прачу́хаць

‘працверазіць каго-небудзь, што-небудзь; прайсці пэўны час або пэўную адлегласць (кіламетр) і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прачу́хаю прачу́хаем
2-я ас. прачу́хаеш прачу́хаеце
3-я ас. прачу́хае прачу́хаюць
Прошлы час
м. прачу́хаў прачу́халі
ж. прачу́хала
н. прачу́хала
Загадны лад
2-я ас. прачу́хай прачу́хайце
Дзеепрыслоўе
прош. час прачу́хаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

расшмо́ргнуць

‘рассунуўшы, развёўшы ў бакі, раскрыць, расцягнуць што-небудзь зашморгнутае; расцягнуць, паслабіць што-небудзь (вузел, пятлю)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. расшмо́ргну расшмо́ргнем
2-я ас. расшмо́ргнеш расшмо́ргнеце
3-я ас. расшмо́ргне расшмо́ргнуць
Прошлы час
м. расшмо́ргнуў расшмо́ргнулі
ж. расшмо́ргнула
н. расшмо́ргнула
Загадны лад
2-я ас. расшмо́ргні расшмо́ргніце
Дзеепрыслоўе
прош. час расшмо́ргнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тузну́ць

‘аднакратны дзеяслоў да тузаць - торгаць, цягаць рыўкамі, рэзкімі рухамі (тузнуць каго-небудзь, што-небудзь)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. тузну́ тузнё́м
2-я ас. тузне́ш тузняце́
3-я ас. тузне́ тузну́ць
Прошлы час
м. тузну́ў тузну́лі
ж. тузну́ла
н. тузну́ла
Загадны лад
2-я ас. тузні́ тузні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час тузну́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шаапі́раваць

‘распыліць (распыляць) метал і напырснуць (напырсківаць) яго на паверхню чаго-небудзь (шаапіраваць што-небудзь)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шаапі́рую шаапі́руем
2-я ас. шаапі́руеш шаапі́руеце
3-я ас. шаапі́руе шаапі́руюць
Прошлы час
м. шаапі́раваў шаапі́равалі
ж. шаапі́равала
н. шаапі́равала
Загадны лад
2-я ас. шаапі́руй шаапі́руйце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шаапі́руючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шны́харыць

‘бегаць, вынюхваць (шныхарыць па чым-небудзь, у чым-небудзь, шныпарыць вачыма і без дапаўнення)’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шны́хару шны́харым
2-я ас. шны́харыш шны́харыце
3-я ас. шны́харыць шны́хараць
Прошлы час
м. шны́харыў шны́харылі
ж. шны́харыла
н. шны́харыла
Загадны лад
2-я ас. шны́хар шны́харце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шны́харачы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

не́йкі, -ая, -ае, займ. неазнач.

1. Невядома які, незнаёмы.

Н. прыезджы цябе чакае.

2. Пры параўнанні якіх-н. якасцей, адзнак.

Ён сапраўды н. дзівак.

3. Тое, што і які-небудзь (разм.).

Нейкая пастанова павінна быць прынята.

4. Які не заслугоўвае ні ўвагі, ні павагі.

Н. блазнюк бярэцца ўсіх павучаць.

5. Не вызначаны дакладна (пра час, тэрмін, колькасць чаго-н.).

Н. час сябры ішлі моўчкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

предвосхища́ть несов. прадуга́дваць; апярэ́джваць; вызнача́ць напе́рад; рабі́ць ране́й (за каго-небудзь);

предвосхища́ть чью́-л. мысль прадуга́дваць чыю́-не́будзь ду́мку;

предвосхища́ть собы́тия апярэ́джваць падзе́і;

предвосхища́ть чьё-л. откры́тие рабі́ць адкрыццё ране́й за каго́-не́будзь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́лік, -ку м. вы́чет;

за ~кам чаго́-не́будзь — за вы́четом че́го-л.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прысу́тнасць ж. прису́тствие ср.;

у ~ці каго́-не́будзь — в прису́тствии кого́-л.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

усма́к нареч., разг. всласть;

пае́сці ўсмак чаго́-не́будзь — пое́сть всласть чего́-л.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)