Глабузда́ ’дурань, ненармальны чалавек’ (Сл. паўн.-зах.). Сл. паўн.-зах. параўноўвае гэта слова з літ.grabũzdas ’няўклюдны’. Але можна таксама меркаваць, што глабузда́ роднаснае слову гламазда́ ’няўмека, бесталковы чалавек і да т. п.’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
jerk1[dʒɜ:k]n.
1. рыво́к; штуршо́к; рэ́зкі рух;
The train moved off with a jerk. Цягнік пачаў рэзка рухацца.
2.infmlду́рань, нікчэ́мнасць
3. су́тарга
4. замарынава́нае мя́са
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Абдуле́йка ’фанабэрысты’ (Сцяшк.). Магчыма, да аб‑ду‑лейка < абдулы ’апухлы’ (Бяльк.). Параўн. абдувацца ’пухнуць’ (Бяльк.). Суфіксацыя (‑ейка) характэрна для балтыйскага арэала. Не выключана таксама непасрэднае запазычанне гэтага гродзенскага слова з літоўскага. Параўн. літ.apdùjelis ’дурань’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Баго́с ’нязграбны чалавек высокага росту’ (Грыг.). Напэўна, запазычанне. Параўн. укр.бе́ґаc ’бяспутны, нягоднік’, би́ґасень ’дурань, дубіна’, польск.bigas, чэш.bigas (Брукнер, 27, бачыць першакрыніцу ў ням.Bicke ’кірка’, а Махэк₂, 54, у венг.bibasz ’дурны’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мазда́н ’дурная галава’ (Шат.). Памылкова Шатэрнік (152) суадносіць яго з польскім mazgaj, якое ад mazgoić się ’плакаць’ < прасл.mazati sę. Бел.маздан паходзіць з мазган, якое ад мазгі1 і суф. ‑ан (як сталбан) ’дурань’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
набі́ты
1. (напханы) vóllgestopft, gefüllt;
2. (перапоўнены) überfǘllt, vóllgepfropft, übervoll, zum Plátzen voll, próppenvóll (разм);
за́ла бітко́м набі́тая der Saal ist zum Bérsten voll;
◊ набі́ты ду́раньáusgemachter Narr
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Недапе́ка ’дурань, дурніца’ (Яўс.), недапёка ’недавучка’ (Нас.), ’нязграбны чалавек’, недапе́клы, ’не зусім разумны’, недапе́чаны, недапячоны ’тс’ (Сл. ПЗБ), з неда- ’недастаткова’ і пячы́ (іранічна), параўн. недапе́чаны ’недапечаны; недавучаны; неразумны, дурнаваты’; магчымы ўплыў дзеяслова пячы́ся ’клапаціцца, даглядаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
imbecile
[ˈɪmbəsəl]1.
n.
1) недаразьві́ты чалаве́к
2) ду́рань -ня m.
2.
adj.
1) недаразьві́ты, бесталко́вы
2) дурны́
3) кво́лы, слабы́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
шасцёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Рмн. ‑рак; ж.
1. Лічба 6. Напісаць шасцёрку.//Разм. Назва некаторых прадметаў (аўтобуса, трамвая і пад. маршруту № 6), якія нумаруюцца лічбай 6. Тут спыняецца аўтобус-шасцёрка.
2. Ігральная карта, дошчачка даміно з шасцю ачкамі. — Не проста дурань, а дурань з пагонамі, — засмяяўся Глеб. — Во, кладу табе [Ксеня] на плечы дзве шасцёркі.Васілёнак.
3. Запрэжка ў шэсць коней. Багаты пан на шасцёрцы катаецца, а бедны мерае сваёй парай зямлю і аб кіёк абапіраецца.Бядуля.
4. Колькасць каго‑, чаго‑н. у шэсць адзінак; шэсць аднародных прадметаў. Шасцёрка самалётаў. □ Гэта шасцёрка [вайскоўцаў], звязаная ўзаемадапамогай, заўсёды трымалася разам.Машара.
5. Шасцівёславая лодка, шлюпка. Плыць на шасцёрцы.
6. Частка, дэталь у малатарні; шасцярня. Запрэжаная ў дышаль парка коней кружыла кола, зазубні якога чапляліся за адмысловую драўляную шасцёрку, у сярэдзіну якой быў уроблен даўжэзны круглы прэнт, пры дапамозе якога круціўся сам барабан малатарні.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)