цяля́тнік, ‑а, м.
1. Хлеў для цялят. Раптам у шырокіх дзвярах цялятніка з’явіліся дзве постаці. Колас. Даверлівыя тупыя пысы .. [цялят] заўсёды радавалі Алёну, калі яна заходзіла ў цялятнік. Ермаловіч.
2. Той, хто даглядае цялят. Вопытны цялятнік.
3. Разм. неадабр. Таварны вагон, прызначаны для перавозкі жывёлы; цяплушка. Доўгі эшалон цяплушачных цялятнікаў падпоўз да дзівоснага і нязграбнага зборышча чорных рыштункаў. Чорны. Ехалі дамоў у таварным вагоне-цялятніку. Эшалон доўга выстойваў на станцыях. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарну́шка, ‑і, ДМ ‑шцы, ж.
1. Аднагадовая травяністая расліна сямейства казяльцовых, чорнае насенне якой выкарыстоўваецца як вострая прыправа. Пахнуць градкі кменам і чарнушкай. Кляўко.
2. Разм. Чорнавалосая, смуглая дзяўчынка або жанчына; смуглае дзіця. У мінуты добрага настрою маёр расказваў пра сваё жыццё. Звычайна аб гэтым прасіла яна, а ён не адмаўляў ёй ні ў чым, бо яму, ды хіба яму аднаму, падабалася гэта мілая вясёлая чарнушка. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шархаце́ць, ‑хачу, ‑хаціш, ‑хаціць; незак.
Разм. Утвараць шорхат, шум, шапацець пад уздзеяннем чаго‑н. Гумавыя колы шархацяць па жвіры. Шарахоўскі. Рэня змоўкла, і ў гэтай няёмкай цішы чуваць было, як шархаціць пад яе далонькай шурпатая кара, па якой яна раз-пораз праводзіла рукой. Лецка. Ля возера гусціўся чарот. Карычневыя яго мяцёлкі ціха пагойдваліся на ветры, а вузкія лісцікі шархацелі адзін аб адзін, і здавалася, быццам чарот некаму скардзіцца. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штрых, ‑а, м.
1. Тонкая, кароткая лінія, рыска (малюнка, чарцяжа, партрэта, карціны і пад.). [Рамір] адбегся ад планшэта, .. шырока ўзмахнуў рукой; Вера ведала, што ён зрабіў першы штрых. Асіпенка.
2. перан. Асобны момант, характэрная рыса, падрабязнасць чаго‑н. Варты ўвагі і некаторыя штрыхі, што характарызуюць паасобныя асаблівасці даўніх народных звычаяў паўночнага Палесся. Ліс. Байку Крапівы жывіла жыццё, канкрэтная рэчаіснасць — яна давала не толькі тэмы, вобразы, але асобныя штрыхі, дэталі. Гілевіч.
[Ням. Strich.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ту́ліка ‘дэталь калаўрота — кавалачак скуры з адтулінай, куды ўстаўляецца жалезны шпянёк з адтулінай, праз якую праходзіць спрадзеная нітка, перш чым яна трапіць на шпульку’ (гом., Шатал.), тулі́ка ‘тс’ (Уладз.; малар., Сл. Брэс.). Параўн. рус. тули́ка ‘кавалачак скуры з адтулінай, праз якую праходзіць спрадзеная нітка перш чым трапляе на шпульку’, славен. tulika ‘шпулька ў калаўроце’. Лічыцца таго ж паходжання, што і тулейкі (гл.); іншая назва дэталі калаўрота — тру́бка ‘металічная пласцінка з дзірачкай, праз якую праходзіць нітка і далей накручваецца на шпулю’ (Трух.), што, магчыма, сведчыць пра сувязь з ням. Tülle ‘трубка (падсвечніка), утулка, насадка’ як тэхнічным тэрмінам, адносна ролі якога ў якасці магчымага этымона групы слоў з зыходным тул 2 выказваюцца процілеглыя меркаванні, гл. Шустар-Шэўц, 1557 (магчымая крыніца некаторых слоў), Махэк₂, 648 (паходзіць са славянскіх моў), Сной у Бязлай, 4, 246 (выпадковае падабенства да славянскіх слоў).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хвати́ться сов., разг.
1. (схватиться) хапі́цца; ухапі́цца; см. хвата́ться;
2. (обнаружить исчезновение чего-л.) хапі́цца; (начать искать) пача́ць шука́ць; (заметить пропажу) заўва́жыць; (оглядеться) агле́дзецца; (спохватиться) схамяну́цца; (броситься искать) кі́нуцца;
ты, смотри́, прово́рнее, что́бы не хвати́лись ты, глядзі́, хутчэ́й, каб не хапі́ліся (не заўва́жылі, не агле́дзеліся, не схамяну́ліся);
она́ хвати́лась су́мки яна́ пачала́ шука́ць су́мку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
almost
[ˈɔlmoʊst]
adv.
ама́ль, блізу́, ма́ла не, бяз ма́ла, блі́зка што, ле́дзь не
I almost got lost in the forest — Я ма́ла не заблудзіўся ў ле́се
almost never — ама́ль ніко́лі
She has almost no hope — Яна́ ама́ль ня ма́е нія́кае надзе́і
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
rave
[reɪv]
1.
v.i.
1) гарла́ніць, крыча́ць разью́шана
2) гавары́ць зь вялі́кім запа́лам; мо́цна захапля́цца
She raved about the book — Яна́ захо́плена раска́звала пра кні́жку
2.
n.
1) шале́нства n., разью́шанасьць, лю́тасьць f.
2) вялікае ўзбуджэ́ньне, празьме́рнае расхва́льваньне або́ захапле́ньне
•
- rave reviews
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
social
[ˈsoʊʃəl]
1.
adj.
1) грама́дзкі; сацыя́льны
social insurance — сацыя́льнае страхава́ньне
social problems — сацыя́льныя прабле́мы
2) тавары́скі
a social club — клюб для тавары́скіх мэ́таў
She has a social nature — Яна́ ма́е тавары́скую нату́ру
3) сацыялісты́чны
2.
n.
сябро́ўская збо́рка, вечары́на f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
undertake
[,ʌndərˈteɪk]
1.
v.t.
1) пачына́ць, распачына́ць
2) стара́цца, намага́цца
to undertake the impossible — бра́цца за немагчы́мае
3) бра́цца
She undertook the feeding of my dogs — Яна́ ўзяла́ся кармі́ць маі́х саба́каў
2.
v.i.
распачына́ць, выбіра́цца
to undertake a journey — вы́брацца ў падаро́жжа
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)