Verbum

пазалята́ць, 1 і 2 ас. адз. і мн. не ўжыв., -а́е, -а́юць; зак.

1. Заляцець, апынуцца дзе-н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

Птушкі пазаляталі далёка.

2. Уляцець куды-н. — пра ўсіх, многіх ці ўсё, многае.

Галубы пазаляталі ў двор.

напа́д, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Хуткае дзеянне, накіраванае на каго-, што-н. для захопу, грабяжу, забойства і пад.

Адбіць н. ворага.

2. Абвінавачанні, папрокі, з якімі выступаюць супраць каго-, чаго-н.

Яму давялося выслухаць напады крытыкаў.

жы́цца, жыве́цца; безас., незак., каму (разм.).

1. з прысл. Пра наяўнасць тых або іншых умоў жыцця.

Добра яму жывецца.

2. з адмоўем. Няма жадання або не падабаецца дзе-н. жыць.

Не жывецца мне без сына.

Не жывецца бацьку ў новай хаце.

заваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

Рэзкая змена напрамку руху, паварот (у 1 знач.), а таксама месца, дзе змяняецца напрамак.

З-за завароту ракі выплыла лодка.

○

Заварот кішак — непраходнасць кішэчніка, выкліканая перакручваннем кішэчных петляў.

|| прым. заваро́тны, -ая, -ае.

заво́д², -у і -а, М -дзе, м.

1. гл. завесці.

2. -у. Тэрмін дзеяння заведзенага механізма.

Гадзіннік з сутачным заводам.

3. -а. Прыстасаванне для прывядзення ў дзеянне механізма.

З. гадзінніка.

4. -у. Частка тыражу кнігі, надрукаваная з аднаго набору (спец.).

арке́стр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сукупнасць музычных інструментаў для выканання музычных твораў; калектыў музыкантаў, якія разам выконваюць твор на розных інструментах.

Духавы а.

Струнны а.

2. Месца ў тэатры перад сцэнай, дзе знаходзяцца музыканты.

|| прым. арке́стравы, -ая, -ае.

блу́дны¹, -ая, -ае.

1. Які ходзіць, блукае, не знаходзячы месца, дому.

2. Не прамы, звілісты, дзе лёгка заблудзіць.

Блудная дарога.

3. перан. Не такі, як прынята, не зусім звычайны.

◊

Блудны сын — пра легкадумнага, свавольнага чалавека, які раскаяўся ў сваіх памылках.

брод, -у, М -дзе, мн. брады́, -о́ў, м.

1. Неглыбокае месца на ўсю шырыню ракі, возера, зручнае для пераходу, пераезду.

Пераправіцца бродам.

2. След, пракладзены на сенажаці, у полі, каб размежаваць участкі.

Правёў б. да самай ракі.

|| прым. бро́давы, -ая, -ае.

адсе́дзецца, -се́джуся, -се́дзішся, -се́дзіцца; -се́дзеўся, -се́дзелася і адсядзе́цца, -сяджу́ся, -сядзі́шся, -сядзі́цца; -сядзі́мся, -седзіце́ся, -сядзя́цца; зак. (разм.).

Ратуючыся ад каго-, чаго-н., схавацца дзе-н., перачакаць што-н.; ухіліцца ад працы, выканання свайго абавязку.

А. ў рэзерве.

|| незак. адсе́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адхадзі́ць², -хаджу́, -хо́дзіш, -хо́дзіць; -хо́джаны; зак. (разм.).

1. Скончыць, перастаць хадзіць.

2. што. Прахадзіць куды-н., дзе-н. пэўны час.

3. што. Стаміць, пашкодзіць што-н. хадзьбой.

А. ногі.

4. каго-што. Адлупцаваць, набіць.

А. дзягай.

|| незак. адхо́джваць, -аю, -аеш, -ае.