няго́жа,

Разм.

1. Прысл. да нягожы.

2. безас. у знач. вык. Дрэнна, нядобра, непрыгожа. Аднойчы цётка Даша адчыніла прасторны пакой,.. аддала [хлопцам] сваю лямпу. — Мне кніжкі не чытаць, — сказала старая. А вам займацца без агню нягожа. Новікаў. — Толькі вось што, таварыш Сагура: я маю званне лейтэнанта, афіцэр, а вы часам пры ўсіх — Лёша ды Лёша. Гэтак нягожа. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэ́верс, ‑а, м.

Спец.

1. Прыстасаванне, пры дапамозе якога можна мяняць напрамак руху машыны ў процілеглы бок. Счэпшчык ляскае ручкай аўтасчэпкі, машыніст пераводзіць рэверс, і састаў ідзе назад. Васілёнак.

2. Адваротны бок медаля або манеты.

3. Пісьмовае абавязацельства, якое гарантуе што‑н.

4. У дарэвалюцыйнай арміі — грашовае забеспячэнне, залог, які ўносіць малады афіцэр у палкавую касу пры жаніцьбе.

[Ад лац. reversus — адваротны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ю́нкер, ‑а, м.

1. У рускай арміі і ва флоце да палавіны 60‑х гг. 19 ст. — вальнапісаны радавога саставу або унтэр-афіцэр з дваран, які, праслужыўшы пэўны тэрмін і вытрымаўшы экзамен, мог стаць афіцэрам.

2. У царскай Расіі — выхаванец ваеннага вучылішча, якое рыхтавала афіцэраў.

3. Буйны землеўладальнік-дваранін у феадальнай Прусіі; буйны нямецкі памешчык увогуле.

[Ням. Junker.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

commanding

[kəˈmændɪŋ]

adj.

1) кама́ндуючы (афіцэ́р)

2) кіру́ючы; ула́дны, мо́цны

commanding influences — мо́цныя ўплы́вы

3) аўтарытэ́тны; які́ імпану́е, ро́біць ура́жаньне

a commanding voice — аўтарытэ́тны го́лас

4) які́ даміну́е або́ ўзвыша́ецца (напр. узго́рак)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

man1 [mæn] n. (pl. men)

1. мужчы́на

2. чалаве́к;

a man of his word чалаве́к сло́ва

3. рабо́тнік, рабо́чы

4. infml муж; палюбо́ўнік

5. звыч. pl. men салда́т; матро́с; лётчык (не афіцэр);

officers and men афіцэ́ры і салда́ты

6. пе́шка (у шахматах)

to a man усе́ як адзі́н

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

regular2 [ˈregjələ] adj.

1. пра́вільны, разме́раны, рэгуля́рны;

His breathing was slow and re gular. Яго дыханне было павольнае і раўнамернае.

2. пастая́нны, заўсёдны;

regular employment пастая́нная пра́ца

3. mil. рэгуля́рны, ка́дравы;

a regular army рэгуля́рная а́рмія;

a regular officer ка́дравы афіцэ́р

4. ling. пра́вільны;

regular verbs пра́вільныя дзеясло́вы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

sztabowy

I sztabow|y

штабны;

oficer ~y — штабны афіцэр;

mapa ~a — штабная карта

II

штабельны;

~e żelazo буд. паласавое жалеза

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

АРСЕ́НЬЕЎ Уладзімір Клаўдзіевіч

(10.9.1872, С.-Пецярбург — 4.9.1930),

пісьменнік, даследчык Д. Усходу, этнограф. У 1902—03 і 1906—12 як афіцэр-тапограф ажыццявіў шэраг экспедыцый па Пд Прымор’я і Сіхатэ-Аліні. Падарожнічаў па Камчатцы (1913), правабярэжжы Амура (1926), па маршруце Сав. Гавань — Хабараўск (1927). Працаваў у ВНУ Д. Усходу. Апісаў прыроду і побыт жыхароў даследаваных ім мясцін.

Тв.:

Бел. пер. — У нетрах Усурыйскага краю. Мн., 1929;

Дэрсу Узала. Мн., 1935;

Па Усурыйскаму краю: (Падарожжа ў горную вобласць Сіхатэ-Алінь у 1902—1906 гг.). Мн., 1952.

т. 1, с. 504

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЕМ (Bem) Юзаф

(17.3.1794, г. Тарнаў, Польшча — 10.12.1850),

польскі ваен. і паліт. дзеяч, ваен. тэарэтык. Генерал польск., венг. і тур. армій. Удзельнік кампаніі 1812 у складзе войскаў Напалеона. У 1815—25 афіцэр арміі Каралеўства Польскага, звольнены за ўдзел у тайнай патрыят. арг-цыі. У час паўстання 1830—31 адзін з кіраўнікоў абароны Варшавы. Удзельнічаў у абароне рэв. Вены (кастр. 1848), узначаліў венг. армію (1849). Пасля паражэння венг. рэвалюцыі ўцёк у Турцыю, прыняў іслам і пад імем Мурат-пашы служыў у тур. арміі. Аўтар прац па матэматыцы, ваен. справе, гісторыі.

т. 3, с. 94

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

падця́гнуты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад падцягнуць.

2. у знач. прым. Упалы, уцягнуты (пра жывот, бакі).

3. у знач. прым.; перан. Знешне акуратны, унутрана сабраны, стрыманы. І раптам.. [завуч] з’явіўся на заняткі ў простым, новым, старанна адпрасаваным гарнітуры, у кепачцы, без кія, рухавы І падцягнуты, як добры афіцэр. Шамякін. Уся.. [Надзея] была нейкая падцягнутая, строгая, па натуры спакойная і ўраўнаважаная. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)