Кніжн. Аўтарытэт, перавага, якім карыстаецца хто‑, што‑н. Падняць прэстыж. Прэстыж сацыялістычнага лагера. □ — Мне здаецца, таварыш Рыбакоў, — афіцыяльным тонам, каб падтрымаць свой прэстыж, сказаў маёр, — вам трэба давесці гэтую справу да канца.Асіпенка.Няхай у крытыцы Паходні ёсць і доля праўды, але ж трэба думаць аб прэстыжы эмтээс і ўсяго раёна.Хадкевіч.
[Фр. prestige.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Nimia libertas in nimiam servitutem cadit
Празмерная свабода прыводзіць да празмернага рабства.
Чрезмерная свобода приводит к чрезмерному рабству.
бел. Дай сэрцу волю ‒ завядзе ў няволю.
рус. Дай сердцу волю, заведёт тебя в неволю. Не давай себе воли, не будешь терпеть неволи. Боле воли ‒ хуже доля. Своя волюшка доводит до горькой долюшки. Дать себе волю ‒ спустишь и отцовскую долю. Дай волю языку ‒ скажет то, чего и не знает.
фр. Abondance engendre fâcherie (Излишество порождает досаду). Mieux vaut assez que trop (Лучше достаточно, чем слишком [много]).
англ.
нем. Übermut tut selten gut (Излишество/свобода до добра не доводит).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Verhängnis
n -ses, -se лёс, (дрэ́ннае) наканава́нне
das ~ brach über ihn heréin [eréilte ihn] — яго́ напатка́ла ліха́я до́ля
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
па́йка1, ‑і, ДМ пайцы, ж.
Спец.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. паяць.
па́йка2, ‑і, ДМ пайцы; Рмн. паек; ж.
Разм. Частка, доля ежы, выдзеленая каму‑н. у адпаведнасці з устаноўленай нормай. Хлебная пайка лёгка ўмяшчалася на далоні.Навуменка.Хлопчык і голаду занадта не адчуваў — кожны вязень дзяліўся з ім сваёй папкай.Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
батра́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які належыць батраку, уласцівы батраку; складаецца з батракоў. Батрацкі хлеб быў дужа горкі. Ты ўспамінаеш са слязой, Як жала, ткала, на вячоркі Хадзіла ў дом чужы зімой.Ляпёшкін.Слоў у песні нямнога, ды словы — простыя і горкія, як батрацкая доля.Брыль.[Селянін:] — А Сёмку-матроса, які быў у батрацкім камітэце, выдаў пан немцам.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бацькі́, ‑оў; адз.няма.
1. Бацька і маці ў адносінах да сваіх дзяцей. Бацькі Ціхона Піменавіча Бумажкова былі бедныя сяляне з вёскі Пудоўля на Магілёўшчыне.Чорны.
2. Папярэднія пакаленні, продкі. Бо я знаю — землі нашы, Горы, моры, нівы, пашы Для ўсіх нас свяшчэнны. За іх кроў бацькоў праліта. Праз гарніла мук здабыта Наша доля, воля.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бага́ты, рус.бога́тый, укр.бага́тий, бога́тий, польск.bogaty, чэш.bohatý, ст.-слав.богатъ, балг.бога́т, серб.-харв.бо̀гат і г. д. Прасл.bogatъ, суфікс, утварэнне ад *bogъ ’бог; доля, маёмасць, багацце’ (гл. бог). Бернекер, 67; Траўтман, 23; Брукнер, 33–34; Фасмер, 1, 98–99; Махэк₂, 59; Слаўскі, 1, 38. Сюды ж прысл. бага́та ’шмат, многа’, рус.бога́то, укр.бага́то.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
quota
[ˈkwoʊtə]
n.
1) до́ля, ча́стка f.
his quota of tickets to sell — ча́стка біле́таў, які́я ён паві́нен прада́ць
2) гадава́я іміграцы́йная кво́та
3) кво́та і́мпарту
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
элеме́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Састаўная частка чаго-н.; кампанент.
Культура складаецца з многіх элементаў.
2.Доля, некаторая частка ў складзе чаго-н.
Інтэрнацыянальныя элементы ў беларускай тэрміналогіі.
3.мн. Асновы, пачатак чаго-н. (кніжн.).
Элементы матэматыкі.
4. Пра чалавека, асобу як члена якой-н. сацыяльнай групы.
Прагрэсіўныя элементы грамадства.
5. Простае рэчыва, якое не раскладаецца на састаўныя часткі звычайнымі хімічнымі метадамі (спец.).
Перыядычная сістэма элементаў (Мендзялеева).
6. Хімічная крыніца электрычнага току.
Гальванічны э.
|| прым.элеме́нтны, -ая, -ае (да 1 і 6 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)