trough

[trɔf]

n.

1) кары́та n., жо́лаб -а m.

2) но́чвы, начо́ўкі pl. only.

3) ры́на f., вадасьцёк -у m., вадасьцёкавая труба́

4) до́ўгая ўпа́дзіна, катлаві́на f.

5) упа́дзіна

the trough between two waves — упа́дзіна паміж дзьвюх хва́ляў

6) Geol. му́льда f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

узаемадзе́янне н

1. Wchselwirkung f -, -en;

узаемадзе́янне сіл Kräftespiel n -(e)s, -e;

знахо́дзіцца ў пастая́нным узаемадзе́янні in ständigem Wchselspiel sthen*;

узаемадзе́янн памі́ж асо́бамі Interaktin f -, -n;

2. вайск Zusmmenwirken n -s;

агняво́е узаемадзе́янне Zusmmenwirken des Fuers;

я́дзернае узаемадзе́янне Krnwechselwirkung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ашо́рстак ’жэрдка ў гумне, прымацавання паміж сохамі на ўзроўні сцен; ашорстак быў раней таксама ў хатах’ (лях., Янк. Мат.), ’жэрдка ў хаце, на якую вешалі адзенне’ (Сержп., ЭШ, рук.). Ад шост з устаўным р, параўн. шо́рстак (Касп.), шо́стак ’тс’ (П. С.), відаць, пад уплывам шорсткі і пад.; а прыстаўное, як у ахлеў (хлеў), афіранка і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вуплува́ць ’выплываць’ (Бяльк., КСТ). Супадаючыя формы з усходу і поўдня Беларусі тлумачацца па-рознаму: магілёўская форма адлюстроўвае фанетычныя змены, звязаныя з сістэмай дысімілятыўнага акання і моцнай лабіялізацыяй ы паміж губнымі (вып‑ > вуп‑, Яшкін, Узаемадзеянне, 65; Вайтовіч, Ненаціскны вакалізм, 43 і наст.), палеская форма ўтворана ад плуць ’плыць’ з пераходам ы > у пасля губных (Вайтовіч, там жа, 45 і наст.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ґігалле́ ’сцяблы і лісце бульбы’ (раён Івацэвічаў паміж рр. Шчарай і Ясельдай). Паводле Смулковай (Лекс. балтызмы, 41), запазычанне з літ. gigė̃lis ’Equisetum arvense, пустазелле, палявы хвошч’. Параўн. і ґіге́ль, гі́гель (гл.). Сюды Смулкова (там жа) адносіць і дзягі́лля ’тс’ (якое сустракаецца ў той жа мясцовасці). Але фанетычная форма слова не вельмі ясная (непасрэдна з gigė̃lis яе атрымаць нельга).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ле́і1 ’падцяжкі ў штанах’ (Сцяшк.). Да шле́йкі (гл.).

Ле́і2 ’нашыўкі з моцнай тканіны або скуры на тых месцах пераважна кавалерыйскіх штаноў, якія хутка праціраюцца’, ’абшыўка ў штанах’ (ТСБМ, Сцяшк.; слуц., міёр., Нар. словатв.), польск. сувалк. lei̯a ’скурай абшытыя штаны’, podlejowaś spodnienaszyć lei. Паходзіць з франц. ’полка палатна, тканіна паміж пругамі’ (ТСБМ, 3, 33).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перамы́чачкі (перэму́чэчкі) ’недапрадзеная частка мычкі, якая мыканнем рыхтуецца на другаснае прадзіва’ (лельч., Уладз.). Да пера- (са значэннем ’перапрацоўваць, нанава рыхтаваць’) і мыйка i̯ (гл.). Аналагічна утвораны: перамычка ’перакладзіна над вушакамі’ (бялын., ЛА, 4), параўн. ст.-рус. перемычка ’дугападобнае скляпенне, арка’, і бел. перамычка ’вузкая палоска паміж воднымі масівамі, плаціна, гаць’ (ТСБМ), аднак у апошнім пера- мае значэнне ’раздзяляць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Про́сесць (prósiść) ’месца ў кроснах, дзе палатно мяжуецца з ніткамі’ (Варл.), ’прамежак паміж верхнімі і ніжнімі ніткамі асновы, праз які праходзіць чаўнок’ (мін., Шатал.), про́сець (петр., Шатал.). Паводле Раманавай (Наим., 121), першапачатковая мера палатна, параўн. рус. про́шесть, была збліжана з дзеясловам сесть ’сесці’, г. зн. ’тое, што можна зрабіць за адзін прысест, не адрываючыся’. Сумнеўна. Гл. прасесць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Тырно́ўка, тырны́вка ‘свята паміж Пакровамі і днём св. Міхаіла’ (Клім.), тэрно́ўка, тарно́ўка ‘свята, дзень Параскевы Сербкай, 14/25 кастрычніка’ (Талстая, Полес.). Назва выводзіцца з імені святой Параскевы Тырнаўскай, балг. св. Петка Търновска ад г. Търново ‘Тырнава (у Балгарыі)’, культ якой зліўся з культам св. Параскевы Сербскай пад агульнай назвай пя́ценка (гл.), падрабязней гл. Талстая, Полес., 558.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

злучы́ць¹, злучу́, злу́чыш, злу́чыць; злу́чаны; зак.

1. каго-што. Саставіць з многага (многіх) адно цэлае, аб’яднаць, зліць адно з другім.

З. намаганні.

З. свае сілы.

З. два прадпрыемствы ў адно.

2. што. Змацаваць, звязаць адно з другім.

З. правады.

3. што з чым. Звязаць, спалучыць.

З. тэорыю з практыкай.

4. каго-што з кім-чым. Устанавіць зносіны, сувязь паміж кім-, чым-н.

З. гарады чыгункай.

З. каго-н. з кім-н. па тэлефоне.

|| незак. злуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. злучэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)