1. Зрабіць патраву. Стравіць пасевы. □ Міхал Стальмаховіч прыходзіў у тыя дні ў сельсавет да Кастуся і Мікалая скардзіцца, што Мікуць хацеў стравіць яму сенажаць.Чорны.
2. Перавесці, не па-гаспадарску скарміць. — Мае бабы канюшыну за зіму стравілі, зусім мала асталося, — паведаміў Ладымер.Чарнышэвіч.[Дзед:] — Малака не дасць: запусцілася, якое ўжо там малако. Сена страўлю, а хто яго мне верне?..М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
труха́, ‑і, ДМ труса, ж.
Разм. Перацёртае сена, салома і пад.; пацяруха. Шашура злез на зямлю і атрос з сябе саламяную труху.Мележ.// Дробныя сухія рэшткі чаго‑н. наогул (паперы і пад.). Недасушаны торф траціць свае высокія паліўныя якасці, а пад дзеяннем марозу і зусім разбураецца, ператвараецца ў труху.«Беларусь».//перан. Што‑н. нікчэмнае, якое не мае карысці. Хто ж рые ямы на шляху, у пыл паваліцца той ніцма, і ператруць яго ў труху пуцін далёкіх навальніцы.Дудар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чы́ста,
1.Прысл.да чысты.
2.безас.узнач.вык. Пра наяўнасць чысціні, адсутнасць пылу, бруду дзе‑н. У хаце было чыста і акуратна.Колас.У зале чыста і ўтульна. Аркестр з акардэона, скрыпкі і флейты іграе венгерскія мелодыі.В. Вольскі.
3.узнач.параўнальнагазлучн.Разм.Зусім як, быццам. [Параска:] — Ну чыста дзеці малыя! Да старасці будуць у забаўкі гуляць.Місько.Чыста звярыны рык разлёгся па двары. Гэта ўзбунтаваўся Гвація.Самуйлёнак.
•••
Увесь (уся, усё, усе) чыстагл. увесь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчабята́ць, ‑бячу, ‑бечаш, ‑беча; незак.
1. Спяваючы, утвараць гукі, падобныя на шчэбет (пра птушак). А бульбу садзяць, калі ўжо зусім цёпла, калі цвітуць сады, шчабечуць ластаўкі.Брыль.Пад вільчыкам дома шчабяталі ластаўкі.Даніленка.
2.перан. Хутка, бесперастанку гаварыць (звычайна пра дзяцей, жанчын). — А ведаеш, тата, — шчабятала дзяўчынка на руках у Міколы. — Ты паедзеш, а да мяне сёння цёця Ната прыйдзе.Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эмпіры́зм, ‑у, м.
1. Філасофскі напрамак, які прызнае вопыт, пачуццёвае ўспрыманне адзінай крыніцай пазнання і недаацэньвае або зусім адмаўляе тэарэтычныя абагульненні пры вывучэнні асобных фактаў, з’яў. Адзначаная У. І. Леніным тэндэнцыя да пераходу буржуазнай сацыялогіі на пазіцыі эмпірызму ў наступныя дзесяцігоддзі яшчэ больш узмацнілася.«Полымя».
2.Кніжн. Схільнасць да практычнай, вопытнай дзейнасці і прыніжэнне значэння лагічнага аналізу і тэарэтычных абагульненняў.
•••
Паўзучы эмпірызм — вывучэнне асобных фактаў без выяўлення больш глыбокіх сувязей і законаў развіцця; вузкі, абмежаваны падыход да з’яў рэчаіснасці.
[Фр. empirisme ад грэч. empeiria — вопыт.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
corner1[ˈkɔ:nə]n.
1. кут, куто́к; рог, ву́гал;
in the corner of the room у куце́ пако́я;
at/on the corner of the street на рагу́/вуглу́ ву́ліцы;
turn the corner завярну́ць за рог/ву́гал
2. закаву́лак, патайны́ заку́так;
in a quiet corner у заці́шным кутку́
♦
round the cornerзусі́м блі́зка;
cut corners зраза́ць вуглы́, ісці́ напрасця́к;
in a corner у куце́, у безвыхо́дным стано́вішчы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
заняпа́сцісов.
1. (о хозяйстве) прийти́ в упа́док; расстро́иться; (стать скудным) оскуде́ть;
маёнтак зусі́м ~па́ў — поме́стье совсе́м пришло́ в упа́док;
гаспада́рка ~па́ла — хозя́йство пришло́ в упа́док (расстро́илось);
2. (потерять общественное значение) прийти́ в упа́док, захире́ть; захуда́ть;
іх род паступо́ва ~па́ў — их род постепе́нно пришёл в упа́док (захире́л);
3. (потерять здоровье) захире́ть;
хло́пчык ~па́ў — ма́льчик захире́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
cover ground
а) прайсьці́ не́йкую адле́гласьць
б) падаро́жнічаць
from the ground up — ца́лкам, зусі́м
get off the ground — распача́ць, рабі́ць по́ступ
give ground — адступа́ць, саступа́ць
grounds —
а) зямля́, сад, гаро́д; пляц каля до́му
б) аса́дак, гу́шча (на дне гарба́ты, ка́вы)
hold or stand one’s ground — мо́цна трыма́цца, не саступа́ць, не адступа́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
means[mi:nz]n. (pl.means)
1. (of) ме́тад; сро́дак; сістэ́ма;
That’s the most effective means of advertising. Гэта самы эфектыўны спосаб/сродак рэкламы;
a means of transportBrE тра́нспартныя сро́дкі, тра́нспарт;
by honest/fair means чэ́сным, добрасумле́нным/справядлі́вым шля́хам
2.pl.means гро́шы; дахо́д;
beyond your means (кашту́е) больш, чым вы мо́жаце сабе́ дазво́ліць;
within your means (кашту́е) сто́лькі, што вы мо́жаце сабе́ дазво́ліць;
a man/woman of meansfml бага́тая, замо́жная асо́ба, асо́ба са сро́дкамі
3. : the means of productionecon. сро́дкі вытво́рчасці
♦
by all means абавязко́ва, зразуме́ла;
Can I call you later? – By all means. Магу я патэлефанаваць вам пазней? – Абавязкова;
by means offml шля́хам, ме́тадам;
by no means/not by any means ні ў я́кім ра́зе, зусі́м не (так);
He is not a bad man, by any means. Ён зусім не дрэнны чалавек.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
rúhig
1.a спако́йны; ці́хі;
sei ~ ! супако́йся!, маўчы́!;
~er Schlaf ціхамі́рны сон;
ein ~er Átem ро́ўнае дыха́нне;
~ Blut! спако́йна;
das lässt mich ganz ~ гэ́та мяне́зусі́м не турбу́е
2.adv спако́йна; ці́ха;
~ stéllen мед. забяспе́чыць нерухо́масць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)