неміну́чы, ‑ая, ‑ае.

Такі, якога нельга мінуць; непазбежны. Сутычка была немінучая, тым болей, што насарогі заўсёды ахвотнікі пабіцца. Маўр. Яго выносіў з пекла конь Ад смерці немінучай. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

daylight [ˈdeɪlaɪt] n. дзённае святло́;

in (broad) daylight сяро́д бе́лага дня

♦

frighten the daylights out of smb. напужа́ць каго́-н. да сме́рці

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

goner [ˈgɒnə] n. infml (пра чалавека) які́ знаходзіцца пры сме́рці або́ ў безнадзе́йным стано́вішчы;

I guess he’s a goner. Баюся, што яму канцы.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

skull [skʌl] n. чэ́рап;

skull and crossbones чэ́рап і ко́сці (эмблема смерці)

♦

an empty skull пуста́я галава́;

a thick skull ме́дны лоб

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Траці́ны 1 ‘пілавінне’ (Скарбы; гродз., Нар. сл.), троці́на ‘тс’ (кам., ЛА, 1). З польск. trociny ‘тс’, дыял. treciny і tręciny ‘тс’ < trot ‘тс’, troty ‘сечка з саломы і сена’, ‘смецце ў азаддзі, найгоршым збожжы’, а таксама каш. tråt ‘людскія і жывёльныя выдзяленні, адкіды’, якое з паўн.-прасл. *tertъ — дэрывата з суф. ‑tъ і менай карэннай галоснай *‑e‑ ў *‑o‑ прасл. *terti, гл. церці (Борысь, 642; Брукнер, 576; SEK, 5, 161; Калашнікаў, Этымалогія 1997–1999, 61–62).

Траці́ны 2 ‘памінанне і абед па нябожчыку праз тры дні пасля яго смерці’ (Шат., Касп., Мат. Гом., Жд. 2, Ян.; чэрв., Сл. ПЗБ, Гіл.); трацці́ны ‘тс’ (Нас.; в.-дзв., Шатал., Рэг. сл. Віц.), траці́нкі, траці́ны ‘хаўтуры па нябожчыку на трэці дзень пасля пахавання’ (Сцяшк. Сл.), ст.-бел. третини ‘трохдзённае памінанне памерлых’ (ГСБМ). Параўн. укр. дыял. трети́ни, трейті́ни ‘памінанне на трэці дзень пасля смерці’. Да трэці (гл.) пры дапамозе суф. ‑ін‑ы са значэннем традыцыйнага абраду, як дзевяціны, саракавіны, гадавіны (Сцяцко, Афікс, наз., 214). Максімаў (Восточнослав. и общ. яз., 1978, 154) лічыць, што адлічэбнікавыя старарускія назвы абрадаў на ‑ін‑ы распаўсюдзіліся з захаду пад уплывам аддзеяслоўных назоўнікаў тыпу радзіны, запазычаных з польскай мовы, што малаверагодна, параўн. балг. трети́ни ‘памінанне на трэці дзень пасля смерці’, девети́ни ‘памінанне на магіле на дзявяты дзень пасля смерці’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

недабі́ты, ‑ая, ‑ае.

Ранены, прыбіты не да смерці. Недабітая птушка. // перан. Не знішчаны поўнасцю пасля разгрому, паражэння. Пакідаючы за сабой недабітыя варожыя часці, .. нашы рухаліся ўперад і ўперад. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Памі́нкі ’абрадавы абед у памяць памёршага пасля хаўтур або праз пэўны тэрмін са дня смерці’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Касп., Шат.), памі́нькі ’тс’ (Сл. ПЗБ), памі́н ’тс’ (Нас.). Рус. поми́нки, укр. поми́нки. Да памінаць, ітэратыўнай формы ад помніць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

эпіта́фія

[гр. epitaphios (logos) = надмагільнае слова]

1) надпіс на надмагільнай пліце;

2) кароткі верш, напісаны з выпадку чыёй-н. смерці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ані́, прысл. (звычайна з адмоўем).

Ніколькі, зусім. [Янка:] — Можа з раніцы яны [трусы] І не кормлены ані? Гілевіч. Як гэта дзіўна ўсё ж — яна [Наста] ані Ганебнай смерці не баіцца сёння! А. Астапенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зберагчы́ся, ‑рагуся, ‑ражэшся, ‑ражэцца; ‑ражомся, ‑ражацеся; зак.

Застацца ў цэласці, у наяўнасці. У .. вуснай творчасці[народа] зберагліся лепшыя здабыткі старажытнай беларускай літаратурнай мовы. Шакун. // Зберагчы сябе (ад небяспекі, непрыемнасці, смерці); усцерагчыся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)