Тое, што і узадраць. Як падумае [Яначка], што ўвесь гэты гной прыйдзецца яму сахаром уздзерці ды па воз перакідаць, страх бярэ.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Wágen
m -s, -
1) паво́зка, воз, калама́жка
2) (аўта)машы́на, аўтамабі́ль
der ~ liegt gut auf der Stráße — у машы́ны пла́ўны ход
den ~ führen — вадзі́ць машы́ну [аўтамабі́ль], кірава́ць машы́най
3) ваго́н
gepólsterter ~ — мя́ккі ваго́н
4) астр:
der Gróße ~ — Вялі́кая Мядзве́дзіца, разм. Вялі́кі Воз
der Kléine ~ — Мала́я Мядзве́дзіца, разм. Малы́Воз
◊ die Pférde hínter den Wágen spánnen — ≅ пачына́ць не з таго́ канца́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вызюга́н ’бялізны воз’ (З нар. сл., мсцісл.). Ад воз пры дапамозе пашыранага ў гэтай гаворцы суф. ‑уган/‑юган (Крывіцкі, там жа). Суфікс з’яўляецца канглютынацыяй прадуктыўнага ва ўсх-слав. мове суф. ‑ug(a), ‑ʼug(a), які ўтварае экспрэсіўныя Nomina agentis (SP, 1, 68), і суф. ‑anъ, які таксама служыць для ўтварэння экспрэсіўных слоў (SP, там жа, 130). Суфікс пашырыўся з катэгорыі назваў асоб; параўн. з гэтай жа гаворкі бычуга́н, злыдзюга́н і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дра́бы ’рэбры, косці; касцяк, каркас’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Сл. паўн.-зах.), ’воз’ (Касп., Сл. паўн.-зах.). Паводле Фасмера (1, 545), які і рус.дря́бы ’воз для снапоў’, бел.драбі́на, укр.драби́на, польск.drabina, роднаснае з с.-ням.treppe, trappe ’лесвіца’ (так і Бернекер, 1, 219). Іначай Трубачоў (Эт. сл., 5, 100–101), які пад праформамі *drabъ, *draby аб’яднаў вялікую групу слоў і лічыць, што ёсць сувязь з прасл.*dьrati ’драць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́бавіцьсов., разг.
1. (заставить выйти) вы́манить; вы́тащить;
ледзь я яго́ з ха́ты ~віў — едва́ я его́и́з дому вы́манил (вы́тащил);
2. вы́тащить (с трудом);
в. воз з гразі́ — вы́тащить воз из гря́зи;
3.перен. вы́ручить;
в. з бяды́ — вы́ручить из беды́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падкі́нуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
1. Узляцець, падскочыць уверх. Воз падкінуўся на выбоіне.
2.(1і2ас.неўжыв.). Раптоўна пачацца, прыкінуцца (пра хваробу). Потым як агнём загарэўся [Стась] — гарачка такая падкінулася.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВІКТО́РЫЯ
(Victoria),
Оўэн-Фолс, вадасховішча на тэр. Уганды, Танзаніі і Кеніі. Створана ў 1954 пры пабудове плаціны Оўэн-Фолс (Уганда) на р. Вікторыя-Ніл і падпоры воз.Вікторыя на 3 м. Пл. 76 тыс.км² (у т. л.воз. Вікторыя 68 тыс.км²), аб’ём 204,8 км³Даўж. 320 км.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
На́рад ’нашчадкі’ (Сержп. Грам.). Ад нарадзі́ць ’радзіць, даць жыццё’; магчыма, архаізм, у якім захавалася першаснае значэнне ’ўсе народжаныя, нашчадкі, род’, параўн. народ (гл.).
Нара́д1 ’падрыхтаваныя да ткацтва кросны’ (мсцісл., Жыв. сл., Лебед., Мат. Гом.), ’увесь набор ткацкіх прылад’ (дзярж., З нар. сл.). Ад нарадзі́ць ’падрыхтаваць кросны да ткацтва’, да рад (гл.).
Нара́д2 ’воз без драбін для вывазкі сена’ (Сержп. Земл.), нара́дка ’воз, у якім возяць гной’ (Жд. 2). Ад нарадзі́ць ’прыстроіць, падрыхтаваць’, гл. рад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
панапіха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1.чаго. Напхаць многа чаго‑н. куды‑н. — Воз [бандыты] наклалі, як гару, ды яшчэ [гавару] у мяшкі панапіхалі.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўкіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Укінуць усіх, многіх або ўсё, многае. Звязаў .. [мужык] Белку, палажыў на воз, а парасят паўкідаў у мяшок.Якімовіч.Мужчыны паўкідалі ў кузаў рыдлёўкі, кіркі, памаглі сесці жанчынам.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)