сакрэ́тны
1. gehéim; vertráulich (канфідэнцыяльны);
сакрэ́тны дакуме́нт Gehéimdokument n -(e)s, -e;
2. (патайны, з сакрэтам) Gehéim-;
сакрэ́тны замо́к Gehéimschloss n -es, -schlösser;
сакрэ́тны спо́саб вытво́рчасці Gehéimverfahren n -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
сакрэ́т1
(фр. secret, ад лац. secretum = таемнае)
1) тайна, таямніца; тое, што падлягае захаванню ўпотай;
2) тайны спосаб атрымання, вырабу чаго-н., які невядомы іншым;
3) патайная канструкцыя ў механізме (напр. замок з сакрэтам);
4) перадавы патайны ваенны вартавы пост (напр. выстаўлены с.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
lock2 [lɒk] n.
1. замо́к
2. шлюз
3. сто́пар (у механізме)
4. sport захва́т (у барацьбе)
♦
under lock and key пад замко́м;
lock, stock and barrel по́ўнасцю, ца́лкам, з усі́мі прынале́жнасцямі;
They rejected my proposal lock, stock and barrel. Яны поўнасцю адхілілі маю прапанову.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Сляса́к ‘прыстасаванне ў выглядзе рычажка ў клямцы, пры дапамозе якога адчыняюцца і зачыняюцца дзверы’ (ТСБМ, Касп., Сцяшк., Жд. 2, Янк. 2), сляса́к, сліса́к, слейса́к ‘тс’ (Бяльк., Сл. ПЗБ), слю́сак ‘тс’ (ТС), сюды ж сляса́к (сліса́к) ‘дошчачка або пучок саломы, якія ўстаўляюцца ў прарубку ў бярозе для стоку бярозавага соку’ (Бяльк.), сліса́к ‘шабля’ (Шымк. Собр.). З польск. ślosak, ślusak, szlisak ‘рычажок у клямцы’. У польскай, відавочна, з ням. Schluß ‘затвор, затычка’, Schloss ‘замок, засоў’; гл. Варш. сл.; ЕСУМ, 5, 313. Аднак значэнне ‘шабля’, гл. таксама слісачок ‘жалезца, пры дапамозе якога паварочваецца засоў’ (Шымк. Собр.), робіць гэтую этымалогію праблематычнай. Параўн. і літ. slė́sna ‘ступня, плюсна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
начапі́ць, ‑чаплю, ‑чэпіш, ‑чэпіць; зак., што.
1. Накінуўшы, замацаваць; павесіць, навесіць. Начапіць вяроўку на рогі. Начапіць ручнік на кручок. □ Аксён падымае біч, выходзіць на двор, каб начапіць на цапільна. Колас. [Дзед] хуценька павярнуўся тварам да будкі і дрыжачымі рукамі начапіў на дзверы замок. Галавач.
2. Разм. Надзець што‑н., прымацаваўшы, прывесіўшы да чаго‑н. Начапіць партупею. Начапіць наган на пояс. □ Бабка начапіла старыя акуляры з ніткамі замест аглобелек. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
lock3 [lɒk] v.
1. запіра́ць; запіра́цца; замыка́ць; замыка́цца;
Does this door lock? Гэтыя дзверы запіраюцца?
2. сціска́ць;
lock smb. in one’s arms сціска́ць каго́-н. у абды́мках, абдыма́ць, абніма́ць
3. злуча́ць, сплята́ць
lock away [ˌlɒkəˈweɪ] phr. v. хава́ць пад замо́к
lock out [ˌlɒkˈaʊt] phr. v. запіра́ць дзве́ры і не ўпуска́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
наве́сіць, ‑вешу, ‑весіш, ‑весіць; зак., што.
1. Павесіць, прымацаваўшы да чаго‑н. або надзеўшы на што‑н. Навесіць шторы. Павесіць замок. □ У святочныя дні дзед важна чысціў свае боты, потым яшчэ важней цёр мелам свае медалі і, навесіўшы іх на грудзі, урачыста ішоў на станцыю. Лынькоў. Цесляры нібы знарок у першую чаргу падагналі падаконнікі, вушакі, уставілі новенькія рамы, павесілі дзверы. Шамякін.
2. У спартыўных гульнях — накіраваць мяч у бок варот або падняць над сеткай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сакрэ́т I, -ту м., в разн. знач. секре́т;
трыма́ць у ~рэ́це — держа́ть в секре́те;
с. вынахо́дніка — секре́т изобрета́теля;
с. по́спеху — секре́т успе́ха;
замо́к з ~там — замо́к с секре́том;
назна́чыць салда́та ў с. — воен. назна́чить солда́та в секре́т;
◊ с. палішыне́ля — секре́т полишине́ля;
не рабі́ць ~ту — (з чаго) не де́лать секре́та (из чего)
сакрэ́т II, -ту м., физиол. (вещество) секре́т;
с. шчытападо́бнай зало́зы — секре́т щитови́дной железы́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Schloss
I
n -es, Schlösser замо́к
ein ~ vórhängen* — паве́сіць замо́к
die Tür fiel ins ~ — дзве́ры зачыні́ліся (з трэ́скам)
die Tür ins ~ wérfen* — зачыні́ць дзве́ры (з трэ́скам)
◊ er hat ein ~ vor dem Mund — ён маўклі́вы
hínter ~ und Ríegel — пад замко́м, за кра́тамі, у турме́
II
n -es, -Schlösser за́мак, пала́ц
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
упусці́ць, -ушчу́, -у́сціш, -у́сціць; -у́шчаны; зак.
1. каго-што. Даць увайсці каму-, чаму-н. куды-н.
У. пасажыраў у вагон.
У. холад у хату.
У. каплі ў нос (уліць).
2. каго-што. Выпадкова не ўтрымаць.
У. канец вяроўкі.
3. каго (што). Мімаволі даць магчымасць каму-н. уцячы, схавацца і пад.
У. зайца.
4. перан., што. Прапусціць, не выкарыстаць што-н. своечасова.
Ён свайго не ўпусціць.
У. магчымасць.
У. выпадак.
5. што. Уставіць у выразанае, паглыбленае месца.
У. замок у дзверы.
|| незак. упуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. упу́ск, -у, м. (да 1 знач.) і упуска́нне, -я, н. (да 1 знач.); прым. упускны́, -а́я, -о́е (спец.).
У. клапан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)