рэ́штка, -і, ДМ -тцы, ж.

1. Тое, што і рэшта (у 1 і 2 знач.).

Р. прыпасаў.

Р. вольнага часу.

2. мн. -і, -аў. Тое, што захавалася, уцалела ад таго, што раней існавала.

Р. печы.

Р. разбітых часцей ворага.

|| прым. рэ́шткавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ра́на², ране́й, прысл.

1. Раніцай, уранні.

З вечара да рана (наз.).

2. Раннім часам; пра ранні час.

Прыехаць вельмі р.

3. Да ўстаноўленага або патрэбнага часу.

Р. вярнуцца дадому.

Р. легчы спаць.

◊

Рана ці позна, рана-позна — калі-н. (пра тое, што абавязкова павінна здарыцца).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эўры́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (спец.).

1. Сукупнасць даследчых метадаў, якія выкарыстоўваюцца для адкрыцця раней невядомага.

2. Метад навучання пры дапамозе навадных пытанняў, дыялогаў, які стымулюе ў вучняў развіццё актыўнага пошуку рашэнняў, а таксама тэорыя такой методыкі.

|| прым. эўрысты́чны, -ая, -ае.

Эўрыстычныя метады навучання.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сі́квэл

(англ. sequel)

фільм, зняты як працяг раней існуючай стужкі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

вышэй...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «раней», напрыклад: вышэйапісаны, вышэйсказаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

равенду́к і равенту́х, ‑а, м.

Грубая льняная тканіна, парусіна, якая ўжывалася раней пераважна для парусоў.

[Ад гал. ruwendock.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

быва́ло вводн. сл. быва́ла;

ра́ньше, быва́ло, я ча́сто ходи́л на охо́ту ране́й, быва́ла, я ча́ста хадзі́ў на палява́нне;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

vorwég

adv

1) напе́рад

2) ране́й, адра́зу, за́гадзя

~ háben — мець перава́гу

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Спрэ́жда ‘спярша’ (Рам. 6), ‘раней’ (Бузук, Спроба, 58). Бузук (там жа) сумняваецца ў паходжанні слова, якое прыпамінае рус.-ц.-слав. прѣжде < ст.-слав. прѣжде ‘раней’. Магчыма, кантамінацыя апошняга з пярэж ‘тс’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пярве́й ’раней’ (мядз., Жд. 3; в.-дзв., ашм., смарг., Сл. ПЗБ), ст.-бел. первѣи ’хутчэй, раней’ (Альтбаўэр). Вышэйшая ступень параўнання ад прыслоўя пе́рва ’спачатку’ (гл.), параўн. балг. пъ́рвей ’калісці; нядаўна’ (ад пръв ’першы’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)