пачырване́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. пачырванець.

2. Пачырванелае месца як вынік запаленчага працэсу. Ранка ад укусу змяі загаілася, нават пачырваненне знікла. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расцяжэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. расцягваць — расцягнуць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. расцягвацца — расцягнуцца.

2. Пашкоджанне тканак (звязкі, сухажылля) з прычыны празмернага нацяжэння, рыўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

старэ́нне, ‑я, н.

1. Стан паводле дзеясл. старэць (у 1 знач.). Старанне арганізма.

2. Спец. Змяненне форм і ўласцівасцей рэчыва пад уздзеяннем розных фізіка-хімічных умоў. Старэнне металу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узня́тасць, ‑і, ж.

Стан узнятага (у 2 знач.). Узнятасць настрою. □ Апавяданне як апавяданне. У ім ёсць пачуццё, настрой, узнятасць. Кучар. У горадзе гоман. Святочны настрой, узнятасць. А. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усенаро́дна, прысл.

1. Прысл. да усенародны.

2. У прысутнасці людзей, публічна. Адзначылі іх [майстроў] усенародна, І іх так узрушыў той стан: Была ім прысвоена годнасць Пачэсных байцоў-партызан. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уто́мна,

Разм.

1. Прысл. ад утомны.

2. безас. у знач. вык. Пра стан утомы, стомленасці. Зосі стала неяк не па сабе, нудна і ўтомна, пачаў марыць сон. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фізіяно́міка, ‑і, ДМ ‑міцы, ж.

Уменне распазнаваць характар і ўнутраны стан чалавека па рухах і міміцы твару. // Вучэнне аб сувязі ўнутраных уласцівасцей чалавека з яго знешнім абліччам.

[Ад грэч. phisis — прырода і gnōmōn — які ведае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цвіце́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне і стан паводле дзеясл. цвісці (у 1 знач.).

2. Перыяд у жыцці раслін ад пачатку раскрыццё першых кветак да адцвітання апошніх. Фазы цвіцення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Праўко́м у выразе: (шыю, спіну) праўком паставіластан, калі страчана ад захворвання рухомасць’ (Янк. 1). Да правы ў значэнні ’прамы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Таўпе́сіцца ’тоўпіцца’ (Стан.), сюды ж таўпясня́, таўпяшэ́нне ’штурханне ў вялікай цеснаце’ (Юрч. Вытв.). Экспрэсіўнае ўтварэнне ад таўпіцца ’тс’, гл. таўпіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)