прыня́цца, прыму́ся, пры́мешся, пры́мецца; прыня́ўся, -няла́ся, -ло́ся; прымі́ся; зак.
1. за што і з інф. Пачаць што-н. рабіць, узяцца за што-н.
Л. за справу.
П. пісаць заяву.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пусціць карані, прыжыцца.
Прышчэпак прыняўся.
|| незак. прыма́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
прытры́млівацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. за што. Злёгку трымацца.
П. за парэнчы.
2. чаго. Трымацца бліжэй да чаго-н.
П. правага боку дарогі.
3. перан., чаго. Стаяць за што-н., дзейнічаць згодна з чым-н., мець схільнасць да чаго-н.
П. цвёрдых перакананняў.
П. традыцый.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
усе́сціся, уся́дуся, уся́дзешся, уся́дзецца; усе́ўся, усе́лася; уся́дзься; зак.
1. Сесці зручна ці надоўга.
У. на канапе.
У. і сядзець.
2. за што і з інф. Сеўшы, прыняцца за якую-н. справу.
У. за шыццё.
У. чытаць.
|| незак. уса́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца і усяда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
упра́віцца сов.
1. упра́виться; спра́виться;
у. з рабо́тай — упра́виться (спра́виться) с рабо́той;
з усі́м яна́ ўпра́вілася за адзі́н дзень — со всем она́ упра́вилась (спра́вилась) за оди́н день;
2. (вернуться, сходив, съездив) оберну́ться;
у. за су́ткі — оберну́ться за су́тки;
3. успе́ть, поспе́ть;
не ўпра́віцца адказа́ць — не успе́ть (не поспе́ть) отве́тить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
здаро́ўе, -я, н.
1. Правільная, нармальная дзейнасць арганізма.
Берагчы з.
Адбіцца на здароўі.
Стан здароўя.
2. Той або іншы стан арганізма.
Моцнае, слабае з.
Як з.? За ваша з. (зварот да таго, за каго паднімаюць тост). На з. (выраз добрага пажадання ў знач. калі ласка).
|| памянш.ласк. здаро́ўечка, -а, н.
Добрага Вам здароўечка (пажаданне пры развітанні або прывітанне пры сустрэчы).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. каго і з дадан. Звярнуцца да каго-н. з пытаннем, каб даведацца аб чым-н. —
Што рабіць далей? — спытала лабарантка.
2. што і чаго. Папрасіць што-н., звярнуцца з якой-н. просьбай.
С. дазволу паехаць па падручнікі.
3. з каго. Ускласці на каго-н. адказнасць за ўчынкі; спагнаць (разм.).
З яго за ўсё спытаюць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
з’е́хацца сов.
1. в разн. знач. съе́хаться;
дэлега́ты ~халіся на нара́ду — делега́ты съе́хались на совеща́ние;
з. на скрыжава́нні даро́г — съе́хаться на перекрёстке;
2. разг. (справиться в езде) поспе́ть;
матацыклі́ст увяза́ўся за машы́най, а з. з ёй не змог — мотоцикли́ст увяза́лся за маши́ной, но поспе́ть за ней не смо́г
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
náchlässigerweise
adv з-за [па] нядба́йнасці [неаха́йнасці, неакура́тнасці]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
znad
з-за; з-па-над;
znad chmury — з-за хмары;
znad rzeki — ад ракі;
znad czoła — з ілба;
przybył znad morza — прыбыў з узбярэжжа
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
закі́нуць, -ну, -неш, -не; закі́нь; -нуты; зак.
1. каго-што. Кінуць куды-н. або далёка.
З. мяч у сетку.
З. вуду (таксама перан.: паспрабаваць папярэдне разведаць што-н. намёкам, пытаннямі; разм.).
2. што. Падняўшы, надаць чаму-н. іншае становішча.
З. нагу за нагу.
З. стрэльбу за плячо.
3. перан., каго-што. Даставіць куды-н.
З. прадукты на дачу.
З. дэсант у тыл ворага.
4. каго-што. Перастаць займацца кім-, чым-н., пакінуць каго-, што-н.
З. вучобу.
З. гаспадарку.
◊
Закінуць слова або слоўца (разм.) — пахадайнічаць за каго-н., аказаць падтрымку.
Як за сябе закінуць (разм.) — хутка і многа з’есці, выпіць.
|| незак. закіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і закі́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. за́кід, -у, М -кідзе, м. (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)