2.(связанные предметы) вя́зка, -кі ж., вяза́нка, -кі ж., звя́зак, -зка м.; (нанизанных предметов) вясло́, -ла́ср., ні́зка, -кі ж.; (бумаги, ниток) жмут, род. жмута́м.; (дорожных вещей и т. п.) паку́нак, -нка м.; (мелких вещей) клу́нак, -нка м., клу́мак, -мка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пралі́цца, ‑льецца і ‑ліецца; зак.
1. Пацячы, паліцца. Выпадае мокры снег ці пральецца дождж-абліваха, і стане зорка [на абеліску] чырвоная, такая, якой і павінна быць.Шашкоў.Густыя асеннія хмары, што вось-вось гатовы праліцца дробным нудным дажджом, нізка плылі над лесам.Няхай.Там, дзе пралілася кроў прыгажуні Аліі і смелага юнака Касыма, выраслі яркія пунсовыя макі.Даніленка.Горкіх матчыных слёз праліецца нямала, Бо сыноўняя кроў на пялёсткі упала.Бачыла.
2.перан. Распаўсюдзіцца, разнесціся (пра святло, пах і пад.). Павеяла з мора азёрным цяплом, І водар паўднёвы праліўся...Глебка.— Жыве! — пралілося гарачай радасцю па ўсім целе.Кулакоўскі.//перан.Паэт. Раздацца, пранесціся (пра гукі). Дзесьці песня пральецца, — Маці чуецца голас знаёмы.Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
shave
[ʃeɪv]1.
v.i. shaved, shaved or shaven
галі́цца, бры́цца
2.
v.t.
1) галі́ць, зго́льваць, брыць (ву́сы)
2) кро́іць, рэ́заць на то́ненькія скры́лікі
3) зраза́ць ве́льмі блізка або́ні́зка(як траву́)
4) Figur. зраза́ць
The car shaved the corner — Машы́на ледзь не зачапі́лася за рог
3.
n.
1) гале́ньне, брыцьцё n.
2) струг -а m. (прыла́да)
3) то́нкі скрылёк
•
- close shave
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
кла́няццанесов., в разн. знач. кла́няться;
ідучы́ па ву́ліцы, ён ~няўся напра́ва і нале́ва сваі́м знаёмым — идя́ по у́лице, он кла́нялся напра́во и нале́во свои́м знако́мым;
ён не хо́ча ніко́му к. і прасі́ць ла́скі — он не хо́чет никому́ кла́няться и проси́ть ми́лости;
◊ к. ў но́гі — (каму) кла́няться в но́ги (кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
skim[skɪm]v.
1. зніма́ць, здыма́ць ( накіп, вяршкі і да т.п.);
skim milk зніма́ць вяршкі́ або́ пе́нкі з малака́;
skim soup of its scum зніма́ць пе́ну з су́па
2. лёгка, пла́ўна слі́згаць па паве́рхні;
He seems to skim the ground. Ён, здаецца, не дакранаецца да зямлі;
The bike skimmed along the road. Веласіпед нёсся па дарозе;
Swallows were skimming over the water. Ластаўкі ляталі нізка над вадою.
3. (thro ugh/over) бе́гла прагляда́ць (кнігу, спіс і да т.п.), павярхо́ўна знаёміцца (з чым-н.);
Read carefully, don’t skim! Чытай уважліва, не прапускай!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
гара́чка, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.
Разм.
1. Хвароба, пры якой у хворага бывае высокая тэмпература; ліхаманка. Два дні Марынка не выходзіла з кватэры бацькоў — ляжала ў пасцелі, перамагаючы гарачку і трызненне ў паўсне.Хадкевіч.
2.перан.; чаго або якая. Моцнае ўзрушэнне, захапленне, азарт. Гарачка нажывы. Карцёжная гарачка. □ Усіх [вяскоўцаў] ахапіла гарачка будаўніцтва, і кожны лез са скуры, каб зрабіць дах большы і лепшы.Шамякін.// Спешка ў якой‑н. рабоце. А пад хваінаю на грудзе Вакол стажка аж кішаць людзі, Гарачка ўсіх бярэ такая, Што пот ім вочы залівае, Бо хмара сіваю градою Ужо звісла нізка над зямлёю.Колас.
•••
Белая гарачка — захворванне, якое ўзнікае ў выніку алкагалізму і суправаджаецца трызненнем і галюцынацыямі.
Пароць гарачкугл. пароць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
града́, ‑ы́; мн. гра́ды (зліч.2,3,4 грады́), град; ж.
1. Палоска зямлі, спецыяльна прыгатаваная для вырошчвання агародніны, кветак. Рабіць грады. Града агуркоў. Палоць грады. Паліваць грады. □ Зелянее многа град. Тут — цыбуля, памідоры, Морква, рэпа і салат.Муравейка.У агароднай брыгадзе высаджвалі з парнікоў на грады расаду капусты.Бялевіч.
2. Ланцуг невысокіх гор, узгоркаў. Сонца было ўжо зусім нізка над градою узгоркаў.Брыль.Граду раскалоўшы клінам, Пераліваецца водамі Ля скал Енісей.Калачынскі.
3. Мноства аднастайных прадметаў, размешчаных у адзін рад. Града камення загароджвала шлях вадзе, і разгневаны паток дыбіўся, лез на каменне.Шамякін.// Паласа лесу. [Пархвен] мінуў доўгую граду хмызу, перайшоў упоперак шашу і як бы ўпаў у вільгаць логу.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закаці́цца, ‑качуся, ‑коцішся, ‑коціцца; зак.
1. Коцячыся, апынуцца дзе‑н., за чым‑н. Шпулька нітак закацілася ў куток. Кола закацілася за вугал. □ Дзмітрый нагнуўся, адкінуў гарачую гільзу, якая нейкім чынам закацілася пад тармазны педаль.Беразняк.//перан. Імкліва ўвайсці, убегчы куды‑н. Раптам дзверы расчыніліся і ў хату з гоманам, піхаючы адзін аднаго, закацілася пяцёра хлапчукоў.Дубоўка.
2. Зайсці, схавацца за гарызонт (пра нябесныя свяцілы). Сонца закацілася за лес, і адразу стала цямнець.Галавач.Месяц яшчэ свяціў усё такі ж вялізны і медна-чырвоны, але вісеў нізка, вось-вось збіраўся закаціцца.Дамашэвіч.//перан. Скончыцца. Яго слава хутка закацілася.
3.Разм. Пачаць закаціста смяяцца, рагатаць і пад. Хлопцы закаціліся дружным рогатам.Зарэцкі.— Ха-ха-ха! — зноў закаціўся смехам Дэвіс.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
машы́на, ‑ы, ж.
1. Сукупнасць механізмаў, прызначаная для пераўтварэння энергіі, выканання пэўнай карыснай работы, збору, захоўвання і выкарыстання інфармацыі. Швейная машына. Сельскагаспадарчыя машыны. Вылічальная машына.//перан. Пра чалавека, які дзейнічае машынальна, бяздумна, як аўтамат. //перан. Аб чым‑н. складаным, што дзейнічае падобна механізму бесперабойна і дакладна; сістэма. Беларуская Савецкая Рэспубліка першай прыняла на сябе ўдар пачварнай ваеннай машыны гітлерызму.Клімковіч.
2. Транспартны сродак, які прыводзіцца ў рух пры дапамозе якога‑н. рухавіка. Да свірна пад’ехала машына, на яе пачалі грузіць мяхі.Шахавец.//Уст. Поезд, цягнік. Вось кончан лес, і Стоўбцы блізка. Туман на возера лёг нізка, Вада шумела каля млына, Свістала голасна машына.Колас.
•••
Як заведзеная машына — а) рытмічна, аднастайна, бесперапынна; б) механічна, не думаючы (рабіць што‑н.).
[Фр. machine ад лац. machina.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АДАСО́БЛЕНЫЯ ЧЛЕ́НЫ СКА́ЗА,
залежныя кампаненты, якія інтанацыйна і сэнсава выдзяляюцца ў сказе, каб надаць ім большае значэнне і павысіць камунікатыўную дзейнасць. Вызначаюцца немагчымасцю сінтаксічнай спалучальнасці з інш. членамі сказа, не аб’ядноўваюцца з імі ў словазлучэнні, аддзяляюцца ад іх працяглай паўзай, маюць сінтагматычны націск, аслабленую ці ўзмоцненую інтэнсіўнасць маўлення. Адносна свабодна размяшчаюцца ў структуры сказа і на пісьме выдзяляюцца коскай ці працяжнікам.
Адасобленыя члены сказа могуць быць дапасаваныя і недапасаваныя азначэнні («Неба, зацягнутае шэрымі хмарамі, нізка навісла над лесам», У.Карпаў, «Быў у замку дзед Даніла, родам дзесь з-пад Мазыра», Я.Колас), прыдаткі («Салавей, пясняр крылаты, прыляцеў вясной дахаты», Я.Пушча), дапаўненні («Замест цёмнай нуднай ночы — Ясны дзень даўно настаў», У.Хадыка), акалічнасці («Добра ў садзе хадзіць, сустракаючы сонечны ранак», П.Панчанка). Утвараюць сінтаксічна непадзельныя канструкцыі, якія заключаюць у сабе адпаведнае сцвярджэнне ці адмаўленне і выконваюць паўпрэдыкатыўную функцыю («Ужо не вернецца ніколі краса, адцвіўшая даўно», П.Трус) або служаць для канкрэтызацыі асобных словаформаў, выконваючы ўдакладняльна-паясняльную (непрэдыкатыўную) функцыю («Там, далёка, за дамамі, разляглося поле», Я.Колас).