муска́тнік
(фр. muscadier, ад лац. muscus = піжмо)
вечназялёнае дрэва сям. мускатнікавых з мясістымі жоўтымі пладамі, што змяшчаюць мускатныя арэхі, пашыранае ў тропіках.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
паліту́ра
(лац. politura = паліроўка)
1) спіртавы лак з дадаткам смалістага рэчыва для паліроўкі вырабаў з дрэва;
2) перан. глянец, бляск, наведзены паліраваннем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
паро́тыя
(н.-лац. parrotia)
дрэва сям. гамамелісавых са здольнымі зрастацца стваламі і галінкамі, якое расце ў рэліктавых лясах Азербайджана і Паўн. Ірана.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Вершалі́на ’вяршаліна дрэва’ (жыт., Мат. Гом.), парыц. ’верхняя частка дрэва з суччам’ (Некр.); ’барана, від сахі’ (Сержп.). Літар. вярша́ліна (БРС). На бел. тэрыторыі пад уплывам балтыйскага кораня ‑х‑ перайшло ў ‑ш‑; параўн. літ. viršẽlis ’верхавіна, века, вокладка’ (< *vĭršala‑). У зах.-слав. мовах vrьxolъ, якое Трубачоў (Проспект, 89–90) адносіць да прасл. дыялектызмаў. Старажытнасць слова пацвярджаецца балг. връшле́ ’верхняя частка расліны’. Суф. ‑іна ў бел. вершаліна надае значэнне адзінкавасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лы́сіць ’скрэбці бульбу збольшага, не поўнасцю’, ’збольшага абчэсваць бервяно, рабіць лысіны’ (докш., Мат. Янк.; Янк. 3.), ’кепска рабіць што-небудзь’ (в.-дзвін., Шатал.), лы́сыты ’рабіць зарубкі на ствале дрэва’ (кобр., Жыв. сл.). Рус. лысить ’рабіць лысым’, ’знімаць кару з дрэва, ачышчаць жэрдкі для агароджы’, лыситься ’праясняцца’; польск. łysić się ’рабіць лысым, голым’; чэш. lysiti ’тс’, славен. lísiti ’пакрываць каляровымі плямамі’. Прасл. lysiti, утворанае ад прыметніка lysъ ’лысы’ (Слаўскі, 5, 413–414).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ара́ла ’кол з дротам’ («Полымя», 1971, 10, 39); ра́лы ’раздвоены ствол дрэва’ (Янк. Мат.). Верагодна, пераасэнсаванае слова *орало ’саха’ ад араць (гл.) з суфіксам ‑ло.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Драўля́ны, драўня́ны драўляны’ (БРС, Нас., Сл. паўн.-зах.). Беларускае ўтварэнне ад запазычанага з польск. мовы слова дрэ́ва (гл.; параўн. у Трубачова, Эт. сл., 4, 212).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
За́досць ’задавальненне (за абразу і г. д.)’ (Нас.). З польск. дыял., а таксама ў фразеалагізмах zadość ’столькі, колькі дрэва для задавальнення’. Параўн. укр. задо́сить ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лімі́ння ’зараснікі лему’, ’кара лему’ (асіп., Сл. паўн.-зах.). Зборнае ад ляміна, параўн. ліміна ’адно дрэва вяза’ (шум., бярэз., Сл. паўн.-зах.). Да лем (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Паса́дзіна, посадзіна ’саджанец, пладовае дрэва’ (ТС). Да Спосаб, якое з польск. posad ’саджанцы’. Аб суфіксе ‑іна са значэннем адзінкавасці гл. Сцяцко, Афікс. наз., 208–209.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)