ме́са, ‑ы, ж.
1. Тое, што і імша. Біскуп сам служыць прыехаў месу. Танк.
2. Музычны харавы твор на тэкст каталіцкага набажэнства, звычайна ў суправаджэнні арганаў ці аркестра. Меса Ліста.
[Фр. messe.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навасе́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да наваселля. Калі ж пакінула арцель Стол навасельны, калі ў хаце У цішыні салдатка-маці Паклала спаць сваіх дзяцей, — Малым прысніўся дзіўны сон. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сельма́г, ‑а, м.
Сельскі магазін. Як не забегчы ў новы наш сельмаг У вольны час, вяртаючыся з працы? Якіх, скажы, тавараў тут няма! Ёсць што купіць і чым палюбавацца. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кіпу́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Які кіпіць, нагрэты да кіпення. На стале з’явілася кіпучая смажаніна сала з каўбасою і яечкамі. Пестрак.
2. Бурлівы, пеністы. Кіпучы вадаспад. □ Песня ўздымае Кіпучы вал з глыбінь марскіх. Танк. // Пеністы, іскрысты (пра віно, піва і пад.). За кожным сталом Месца пакінем для нашых сяброў, Чарку пакінем з кіпучым віном. Танк.
3. перан. Дзейны, ажыўлены, напружаны. Кіпучая дзейнасць. □ Наш край кіпучай працай Узмоцнен і сагрэт. Журба. // Палкі, гарачы. Кіпучая натура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бато́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак.
Уст. Учыняць кару, катаваць батагом ці чым‑н. іншым. Ірад меў шляхецкі ўбор і хітры Твар лісіцы І ў руках бізун, Якім батожыў мужыкоў заўсёды. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзевяно́ста, нескл., ліч. кольк.
Лік і лічба 90. Дзевяноста дзеліцца на пяць. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 90. Дзевяноста капеек. □ Нечакана перад самым ровам танк зрабіў разварот на дзевяноста градусаў. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
настрэ́чу, прысл. і прыназ.
Абл. Насустрач. Ішоў к табе праз далі і гады, праз рэўнасць, недавер спяшаў настрэчу. Рудкоўскі. Ідуць рыбакі, пахаваўшы Прахора, Настрэчу буры, Буры, якая ўжо Абняла паўкраіны. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перамо́жны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да перамогі. Пераможны гімн. Пераможны салют. Пераможны поступ. // Які закончыўся перамогай, нясе перамогу. Пераможны фінал. □ Ідзіце ў пераможны бой За справядлівы мір, за волю! Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разасла́цца, рассцелецца; зак.
Раскінуцца, распасцерціся на паверхні чаго‑н. Гэтай раніцай выпаў першы снег і белай коўдрай разаслаўся на шырокіх прасторах. Гурскі. А ўдаль, з-пад калёс гаваркіх, Разаслаўся гасцінец. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хма́рыцца, ‑рыцца; незак.
Зацягвацца хмарамі, станавіцца хмарным. А неба сіняе штодзённа хмарыцца. Глебка. Хмарыцца ўсё яшчэ вечар, Шлях засцілае імгла. Танк. / у безас. ужыв. [Варвара:] — Хмарыцца, каб дажджу часам не пазнала. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)