Ла́нка 1 ’таўстуха, сытая, гладкая дзяўчына’ (Бяльк.), ’непаваротлівая жанчына’ (Горленка, Совещ. ОЛА, Гомель). Магчыма, з’яўляецца роднасным да рус. валаг. ландуха ’здаровая, мажная жанчына’. Семантычная тоеснасць лексем ланка і ландушка даецца ў Даля₃ (2, 609), а лань і ландёха ў СРНГ (16, 258). Тое ж і ў Фасмера (2, 456 і 457). Бел. лексема, як і рус. ланка ’самка аленя’, паходзіць ад ланя ’лань, самка аленя’. Параўн. ланя ’вельмі тоўстая, здаровая жанчына’ (З нар. сл.).
Ла́нка 2 ’дзялянка зямлі, участак’ (Мат. Гом.). Балтызм (параўн. літ. lankà ’заліўны луг’, лат. lañka ’нізіна, нізкі луг’). Генетычна роднаснае з прасл. lǫka ’луг’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Агі́ба ’дрыгва’ (Касп.). Магчыма, ад gybati ’прыгінацца’ (агульнаславянскае і праславянскае). Параўн. гыбець. Семантычная паралель: прасл. lǫka прагіб’ і ’луг, абалонь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пла́ўе ’зыбкае балота’ (бяроз., ЛА, 5). Рус. пск. плавье, плавьё ’тс’, ’заліўны луг, забалочанае месца з купінамі’. Гл. плаў i̯.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папа́ска, ‑і, ДМ ‑пасцы; Р мн. ‑сак; ж.
Прыпынак у дарозе для кармлення, яды; папас. Абозная папаска заўсёды была ў карчме на гасцінцы. Чорны. Луг пад раку ўсыпалі журавы. Асеў, відаць, вырай нанач на папаску. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́плаў, ‑лаву; мн. паплавы, ‑оў; м.
Луг у пойме ракі. Нешырокая рэчка за вёскай выйшла з берагоў і заліла паплавы. Сіняўскі. [Сад] падступае амаль да рэчкі, за якой адразу пачынаецца поплаў, там самы пахучы, самы мяккі мурог. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассячы́ і рассе́кчы, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; зак.
1. каго-што. Секучы, раздзяліць на часткі.
Р. палена.
2. што. Нанесці глыбокую рану, парэз чым-н. вострым.
Р. палец.
Р. нагу.
3. перан., што. Моцным рухам прарэзаць, раздзяліць, раз’яднаць.
Баржа рассекла водную гладзь.
Рака рассекла луг на дзве часткі.
Р. армію праціўніка.
|| незак. рассяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. рассяка́нне, -я, н. і рассячэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Лугові́ца 1 ’вада на сенажаці’ (Федар., Дад.). Да луг 2 (гл.). Суфікс ‑іца надае лакальнае значэнне (як круглі́ца, махаві́ца, лясні́ца — гл. Сцяцко, Афікс. наз., 110).
Луговіца 2 ’пара касьбы’ (стаўб., З нар. сл.). Да луг 1 (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 138–139). Аналагічна драг. косовэ́ца ’тс’ (Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.); параўн. таксама докш., паст. пі́льніца ’час уборкі ураджаю’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
field1 [fi:ld] n.
1. по́ле, луг;
in the field на по́лі
2. галіна́ ве́даў/дзе́йнасці
3. спарты́ўная пляцо́ўка
♦
have a field day : The tabloid press had a field day with the scandal. Таблоіды смакавалі гэты скандал.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
зажаўце́ць, ‑ее; зак.
1. Пачаць жаўцець, зрабіцца жоўтым. Праз два гады, пад восень, адразу неяк зажаўцелі аж чатыры ліпы. Пальчэўскі.
2. Паказацца, вылучыцца сваім жоўтым колерам. Далей наблізіўся забалочаны луг, за якім раптам зажаўцелі пясчаныя зыбучыя гурбы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе-нідзе́, прысл.
Месцамі, сям-там. Сцежкамі да гумнаў праходзілі мужчыны. І толькі дзе-нідзе свяціўся ў хаце спознены агеньчык. Брыль. Наўкол, як акінуць вокам, зелянеў луг, ляжалі роўнымі радамі пракосы. Дзе-нідзе паміж імі паблісквала вада. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)