арда́

(цюрк. ordu)

1) дзяржава, саюз плямён у старажытных цюркскіх народаў (напр. Залатая а.);

2) цюркскае войска, якое ўрывалася ў межы Стараж. Русі;

3) перан. полчышчы азвярэлых варожых войск;

4) перан. шумны неарганізаваны натоўп.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Забы́ць ’перастаць помніць’. Рус. забы́ть, укр. забу́ти польск., в.-луж. zabyć, н.-луж. zabyś ’тс’, палаб. zobål‑să ’забыў’, чэш. zabýti, славац. кніжн. zabyť, славен. záabiti, серб.-харв. за̀бити ’забыць’. Ст.-слав. забыти ’забыць’, ст.-рус. забыти ’тс’ (з XI ст.), ст.-бел. забыти ’тс’. Прасл. zabyti < za + byti (гл. быць). Шанскі (2, З, 12) лічыць, што ўнутраная форма слова звязана з уяўленнем аб завыванні як пераходзе з сапраўднага свету за яго межы. Але першаснае значэнне быць, відаць, ’расці’, ’узнікаць’ (параўн. быллё), што дае падставу для ўяўлення аб іншым семантычным ходзе, адлюстраваным у выразе быллём парасло, г. зн. забылася.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ráhmen

m -s, -

1) ра́ма, ра́мка

2) мяжа́; ра́мкі aus dem ~ fállen* выхо́дзіць за мяжу́ [з ра́мак] (дазволенага);

sich im ~ hálten* трыма́цца ў ра́мках, не выхо́дзіць за ме́жы (дазволенага)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

эмба́рга

(ісп. embargo)

1) забарона на ўвоз у краіну ці вываз за яе межы золата або іншаземнай валюты, асобных відаў тавараў, напр. зброі;

2) затрыманне суднаў і грузаў, якія належаць іншай дзяржаве, у сувязі з палітычнымі ўскладненнямі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мігра́цыя

(лац. migratio = перамяшчэнне)

1) перамяшчэнне насельніцтва ўнутры краіны або за яе межы (параўн. іміграцыя 1, эміграцыя 1);

2) перамяшчэнне жывёл у сувязі са змяненнем умоў існавання, порамі года, цыкламі развіцця і інш. (параўн. іміграцыя 2).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ultimate

[ˈʌltɪmət]

1.

adj.

1) апо́шні, канчатко́вы

the ultimate result — канчатко́вы вы́нік

2) кра́йні

the ultimate limits of the universe — кра́йнія ме́жы, край сусьве́ту

3) найбо́льшы, грані́чны, максыма́льны (пра ху́ткасьць, намага́ньні)

2.

n.

канцавы́ пункт, канчатко́вы вы́нік

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

rama

ram|a

ж.

1. рама;

~a okienna — аконная рама;

~a podwozia — рама шасі;

2. ~y мн. рамкі; межы;

w ~ach — у рамках (у межах)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

within​2 [wɪˈðɪn] prep.

1. у ме́жах (пра час і адлегласць);

There is a hut within a mile from here. За мілю адсюль стаіць хатка.

2. у, па;

live within one’s income жыць па сваі́х сро́дках;

keep within the law не выхо́дзіць за ме́жы зако́ну

3. fml унутры́;within the building унутры́ до́ма

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

эмба́рга

(ісп. embargo = накладванне арышту, забарона)

1) забарона на ўвоз у краіну ці вываз за яе межы золата, пэўных відаў тавараў, зброі і інш.;

2) затрыманне суднаў і грузаў, якія належаць іншай дзяржаве, у сувязі з палітычнымі ўскладненнямі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

хапі́ць, хаплю́, хо́піш, хо́піць; хо́плены; зак.

1. гл. хапа́ць.

2. што, чаго і без дап. Выпіць; хутка праглынуць што-н. (разм.).

Хапіў з дзежкі, што не бачыць сцежкі (прыказка).

3. перан., чаго. Перажыць, перанесці што-н. цяжкае, непрыемнае (разм.).

Х. гора.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), што. Зрабіць цвёрдым (пра дзеянне холаду; разм.).

Марозік хапіў зямлю.

5. Пераступіць межы ў разважаннях, выказваннях і пад. (разм.).

Во куды хапіў!

6. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), каго-што. Раптоўна і моцна забалець (разм.).

Жывот хапіў.

7. безас., чаго. Быць дастатковым.

Яды хапіла ўсім.

8. хо́піць, з інф. або без дап. Дастаткова, даволі (разм.).

Х. спаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)