БАЯНЕ́Т

(франц. baïonette літар. штык),

1) першапачатковая назва штыка, вынайдзенага ў сярэдзіне 17 ст. ў Францыі. Мае выгляд нажа (пакарочанага кап’я), ручка якога ўстаўляецца ў канал ствала ружжа. У некаторых краінах (напр., Расіі) наз. багінетам (іл. гл. да арт. Штык).

2) Хуткае злучэнне дэталяў, пры якім адну дэталь, што мае прарэз, насаджваюць на інш. дэталь з адпаведным выступам і пакручваюць так, каб выступ стопарыў дэталь. Выкарыстоўваецца для замацавання дэталяў у патронах металарэзных станкоў, аб’ектываў у фотаапаратах і інш.

т. 2, с. 368

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

osadka

ж.

1. ручка; дзяржанне;

2. бат. кветаложа;

3. бат. завязь

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

pokrętło

н. паваротная ручка; рычаг;

pokrętło siły głosu — рэгулятар сілы голасу

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

celuloidowy

celuloidow|y

цэлулоідавы; цэлулоідны;

~a rączka parasolki — цэлулоідная ручка парасона

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Мятлі́шча, метлі́шчэручка мятлы’ (ТС). Да прасл. metъlisko/metъlišče. Гл. мятла́1. Аналагічна в.-дзв. мітлавішча ’тс’ з суфіксальным нарашчэннем ‑ov‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Hndgriff

m -(e)s, -e

1) прыём, ухва́тка

2) ру́чка, дзяржа́нне, рукая́тка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Лычокручка на кассі’ (капыл., Шатал.). Да лучок, лук1 (гл.). Відавочна, гэта «гіперправільная» форма (адваротная да рэгулярнай з’явы пераходу ы > у).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рункаві́скоручка ў рыдлёўцы’ (Сл. рэг. лекс.). Мясцовае ўтварэнне на базе польск. ręka ’рука’ і суфікса ‑іск‑о, магчыма, да польск. rękojeść ’рукаятка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

анта́ба

(ням. Handhabe = ручка)

металічнае кольца, якое прымацоўвалася даўней да варот сядзіб, дзвярэй дамоў, дзверцаў у шафах, куфраў і служыла ручкай; у наш час выкарыстоўваецца пераважна для аздаблення прадметаў хатняга ўжытку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пупі́ца ’прывязка, якою прымацоўваецца біч да цапільна’ (ДАБМ, камент., 829). Відаць, ад капіца ’тс’ (гл.) пад уплывам пуп ’пупавіна’ або пупокручка ў касе’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)