séinesgleichen

a inv такі́ як ён, падо́бны да яго́; падо́бны да сябе́

er hat nicht ~ — яму́ няма́ ро́ўных

Léute ~ pflégen so zu hándeln — лю́дзі, падо́бныя да яго́, звыча́йна так і дзе́йнічаюць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

спрача́цца несов.

1. в разн. знач. спо́рить;

с. няма́ аб чым — спо́рить не́ о чем;

с. з-за чаргі́ — спо́рить из-за о́череди;

2. (перебраниваться) спо́рить, вздо́рить, препира́ться, пререка́ться;

3. перен. ме́риться си́лами; спо́рить, тяга́ться;

с. з ве́трам — спо́рить с ве́тром

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

хапі́цца сов.

1. схвати́ться, ухвати́ться;

х. за кішэ́нь — схвати́ться (ухвати́ться) за карма́н;

2. (что-л. быстро сделать) нача́ть, взя́ться;

х. распрага́ць каня́ — нача́ть (взя́ться) распряга́ть ло́шадь;

3. хвати́ться, спохвати́ться;

я хапі́ўся, а яго́ ўжо няма́ — я хвати́лся, а его́ уже́ нет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

казёл, , м.

  1. Дзікая млекакормячая жывёліна сямейства пустарогіх, якая водзіцца звычайна ў гарах.

    • Сібірскі к.
  2. Самец дамашняй казы.

    • Як з казла малака (няма ніякай карысці).
    • Пусціць казла ў агарод (дапусціць каго-н. туды, дзе ён хоча мець выгаду; разм. іран.).
  3. Від бабкі, якая складаецца з некалькіх снапоў ячменю або аўса, пастаўленых так, што каласы схаваны ўнутр (разм.).

  4. Гімнастычны снарад у выглядзе кароткага, абабітага скурай бруса на чатырох высокіх ножках.

    • Скакаць цераз казла.
  5. Назва гульні ў карты, даміно (разм.).

    • Забіваць казла.
  6. Легкавы аўтамабіль павышанай праходнасці (разм.).

    • Туды толькі на казле праедзеш.

|| памянш. козлік, .

|| прым. казліны, .

  • Казліная барада (вузкая і доўгая).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

рух, , м.

  1. У філасофіі — форма існавання матэрыі, бесперапынны працэс развіцця матэрыяльнага свету.

    • Няма матэрыі без руху і руху без матэрыі.
  2. Перамяшчэнне каго-, чаго-н. у пэўным напрамку.

    • Вярчальны р.
    • Механізм прыйшоў у р.
    • Р. планет.
  3. Змяненне становішча цела ці яго частак.

    • Р. рукі.
    • Танцавальныя рухі.
    • Ляжаць без руху.
  4. перан. Унутраны штуршок, выкліканы якім-н. пачуццём, перажываннем.

    • Душэўныя рухі.
  5. Язда, хада ў розных напрамках.

    • Р. транспарту.
    • Правілы дарожнага руху.
  6. перан. Развіццё, напружанасць дзеяння.

    • Драматычны р. апавядання.
  7. Актыўная дзейнасць многіх людзей, накіраваная на дасягненне агульнай сацыяльнай мэты.

    • Р. прыхільнікаў міру.
    • Нацыянальна-вызваленчы р.
  8. Колькаснае ці якаснае змяненне; рост, развіццё.

    • Р. народанасельніцтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

like4 [laɪk] prep.

1. падо́бны (да каго-н./чаго-н.); так, як хто-н./што-н.;

She’s like her mother. Яна падобная да сваёй маці;

a house like yours дом як у вас/як ваш;

It sounds like thunder. Як быццам бы грыміць (гром);

It’s like nothing on earth. Гэта ні да чаго не падобна;

something like каля́, пры́кладна, прыблі́зна;

there’s nothing like infml няма́ нічо́га лепш за;

There’s nothing like a nice cup of coffee! Няма нічога лепш за кубачак добрай кавы!

2. : feel like doing smth. хаце́ць зрабі́ць што-н.;

I felt like crying. Мне хацелася плакаць.

more like дакла́дней, хутчэ́й;

It’s his advice – well, orders, more like. Гэта ягоная парада, дакладней – загад.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

escape

[ɪˈskeɪp]

1.

v.i., v.t.

1) уцяка́ць, вырыва́цца

2) вырато́ўвацца, урато́ўвацца, усьцерага́цца

3) уцяка́ць, выцяка́ць (пра газ, ва́дкасьць)

4) Bot. дзі́ка расьці́

5) выско́кваць (з па́мяці), вырыва́цца (пра крык)

2.

n.

1) уцёкі pl. only.

2) запасны́ вы́хад

3) рату́нак -ку m.

There is no escape — Няма́ рату́нку

4) выцяка́ньне n.а́зу, ва́дкасьці)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

не́калі 1, безас. у знач. вык.

Няма калі, бракуе часу. Некалі сумаваць за работай. Барадулін. — Хутчэй, дачушка, а то мне некалі. Васілевіч. — Некалі мне цяпер ні сварыцца, ні мірыцца, — адказала [Волька] непрыязна, суха. — Працы хапае і дома, і ў калгасе... Ваданосаў.

•••

Некалі (няма калі) дыхнуць — надта заняты, перагружаны работай.

не́калі 2, прысл.

1. Калісьці, даўно; у далёкім мінулым. Кіраваўся Мікола да таго дома, дзе некалі сустракаўся з сакратаром абкома. Новікаў. Гэта быў стары, пашарпаны, некалі пафарбаваны ў бела-блакітны колер маршрутны маленькі аўтобус. Ракітны. Жылі некалі ў адным краі людзі ў згодзе ды ў ладзе. Якімовіч.

2. Калі-небудзь у будучым. Маці расказвае ўсё, што толькі ведае пра горад, у якім і сажа была ўсяго разы са тры; расказвае і ніколі не забудзе абнадзеіць: — Вось і ты некалі вырасцеш і паедзеш у горад. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разлучы́цца, ‑лучуся, ‑лучышся, ‑лучыцца; зак.

1. з кім і без дап. Расстацца, перастаць быць разам (пра блізкіх, сяброў). Здарылася так, што неразлучныя сябры разлучыліся: загад ёсць загад. Васілёнак. Не магла і падумаць старая, што трэба будзе з Лідачкай разлучыцца. Брыль. // Перастаць жыць разам (пра мужа і жонку); разысціся. [Агата:] — Няма Хведара. — [Антось:] — А дзе? — Другі год няма ўжо... Разлучылася я з ім. Чорны. // перан. Пакінуць што‑н. дарагое, блізкае, адмовіцца ад чаго‑н. звычнага. Цяжка раптоўна разлучыцца з думкай аб шчасці. Дамашэвіч. Лявон Лук’янавіч Кулакоўскі не па сваёй ахвоце разлучыўся з пасадай дырэктара школы. «Вожык».

2. Перастаць быць злучаным з чым‑н.; аддзяліцца. Канцы правадоў разлучыліся.

3. Падзяліцца, раздзяліцца. [Руневіч] памятаў, як прыходзілі хлопцы, паасобку і групамі, як абрастаў іх атрад, як разлучыўся на два, як да двух прырос трэці, чацвёрты. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ахво́та, ‑ы, ДМ ‑воце, ж.

1. Жаданне задаволіць якія‑н. свае патрэбы, імкненні, схільнасці, захапленні. У нашай цудоўнай Савецкай Айчыне шлях у жыццё ім шырока адчынен і да навукі, да усякай работы, абы ты здольнасці меў і ахвоту. Дубоўка. З гулам, з грукатам страшэнным Яна [маланка] рухае машыны. Хутка бегае па дроце (Не па ўласнай хоць ахвоце). Крапіва. Іліко плёскаўся ў вадзе, колькі было ахвоты. Самуйлёнак. Дзе няма ахвоты, там няма работы. Прыказка.

2. безас. у знач. вык. Ёсць жаданне што‑н. рабіць. Хай глядзіць ён [звярок] на людзей І на іх работу... Бор грыміць, звініць, гудзе, Мне спяваць ахвота! Бялевіч.

3. Разм. Пара цечкі, жаданне да спарвання ў самак.

•••

Адбіць ахвоту гл. адбіць (у 5 знач.).

Ахвота бярэ — ёсць жаданне да чаго‑н.

Паддаць ахвоты гл. паддаць.

Сагнаць ахвоту гл. сагнаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)