ге́йзер
(ісл. geysir)
гарачая крыніца вулканічнага паходжання, з якой час ад часу б’е фантан.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
гіпербазі́ты
(ад гіпер- + гр. basis = аснова)
горныя пароды вулканічнага паходжання, з нязначным утрыманнем крэменякіслаты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пе́мза
(рус. пемза < англ. pumice, ад лац. pumex)
лёгкая порыстая горная парода вулканічнага паходжання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
адзінакро́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які паходзіць ад аднаго бацькі, але ад розных маці (пра дзяцей). // Які звязаны агульнасцю паходжання (аб братэрскіх народах, дзяржавах). Над працоўнымі Заходняй Беларусі і Заходняй Украіны навісла пагроза трапіць у рабства да гітлераўскай Германіі. У такіх умовах Савецкі ўрад прыняў рашэнне аб аказанні дапамогі сваім адзінакроўным братам. «Весці».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́галь, ‑ю; мн. вуглі́, ‑ёў і вугалі́, ‑ёў; м.
1. (мн. вуглі́). Цвёрдае гаручае выкапнёвае рэчыва арганічнага паходжання. Каменны вугаль. Буры вугаль.
2. (мн. вуглі́ і вугалі́). Рэшткі няпоўнага згарання драўніны; кавалак абгарэлага дрэва. Драўняны вугаль. // Матэрыял для малявання. Маляваць вугалем.
•••
Белы вугаль — рухаючая сіла вады.
Блакітны вугаль — рухаючая сіла ветру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЕТЭРЫНА́РНА-САНІТА́РНАЯ ЭКСПЕРТЫ́ЗА,
1) навуковая дысцыпліна, якая вывучае і распрацоўвае метады сан.-гігіенічнай ацэнкі прадуктаў жывёльнага паходжання. Накіравана на папярэджанне захворванняў людзей на хваробы, узбуджальнікі якіх перадаюцца праз харч. (мяса, малако, рыба, яйцы), кармавыя, сыравінныя (футра, шэрсць, пух, пер’е і інш.) прадукты жывёлагадоўлі. Сфарміравалася ў 20 ст. 2) Вызначэнне дабраякаснасці прадуктаў жывёльнага паходжання. Праводзяць на прадпрыемствах мяса-малочнай прам-сці, рынках, пунктах забою жывёлы. Кантроль за правільнасцю правядзення ветэрынарна-санітарнай вядуць органы дзярж. вет. інспекцыі (гл. Ветэрынарна-санітарны нагляд).
т. 4, с. 131
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГУЛЯ́МЫ
(араб. гулям літар. юнак, маладзец, раб),
1) рабы ў сярэдневяковых мусульм. краінах.
2) Пастаянная конная гвардыя ў Абасідаў халіфаце. Стваралася пры халіфе Мамуне [813—833], вербавалася з прывезеных з-за мяжы маладых рабоў пераважна цюрк. Паходжання.
3) Воіны прыдворнай гвардыі ў сярэдневяковых мусульм. дзяржавах (наз. таксама мамлюкі).
4) Радавыя воіны апалчэння ў сярэдневяковай Асманскай імперыі.
5) У Дэлійскім султанаце гвардзейцы-рабы цюрк. паходжання, а таксама іх камандзіры, якія сталі дэлійскімі султанамі (апошнія правілі ў 1206—90-я г.).
т. 5, с. 529
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
вегетарыя́нства
(англ. vegetarian, ад с.-лац. vegetarius = раслінны)
сістэма харчавання, якая выключае прадукты жывёльнага паходжання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
глюці́н
(лац. gluten, -tinis = клей)
клей жывёльнага паходжання, які выварваюць з храсткоў, сухажылля і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ма́нкі
(англ. monkey = малпа)
парны танец амерыканскага паходжання з характэрнымі крыўляннямі, якія імітуюць рухі малпы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)