асацыя́цыя
(с.-лац. associatio = злучэнне)
1) аб’яднанне асоб або ўстаноў, арганізацый аднаго роду дзейнасці (напр. а. медыцынскіх работнікаў, сацыялагічная а.);
2) група, спалучэнне, злучэнне чаго-н. (напр. а. малекул, зорная а.);
3) псіх. сувязь паміж асобнымі ўяўленнямі, калі адно ўяўленне выклікае другое (проціл. дысацыяцыя 2).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
заспа́цца, ‑сплюся, ‑спішся, ‑спіцца; зак.
Разм. Праспаць залішне доўга. Роза заспалася і прачнулася тады, калі на дварэ ўжо было зусім светла. Лынькоў. — Юра, Юрачка, уставай! Што ж гэта сёння ты так заспаўся? Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збе́дніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
Разм. Прыкінуцца бедным, няшчасным. — Я збеднілася, кажу, удава, няма, кажу, чаго на плечы ўсцягнуць. Лобан. [Буржуй] збедніўся, ну, проста сірата казанская, — якія ў яго грошы, калі вайна, разруха. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зруйнава́цца, ‑нуецца; зак.
Разбурыцца, ператварыцца ў руіны. — Пры немцах, самі ведаеце, гаспадарка зруйнавалася, ад вёскі адны галавешкі засталіся. Навуменка. // Ліквідавацца, знішчыцца. Ён прыйдзе — дзень, Калі ў змаганні жаркім Зруйнуюцца заставы Й рубяжы. Лявонны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́мала, ‑ы, ж.
Абл. Званок ці прыстасаванне, падобнае на званок, якое начэпліваецца жывёліне на шыю, калі яна пасецца ў лесе. Недзе паблізу на збродлівым кані зазваніла бомала ды следам тоненька заржала жарабятка. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брукава́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Брукаваная дарога, шаша. Калі наша машына звярнула з брэсцкага асфальту і пайшла ўздзенскай брукаванкай, мне чамусьці захацелася, каб машына ішла як найпавальней. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязра́дасны, ‑ая, ‑ае.
Пазбаўлены радасці; невясёлы. Мы цешымся, калі набліжаемся да такой мяжы, што пакідае за сабою бязрадасны, цяжкі і пакутлівы кавалак жыцця, і пераходзім у другі яго круг — ясны, прываблівы, жаданы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяспе́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Якому не пагражае небяспека, надзейна ахаваны. // Які гарантуе бяспеку. [Сцяпан Захаравіч:] — Калі мы былі ўжо на бяспечнай вышыні, унізе затрашчалі зеніткі. Позна! Жычка.
2. Які не прыносіць шкоды; бясшкодны. Бяспечны сродак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., у каго-што.
Тое, што і верыць (у 4 знач.). — Чаму гэта ты, гаспадар, святыя абразы зняў са сцяны! — Навошта яны мне, калі ў бога не верую! Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бая́ршчына, ‑ы, м.
Гіст.
1. Перыяд у гісторыі рускай дзяржавы, калі панавала і правіла баярства. Гэта было ў часы баяршчыны.
2. Вотчына баярына. Працаваць на баяршчыне.
3. Тое, што і паншчына. Адбываць баяршчыну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)