чым 1,
1.
2.
3. Уваходзіць у склад састаўнога непадзельнага злучніка «перш чым», пры дапамозе якога падпарадкоўваюцца даданыя часавыя сказы.
чым 2,
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чым 1,
1.
2.
3. Уваходзіць у склад састаўнога непадзельнага злучніка «перш чым», пры дапамозе якога падпарадкоўваюцца даданыя часавыя сказы.
чым 2,
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
высо́кі
◊ пту́шка ~кага палёту — пти́ца высо́кого полёта;
гавары́ць аб ~кіх матэ́рыях — говори́ть о высо́ких мате́риях;
быць ~кай ду́мкі — (аб кім, чым) быть высо́кого мне́ния (о ком, чём)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́ва 1, ‑ы,
Прадмет сялянскай мэблі — шырокая дошка на ножках для сядзення, звычайна прыстаўленая да сцяны.
•••
ла́ва 2, ‑ы,
1. Расплаўленая мінеральная маса, якая вывяргаецца вулканам на паверхню зямлі.
2.
3.
ла́ва 3, ‑ы,
Баявы парадак конніцы для адначасовай атакі з флангаў і з тылу, а таксама атрад, пастроены для такой атакі.
[Польск. ława — рад, шарэнга.]
ла́ва 4, ‑ы,
Падземная горная вырабатка з доўгімі забоямі, у якой здабываюцца карысныя выкапні.
ла́ва 5, ‑ы,
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́нні, ‑яя, ‑яе.
1. Які мае адносіны да рання; ранішні.
2. Які з’яўляецца самай першай, пачатковай парой якога‑н. часу.
3. Які наступае раней, чым звычайна (пра поры года, час сутак і пад.).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тым,
1.
2. З’яўляецца састаўной часткай складаных падзельных злучнікаў «між тым, як», «перад тым, як», «тым больш (болей), што».
3.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шу́мны 1, ‑ая, ‑ае.
1. Які стварае, робіць шум 1 (у 1 знач.).
2. Які робіць шмат шуму, гучна гаворыць; крыклівы і пад. (пра чалавека).
3. Які суправаджаецца шумам, адбываецца з шумам (у 1, 2 знач.).
4. Поўны кіпучай дзейнасці, напоўнены шумам, ажыўлены.
5.
шу́мны 2, ‑ая, ‑ае.
Які ўтварае на сваёй паверхні пену (пра напітак); пеністы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЫСЛО́ЎЕ,
агульная назва для розных відаў трапных выказванняў, якія маюць лагічна закончаную думку-суджэнне. Перадаюць яе лаканічна, яскрава і ўваходзяць у ідыяматыку мовы побач з лексікай і фразеалогіяй. Уключаюць афарызмы («Не шукай ты шчасця, долі На чужым далёкім полі». Я.Купала), выказванні павучальна-маральнага характару — сентэнцыі («Ты са старымі размовы ахвотна вядзі і старанна. Хто разумнейшы за іх? Мудрасць іх словы нясуць». Я.Л.Намыслоўскі,
Літ.:
Выслоўі.
Янкоўскі Ф.М. Крылатыя словы і афарызмы. Мн, 1960;
Яго ж. Беларуская фразеалогія.
Яго ж. Беларускія народныя параўнанні: Кароткі слоўнік.
Яго ж. Беларускія прыказкі, прымаўкі, фразеалагізмы. 3
Прыказкі і прымаўкі.
Лепешаў І.Я. Этымалагічны слоўнік фразеалагізмаў. Ч. 1—2.
Яго ж. З народнай фразеалогіі: Дыферэнц. слоўнік.
Яго ж. Фразеалагічны слоўнік беларускай мовы. Т. 1—2.
Шкраба І., Шкраба Р. Крынічнае слова:
Лепешаў І.Я., Якаялцэвіч М.А. Слоўнік беларускіх прыказак.
І.У.Саламевіч.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бу́хнуць 1, ‑ну, ‑неш, ‑не;
1. Утварыць глухі адрывісты гук; грымнуць.
2. Стукнуць, ударыць; стрэліць.
3.
4.
5. Тое, што і бухнуцца.
6. Уліць, усыпаць, укінуць адразу ў вялікай колькасці.
7.
бу́хнуць 2, ‑не;
Пашырацца, павялічвацца ў аб’ёме ад вільгаці; разбухаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзі́кі, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца на першабытнай стадыі развіцця (пра людзей).
2. Незаселены, неабжыты; глухі, запушчаны.
3. Нястрымны, неўтаймаваны, шалёны.
4. Які пераходзіць межы нармальнага; неверагодны.
5. Дзіўны, незвычайны, недарэчны.
6.
7. Не звязаны з пэўнай арганізацыяй; нелегальны.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ступі́ць 1, ступлю, ступіш, ступіць;
1. Зрабіць крок.
2. Паставіць нагу куды‑н., наступіць на каго‑, што‑н.
3. Увайсці куды‑н.
•••
ступі́ць 2, ступлю, ступіш, ступіць;
Зрабіць тупым, затупіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)