◎ Лені́шча ’ільнішча’ (Ян.). Да лён (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смо́ргаць ‘шморгаць’ (ТСБМ, Нас., Бяльк.), ‘абрываць са сцябла галоўкі ільну’ (Сцяшк.), ‘рваць лён; часаць лён на грэбень; шморгаць носам’ (Жд. 2), ‘часаць лён’ (Шатал., Нар. сл.), ‘часаць лён на грэбень’ (Касп.), ‘церабіць лён’, ‘рваць’, ‘шараваць’, ‘шморгаць (носам)’ (Сл. ПЗБ), смо́ргацца ‘прадзірацца ад носкі, трэння’ (Байк. і Некр.), смарге́ль — аддзеяслоўная часціца (Нас.), смэ́ргацца ‘смаркацца’ (Нар. словатв.). Няма падстаў разглядаць як балтызм, параўн. Лаўчутэ, Балтизмы, 72. Генетычна суадносіцца з укр. шмо́ргати ‘тузаць, торгаць’, рус. сморка́ться ‘ачышчаць нос’, польск. smarkać ‘тс’, чэш. smrkati ‘тс’, балг. смъркам ‘уцягваць паветра’ і інш., роднасным лат. smur̃gât ‘мазаць, пэцкаць’, літ. smùr̃gas ‘смаркачы’ і пад. (Анікін, Опыт, 283). Гл. шморгаць. Сюды ж смаржо́к ‘вузел (на нітцы)’ (Сл. Брэс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляні́ца ’лён, ачэсаны на жалезнай шчотцы’ (пін., Шатал.), палес. ляны́ца, лени́ця, льняні́ца, льляны́ца ’высокагатункавае валакно’, ’кужаль’. Палескі рэгіяналізм (з суфіксам ‑іца, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 110). Да лён (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паро́ю нареч.
1. (иногда) поро́й, поро́ю;
п. з-за хмар выгля́дваў ме́сяц — поро́й (поро́ю) из-за туч выгля́дывала луна́;
2. в подходя́щее вре́мя; во́время;
п. пасе́яць лён — в подходя́щее вре́мя посе́ять лён
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Ільні́шча ’поле, з якога сабралі лён або на якім папярэдняй культурай быў лён’ (ТСБМ, Мат., Юрч., Мат. Гом., Янк. II); параўн. рус. дыял. льни́ще, ильни́ще, укр. льони́ще, польск. lnisko, в.-луж. lenišćo, чэш. lniště, дыял. leniště, славен. laníšče, серб.-харв. ла̀нӣште, балг. ле́нище, макед. лениште. Агульнаслав. арэал пашырэння дазваляе меркаваць аб прасл. утварэнні з суф. ‑išče ад *lьnъ (гл. лён); параўн. ільнянішча.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Альняні́на ’льняное палатно’ (Касп., Гарэц.) ад лён (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нечаса́ны 1 і нячэ́саны 1, ‑ая, ‑ае.
Якога не часалі; раскудлачаны. Нечасаныя валасы. Нячэсаны лён.
нечаса́ны 2 і нячэ́саны 2, ‑ая, ‑ае.
Не апрацаваны часаннем. Нечасаныя бярвёны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разу́ха, ‑і, ДМ ‑зусе, ж.
Травяністая расліна сямейства крыжакветных. [Леў Раманавіч:] Паўзлі імхі па сенажаці, разуха-асака наступала з балот, зязюльчын лён ды мудранка адваёўвалі сабе прасторы. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прачэ́сваць ábkämmen vt; dúrchhecheln vt (лён); dúrchkämmen vt (тс перан);
прачэ́сваць лес den Wald dúrchkämmen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
падасява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Дасеяць што‑н. у многіх месцах. // (1 і 2 ас. адз. не ўжыв.). Завяршыць сяўбу — пра ўсіх, многіх. Падасявалі лён усе брыгады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)