Цэнтр. т-ры лялек пад кіраўніцтвам С.Абразцова, з 1988 у Маскоўскім т-ры імя М.М.Ярмолавай. Вострахарактарны, пераважна камедыйны акцёр. Майстар эпізоду. У яго творчасці спалучаліся сумны гумар, іронія і скептыцызм з тонкай лірыкай. З 1958 у кіно. Здымаўся ў фільмах: «Фокуснік», «Залатое цяля», «Печкі-лавачкі», «Аўтамабіль, скрыпка і сабака Клякса», «Уцёкі містэра Мак-Кінлі», «Казкі, казкі... казкі старога Арбата», «Ключ без права перадачы», «Біндзюжнік і кароль», «Фауст» і інш. Аўтар п’есы «Пацалунак феі» (разам з М.Львоўскім).