фрыз
(фр. frise)
1) архітп. сярэдняя частка антаблемента паміж архітравам і карнізам 1;
2) аблямовачная арнаментальная паласа дывана, падлогі ці прадмета прыкладнога мастацтва.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Сце́нка 1 ’шырокая мяжа, вузкая палявая дарога’ (ТСБМ, Нас., Бяльк., Арх. Федар., Варл., ТС, Сл. ПЗБ, Чуд., Арх. Вяр., Нік., Оч.), ’дарога, якая праходзіць за будынкамі паўз вёску’ (Сл. ПЗБ; маладз., Янк. Мат.; Маш.), ’забытая старая дарога, па якой цяпер зрэдку ходзяць’ (Сцяшк.), ’прамая дарога каля лесу’ (пруж., Ск. нар. мовы), ’дарога, пратаптаная паміж двароў’ (Мат. Маг.), ’дарога ад вёскі да вёскі; дарога праз лес’ (Сл. ПЗБ). Параўн. укр. дыял. сте́нка, сті́нка ’палявая мяжа’ (Бел.-укр. ізал.), старое польск. ścianka ’вулачка, праход паміж сценамі’. Мартынаў (Зб. Крапіве, 212) на падставе зафіксаванага палес. стʼинка ’вулачка’ выводзіць са *stěnъka < *stegnъka, параўн. ст.-слав. стьгна ’вуліца’ < *stьgna ’дарожка’, шляхам замены д фрыкатыўным ɣ і ў выніку падаўжэння папярэдняга галоснага (> *stēnka), што сумніўна, гл. сцяна 2.
Сце́нка 2 ’мера палатна’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Мат. Гом.), ’частка асновы пры тканні’ (Нік., Оч.; ашм., Стан.). Гл. сцяна 3.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
акцэсі́йны
(ад лац. accessio = далучэнне)
які далучаецца;
а. дагавор — дагавор, падпісваючы які дзяржава далучаецца да дагавору, заключанага раней паміж іншымі дзяржавамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бо́ргес
(ням. Borgis, ад фр. bourgeois)
друкарскі шрыфт, сярэдні паміж корпусам і петытам, кегель яго роўны 9 пунктам (каля 3,38 мм).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ганіяме́трыя
(ад гр. gonia = вугал + -метрыя)
раздзел трыганаметрыі, у якім вывучаюцца спосабы вымярэння вуглоў, уласцівасці трыганаметрычных функцый і суадносіны паміж імі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дысты́нкцыя
(лац. distinctio = адрозніванне)
пазнавальны акт, у працэсе якога фіксуецца адрозненне паміж прадметамі рэальнасці або элементамі свядомасці (адчуваннямі, уяўленнямі і г.д.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дэмарка́цыя
(фр. démarcation)
1) устанаўленне і абазначэнне на мясцовасці граніцы паміж сумежнымі дзяржавамі;
2) мед. адмежаванне амярцвелых участкаў тканкі ад здаровых.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
інса́йд
(англ. inside = унутры)
гулец у футбольнай або хакейнай камандзе, які займае ў лініі нападу становішча паміж крайнім і цэнтральным гульцамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
канкарда́т
(лац. concordatum = дагавор)
дагавор паміж рымскім папам і ўрадам пэўнай дзяржавы аб становішчы і прывілеях каталіцкай царквы ў гэтай дзяржаве.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
канферансье́
(фр. conférencier = дакладчык, лектар)
артыст, які вядзе канцэртна-эстраднае прадстаўленне, аб’яўляючы нумары праграмы і займаючы гледачоў у перапынках паміж нумарамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)