сме́ тнік Месца, куды высыпаюць смецце; памыйная яма; гнаявая куча (БРС ). Тое ж сме́ тнішча (Бых. , Слаўг. , Тал. Мядзв. ), сме́ ццішча, смяцці́ шча (Мсцісл. Юрч. , Слаўг. ), сме́ тнівішча (Слаўг. ), сурны́ ўка (Смален. Дабр. ).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
whole 2 [həʊl] adj.
1. уве́ сь, цэ́ лы;
the whole day уве́ сь дзень
2. цэ́ лы; непашко́ джаны;
whole milk неразве́ дзенае малако́
♦
the whole lot (of) infml мно́ ства, ку́ ча (чаго-н. );
go the whole hog даво́ дзіць да канца́ ; ісці́ на ўсё;
swallow smth. whole згадзі́ цца з чым-н. не ду́ маючы; прыня́ ць што-н. на ве́ ру
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Bá tzen
I
m -s, -
1) гіст. ба́ цэн (манета ў Паўднёвай Германіі і Швейцарыі )
2) разм. куш
ein schöner ~ Geld — цэ́ лая ку́ ча гро́ шай
II
m -s, - глы́ ба; камлы́ га
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
pile
I [paɪl]
1.
n.
1) сьці́ рта f. ; шта́ бель -я m. ; стос, стус -а m. (папе́ ры, кні́ гаў) ; шу́ рка (дро́ ваў)
pile of wood — шу́ рка дро́ ваў
2) ку́ ча f.
pile of dirt — ку́ ча зямлі́
3) informal мно́ ства n. , про́ цьма f.
a pile of work (dishes) — мно́ ства пра́ цы (по́ суду).
4) Electr. батарэ́ я f.
2.
v.
склада́ ць у сьці́ рты, шу́ ркі; ськіда́ ць на ку́ чу
to pile up — намята́ ць, нано́ сіць го́ рбы (сьне́ гу, пяску́ )
II [paɪl]
n.
1) во́ рс -у m. (на аксамі́ це, ваўня́ най ткані́ не)
2) то́ нкі, мя́ ккі во́ лас або́ пух
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
скапе́ ц
1. Каморніцкі межавы насып (Глуск. Янк. I ).
2. Куча бульбы круглай формы, накрытая саломай і абсыпаная зямлёй (Глуск. Янк. I , Ст.-дар. ).
3. Невялікі земляны насып (Глуск. Янк. I ).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
heap 1 [hi:p] n.
1. (of) ку́ ча , гру́ да
2. pl. heaps infml про́ цьма, пло́ йма
3. infml стары́ аўтамабі́ ль, драндуле́ т, калыма́ га
♦ at the top/bottom of the heap на высо́ кай/ні́ зкай пазі́ цыі ў структу́ ры арганіза́ цыі або́ грама́ дства;
collapse/fall in a heap упа́ сці ўсім цяжа́ рам і не варушы́ цца;
heaps better/more/older BrE , infml зна́ чна ле́ пшы/бо́ льшы/старэ́ йшы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
stack 1 [stæk] n.
1. стог (сена ); тарпа́ , сці́ рта (саломы )
2. ку́ ча , гру́ да; шта́ бель;
a stack of books стоc кніг
3. infml мно́ ства, бе́ зліч;
a stack of time про́ цьма ча́ су
4. ко́ мін (фабрыкі )
5. comput. «завіса́ нне»
6. pl. stacks кні́ жныя палі́ цы
♦
a stack of bones AmE ску́ ра ды ко́ сці;
stacks of the ready ≅ гро́ шай ку́ ры не клюю́ ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
hill
[hɪl]
1.
n.
1) го́ рка f. , узго́ рак -ку m. ; узвы́ шша n.
2) капе́ ц -ца́ m. , ку́ ча f. (як мура́ шнік і пад.)
2.
v.t.
1) насыпа́ ць ку́ чу, капе́ ц
2) аку́ чваць, абганя́ ць; абсыпа́ ць (бу́ льбу) , абко́ пваць (дрэ́ вы)
hilling plants — аку́ чваньне, абганя́ ньне (расьлі́ наў)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Лаўжо 1 ’брудная ’бялізна’, ’лахманы’ (паст. , Сл. паўн.-зах. ). Да лоўж , якое кантамінавала з лайно (гл.).
◎ Лаўжо 2 ’ваўчынае логава’ (глыб. ), лаўжышна ’тс’ (паст. ), ’лежыва’ (глыб. , Сл. паўн.-зах. ) генетычна звязаны з папярэднім лаўж© семантыка развівалася наступным чынам: ’куча галля’ → ’вялікая колькасць чаго-небудзь’ (раг. лоўж )-+-’ ’беспарадак’ (лаг. лоўжышча ) -^’логава’ (Сл. паўн.-зах. ). Параўн. таксама літ. laužymas ’бярлога’.
◎ Лаўжо ’вузкая прадаўгаватая дошка, якой закрывалі бакавую адтуліну ў калодачным вуллі’ (барыс. , Сл. паўн.-зах. ). Генетычна звязана з літ. laužti ’ламаць’, laužymas ’ломка’ (першапачаткова ’ўломак, кавалак адламанай галіны’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Грамада́ ’натоўп, гурт; вясковая абшчына’ (БРС , Шат. ), таксама грама́ да (Касп. ). Прасл. *gromada (: *gramada ). Параўн. рус. грома́ да , укр. грома́ да , польск. gromada , чэш. hromada , далей паўд.-слав. (пераважна ў значэнні ’куча ’, ’каменне’, ’гара’ і да т. п.): балг. грома́ да , серб.-харв. гро̀мада , грома́ да , славен. grmáda , gromáda . Роднаснае: ст.-інд. grāma‑ ’натоўп, гурт; вёска, абшчына’, лац. gremium ’бярэмя, ахапак, звязак’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 7, 103; Фасмер , 1, 460–461, Слаўскі , 1, 347–348 (апошні спецыяльна адзначае сувязь з балт. мовамі, аднак Трубачоў, там жа, мяркуе, што літ. grãmatas хутчэй запазычанне са слав. ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)