Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
я́карм., в разн. знач.я́корь;
стая́ць на ~ры — стоя́ть на я́коре;
я. электры́чнай машы́ны — я́корь электри́ческой маши́ны;
◊ кі́нуць я. — бро́сить я́корь;
я. рату́нку — я́корь спасе́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
rękawica
rękawic|a
ж. рукавіца; пальчатка;
~e bokserskie — баксёрскія пальчаткі;
rzucić ~ę — кінуць пальчатку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ *Паме́тнік, пометнік ’апоўзіны, якія кладуць паверх стога’ (ТС), пометнік, помеціна ’тонкія латы ў страсе на сохах’ (Нар. сл., жытк.), паметнік ’падсцілка пад стогам’ (Нар. сл., навагр.). Рус.пометины ’апоўзіны на стозе або на саламяным дасе’. Ад *памятаць (параўн. тур.метану́ць ’шпурнуць, кінуць аб землю’) з суф. ‑НІК, ‑ІН‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плянт ’пляц’ (старое) (зэльв., Сл. рэг. лекс.). Пад уплывам плянтаваць (гл.) з польск.plan ’сядзіба, участак’. Менш верагодная сувязь з літ.plentas, plenta(s) ’глеба, грунт’ (адносна паходжання гл. Фрэнкель, 616), якія Бязлай (Razpr. SANU, 7, 166) параўноўвае са славен.oplat (< *o‑plęt): v opłat vreči ’кінуць у зямлю’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бяздзе́йны, ‑ая, ‑ае.
Які не праяўляе дзейнасці; недастаткова энергічны, пасіўны. Бяздзейны чалавек.// Не звязаны з якой‑н. дзейнасцю або заняткам. Бяздзейнае сядзенне дома. □ Дочкі нават спрабавалі прымірыць бацьку з маці. Але гэта азначала, што яму [Арлоўскаму] трэба было кінуць любімую работу, родныя Мышкавічы, дзе адбываліся вялікія пераўтварэнні, і зноў пачаць бяздзейнае жыццё.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́дласць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і якасць подлага. Валодзя Полаз на поўны голас філасофстваваў аб подласці людзей, якія пішуць ананімныя пісьмы.Шамякін.
2. Подлы ўчынак. [Туравец] думаў пра ўцекача з нянавісцю і пагардай, бо лічыў, што няма большай подласці, чым кінуць у цяжкую хвіліну таварышаў.Мележ.[Шкуранкоў:] Ніякай подласці я яшчэ не зрабіў.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Рухаючыся туды-сюды, прымусіць гайдацца (гойдацца). Разгайдаць маятнік. □ Тут адразу ўзняўся вецер, Разгайдаў шырокі Сож.Кірэенка.
2. Гайдаючы (гойдаючы) каго‑, што‑н., надаць яму сілу інерцыі для кідання, штуршка і пад. Разгайдаць за рукі-ногі і кінуць у ваду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Hándschuh
m -(e)s, -e пальча́тка, рукаві́чка
◊ j-m den ~ hínwerfen* — кі́нуць каму́-н. пальча́тку
den ~ áufnehmen* — прыня́ць вы́клік
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Пурля́ць экспр. ’кідаць’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа), з літ.purlióti ’ірваць, дзерці’, што малаверагодна па семантычных прычынах. Параўн. шпурляць ’кідаць’ (гл.), а таксама пурну́і(ь/шпурну́ць ’кінуць’. Хутчэй за ўсё, гукапераймальнага (“гукаімітатыўнага”) паходжання; да словаўтварэння параўн. пу́ргаць ’сёрбаць’ і балг.хеьргам/хвьрлям ’кідаць’. Параўн. і папярэдняе слова.