Раскрыжава́ць, раскрыжо́ўваць ’распілаваць хлыст на часткі патрэбнай даўжыні’ (навагр., Нар. лекс.; Мат. Гом.). Да *крыжава́ць ’рэзаць, пілаваць’ < *križati, параўн. рус. дыял. крыжева́ть ’рубаць на часткі дрэва’, серб.-харв. кри́жати ’рэзаць, разразаць (на кавалкі)’, выводзіцца ад *(s)križ‑ < і.-е. skrei‑ ’рэзаць’ (ЭССЯ, 12, 178).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стука́н ‘вельмі высокі чалавек’ (Мат. Маг.). Параўн рус. истука́н ‘ідал, бажок’, што з стараж.-рус., ц.-слав. истуканъ ‘які выразаны, высечаны’, залежны дзеепрыметнік прош. ч. ад истукати ‘высякаць, выразаць з дрэва, каменя’, якое звязана чаргаваннем галосных з тъкнѫти ‘ткнуць’ (гл. тыкаць) (Фасмер, 2, 144).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
strącać
незак.
1. збіваць;
strącać owoce z drzewa — збіваць плады з дрэва;
2. скідаць, скідваць;
strącać z rachunku — спісваць з рахунку;
3. хім. асаджваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
pławić
I незак.
1. купаць;
pławić konie — купаць коней;
2. сплаўляць;
pławić drzewo — сплаўляць лес (дрэва)
II незак.
плавіць, расплаўляць;
pławić rudę — плавіць руду
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
верхаві́на ж
1. (гары) Gípfel m -s, -; Spítze f -, -n;
2. (дрэва) Wípfel m -s, -;
3. перан разм (арганізацыі) Spítzen pl, die óberen Schíchten; Óberschichten pl (класа, грамадства);
пану́ючая [кіро́ўная] верхаві́на die óberen Zéhntausend
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
тачы́ць
1. (на такарным станку) dréhen vt (метал); dréchseln (дрэва);
2. (прагрызаць, пашкоджваць што-н) nágen vt (пра грызуноў); zerfréssen* vt (пра чарвяка і г. д.);
◊ по́мста яго́ то́чыць die Ráche verzéhrt ihn [zehrt an ihm, frisst an ihm]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
rend
[rend]
v.t. rent, rending
1) разрыва́ць
Wolves will rend a lamb — Ваўкі́ разарву́ць ягня́
it rends my heart — Гэ́та рве мне сэ́рца
2) расшчапля́ць, разьдзіра́ць
Lightning rent the tree — Мала́нка расшчапі́ла дрэ́ва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
кусо́к в разн. знач. кусо́к, -ска́ м., кава́лак, -лка м.;
кусо́к де́рева кава́лак дрэ́ва;
кусо́к хле́ба кава́лак (кусо́к) хле́ба;
са́хар куска́ми цу́кар куска́мі;
◊
ла́комый кусо́к сма́чны кусо́к;
кусо́к в го́рло не идёт кусо́к у го́рла не ле́зе;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Ad primos ictus non corruit ardua quercus
Ад першага ўдару не падае высокі дуб.
С первого удара не падает высокий дуб.
бел. Адным махам дрэва не зваліш. Чалавек не арэх: адразу яго не раскусіш.
рус. С одного удара дуба не свалишь. Не отрубить дубка, не надсадя пупка. За один раз дерева не срубишь. Не срубишь дуба, не отдув губы. Враз пироги не пекутся.
фр. L’arbre ne tombe pas du premier coup (Дерево не падает от первого удара).
англ. The tree does not fall at the first stroke (Дерево не падает от первого удара).
нем. Von einem Streiche fällt keine Eiche (От одного удара не упадёт дуб).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
асо́бны в разн. знач. отде́льный;
назна́чыць ~нага кіраўніка́ гру́пы — назна́чить отде́льного руководи́теля гру́ппы;
зразуме́ць ~ныя сло́вы — поня́ть отде́льные слова́;
а. ход у ку́хню — отде́льный ход в ку́хню;
а. пако́й — отде́льная ко́мната;
~нае дрэ́ва — отде́льное де́рево
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)