абсу́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Тое, што і асунуць. Адзін бок іх аб’ехаўся і абурыўся — ці то куры абсунулі (яны і зараз сядзелі на плашках), ці то дровы дрэнна былі складзены і разваліліся самі. Сіпакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напава́л, прысл.
Адразу насмерць. Аднойчы ў баі пад Трубчэўскам быў напавал забіты камандзір. Краўчанка. // перан. Вельмі моцна. Лічбы б’юць напавал. □ Сяло маўчала, быццам карнавал Спраўляла смерць, і зараз у цішы Усе спалі, змораныя напавал. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакрытыкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., каго-што.
1. Адзначыць недахопы, навесці крытыку на каго‑, што‑н. [Несцяровіч:] — Мы зараз, таварышы, разгледзім архітэктурны праект дома і пакрытыкуем гэты праект. Чорны.
2. і без дап. Крытыкаваць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расцалава́цца, ‑луюся, ‑луешся, ‑луецца; зак.
Абняўшыся, моцна некалькі разоў пацалавацца адзін з другім. Яны абняліся і расцалаваліся, нібы трыццаць год не бачылі адзін аднаго. Паслядовіч. Вось зараз расцалуюся з сябрамі (Ужо наліты шклянкі развітання). Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́сцец, ‑стца, м.
Тое, што і чысцілішча. / у вобразным ужыв. Зараз Жывень умеў ужо разбірацца ў падзеях. Жыццё моцна памяла яго, прапусціўшы праз вялікі маральны чысцец, зняло з вачэй ружовыя акуляры і загартавала характар. Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тэ́раз ‘цяпер’ (Сл. ПЗБ), тэ́рас ‘тс’ (Сл. ПЗБ, шчуч., З нар. сл.), тэразне́йшы ‘цяперашні, сучасны’ (гродз., Сл. ПЗБ, Сцяшк. Сл.), ст.-бел. тэразъ, тэразъ ‘зараз, цяпер’ (XVII ст.), теразнейший, терезнейший ‘цяперашні’ (ГСБМ). Са ст.-польск. teraz ‘толькі што’, tenraz ‘цяпер’ (XVI ст., ESSJ SG, 2, 654; Борысь, 630), сучаснага польск. teraz, terazniejszy з тым жа значэннем (Булыка, Лекс. запазыч., 157).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адсвянца́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Разм. Адсцябаць, адлупцаваць. [Вадзік:] — Калі ты зараз жа не сціхнеш, дык я цябе так адсвянцаю, што свету не ўбачыш. Асіпенка. [Міхал:] — Як адсвянцаю разоў сто, Як адлуплю — тры дні не сядзе! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
параскіда́цца, ‑аецца; зак.
Раскідацца — пра ўсё, многае. [Нахлябіч:] Гумно .. ваша ледзьве ліпіць, ды і ўсе будынкі папарахнелі, зараз параскідаюцца. Чорны. Каля маёнтка на полі, як копы сена, параскідаліся досыць высокія капцы, дзе закапана бульба на гарэлку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыне́сціся, ‑нясуся, ‑нясешся, ‑нясецца; ‑нясёмся, ‑несяцеся; пр. прынёсся, ‑неслася і ‑няслася, ‑неслася і ‑няслося; зак.
Разм. Хутка прыбыць куды‑н.; прымчацца. Ён зараз жа сюды прынёсся. // Данесціся (пра гукі, пахі і пад.). Здалёк прынесліся гукі песні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анекдо́т, ‑а, М ‑доце, м.
1. Кароткае апавяданне пра смешнае або незвычайнае здарэнне. Наконт тытулавання па бацьку.. [Іван Мацвеевіч] зараз жа расказаў гаспадыні пікантны анекдот. Бядуля. Праўда, пра.. некаторыя арыгінальныя погляды [Понтуса] хадзілі анекдоты. Карпаў.
2. Разм. Незвычайнае смехатворнае здарэнне.
[Ад грэч. anekdotos — нявыдадзены.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)