жывёлы, якія шматкратна харчуюцца за кошт іншых жывёл, не забіваючы іх, напр. многія прасцейшыя, гельмінты, насякомыя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ла́мберт
[ням. J. Lambert = прозвішча ням. вучонага (1728—1777)]
адзінка яркасці, звычайна яркасці паверхні, якая свеціцца за кошт рассеянага святла.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АДАПТА́ЦЫЯ ў тэхніцы, здольнасць тэхнічных устройстваў і сістэм прыстасоўвацца да зменлівых умоў навакольнага асяроддзя ці да змен уласнай структуры, што прыводзіць да павышэння эфектыўнасці іх работы. Уласцівая сістэмам аўтам. кіравання, дзе адаптацыя дасягаецца за кошт змены параметраў, структуры, алгарытму функцыянавання ў залежнасці ад змены характарыстык знешняга асяроддзя і ўласцівасцяў аб’екта праз назапашванне і выкарыстанне інфармацыі. Найб. эфектыўна рэалізуецца ў мікрапрацэсарных сістэмах кіравання за кошт прымянення алгарытмаў кіравання, пабудаваных на прынцыпах саманастройкі, самаарганізацыі і саманавучання (гл.Самапрыстасавальныя сістэмы).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
джо́бер
(англ. jobber)
біржавы маклер, камісіянер, які ажыццяўляе аперацыі за ўласны кошт, уступае ў здзелкі з брокерамі і іншымі дзелавымі людзьмі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
камісіяне́р
(фр. commissionnaire)
асоба, якая выконвае гандлёвыя даручэнні за пэўную плату; пасрэднік у здзелцы за кошткамітэнта, але ад свайго імя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Та́кса1 ’расцэнка тавараў або памер аплаты’ (ТСБМ), сюды ж таксава́ць ’вылічаць, ацэньваць’ (Нас., ТСБМ, Некр. і Байк.), таксо́ўшчык ’ацэншчык’ (Байк. і Некр.), такса́тар, таксо́ўнік ’тс’ (Некр. і Байк.), відаць, працяг ст.-бел.такса ’такса, расцэнка’ (1563 г.) < ст.-польск.taksa, што да с.-лац.taxa; са ст.-польск.taksować і ст.-бел.таксовати (Булыка, Лекс. запазыч., 78, 81). У сучасныя мовы, хутчэй за ўсё, запазычана з заходнееўрапейскіх моў, параўн. франц.taxer ’устанаўліваць цвёрды кошт’ — з лац.taxāre ’ацэньваць, вызначаць кошт’, уласна ’абмацваць (прыцэньваючыся)’, што этымалагічна звязана з лац.tangere ’датыкацца, чапаць, спрабаваць’, ням.Taxe ’ацэнка, расцэнка’ і інш. (Чарных, 2, 225–226; Фасмер, 4, 13; ЕСУМ, 5, 505).
Та́кса2 ’сабака Canis vertagus’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Выводзіцца (праз рус.такса?) з ням.Dachshund ’такса’, якое літаральна азначае ’барсуковы сабака’, спецыяльная парода сабак, выведзеная для палявання на звяроў, што хаваюцца ў норах (ЕСУМ, 5, 505; Чарных, 4, 13; Фасмер, 4, 13).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пахісто́з
(ад гр. pachys = моцны + osteon = косць)
патаўшчэнне касцей і адначасовае пацяжэнне іх за кошт разрастання кампактнай тканкі, якое ўласціва водным жывёлам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Rekrutíerung
f -, -en
1) набо́р, папаўне́нне (за кошт чаго-н.)
2) прызыў (у армію)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Inánspruchnahme
f -, -en
1) выкарыста́нне
únter ~ — за кошт (чаго-н.)
2) тэх. напру́жанне, нагру́зка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
purchase
[ˈpɜ:rtʃəs]1.
v.t.
1) набыва́ць; купля́ць
2) атры́мваць за кошт
2.
n.
1) ку́пля f.
2) набы́так -ку m.; то́е, што набы́та, ку́плена
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)