shut

[ʃʌt]

1.

shut, shutting, v.t.

1) зачыня́ць

to shut the door — зачыні́ць дзьве́ры

to shut the eyes — заплю́шчыць во́чы

2) замыка́ць

to shut in prison — пасадзі́ць у турму́

2.

adj.

замкнёны, замкну́ты; зачы́нены

•

- shut down

- shut off

- shut out

- shut up

- shut in

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

упа́сці

1. (зваліцца) (hín)fállen* vi (s);

2. (уваліцца, запасці ўнутр) éinfallen* vi (s), éinsinken* vi (s) (пра шчокі, вочы);

3. разм (дайсці да цяжкага стану) geráten* vi (s);

◊ упа́сці ў ро́спач in Verzwéiflung geráten*;

упа́сці ў дзяці́нства kíndisch wérden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

капялю́ш м Hut m -(e)s, Hüte;

мя́ккі капялю́ш Schlápphut m;

надзе́ць капялю́ш den Hut áufsetzen;

зняць капялю́ш den Hut ábnehmen*;

нацягну́ць капялю́ш на во́чы den Hut ins Gesícht zíehen*;

чалаве́к у капелюшы́ der Mann mit dem Hut (auf dem Kopf)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

трыбу́х м разм

1. (страўнік) Mágen m -s, -;

2. іран (жывот) Bauch m -(e)s, Bäuche; груб Wanst m -(e)s, Wänste;

3.:

трыбу́хі́ мн Éingeweide pl;

◊ трыбу́х ка́жа го́дзе, а во́чы - яшчэ́ man füllt léichter den Bauch als die Áugen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Галка 1 ’птушка’ (БРС, Касп., Нас., Бяльк.), таксама га́ліца ’тс’ (Нас., Шатал.), галі́ца (Бяльк.). Формы з суфіксам ‑к(а) толькі ўсх.-слав., і ў гэтым сэнсе мае рацыю Шанскі (1, Г, 16), прыводзячы ст.-рус. галъка, рус. га́лка, укр. га́лка, бел. га́лка ’тс’. Але паралельна з гэтым ёсць усх.-слав. рус. га́лица, бел. га́лі́ца, укр. га́лиця ’галка’, і такія формы адзначаюцца і ў іншых слав. мовах (балг. га́лица, серб.-харв. галица). У аснове ляжыць прасл. *galъ ’чорны’ (параўн. серб.-харв. гао). Іншая версія: уся група слоў утворана ад гукапераймальнага *gal‑. Гл. Фасмер, 1, 388–389.

Га́лка 2 ’шарык, галушка’ (БРС, Нас., Сцяшк. МГ). Гэта слова, магчыма, мае дачыненне да групы слоў, якія Фасмер (1, 388) разглядае пад га́лка 2, адносячы сюды рус. га́лка ’шкляны шар’, галу́шка, укр. га́лка, галу́шка, бел. га́лы ’вочы; ягадзіцы’, славен. gâłka ’чарнільны арэшак’, славац. hálka ’шарык; вярхушка вежы’, польск. gałka ’шар, набалдашнік’, gały ’вочы’, і якія быццам узяты з с.-в.-ням. Galle (< лац. galla). Фасмер мяркуе, што вывядзенне ўсёй гэтай групы слав. слоў з ням. крыніцы выклікае сумненне з прычыны разнастайнасці значэнняў слав. лексем і што, прынамсі, для часткі з іх трэба ставіць пытанне аб іх спрадвечна слав. паходжанні. Ст.-бел. кгалка, галка ’прадмет круглай формы’ запазычана непасрэдна з польск. мовы ў XVI ст. Гл. Булыка, Запазыч., 147. Аб запазычанні сведчыць выбухное г (кг) у гэтым слове.

Га́лка 3 ’месца паміж кустамі, дзе расце трава’ (Яшкін). Гл. га́ліна 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

яны́, іх, ім, іх, імі, аб іх; займ. асаб. 3 ас. мн.

1. Ужываецца (з мэтай пазбегнуць паўтарэння) замест назоўніка множнага ліку, які ў папярэднія кантэксце абазначае прадмет гаворкі. І сыны адказ трымалі Перад бацькам родным, А стараўся з іх быць кожны Свайго бацькі годным. Купала. [Рыбнікаў:] Смерць героя не прыгнятае жывых, а кліча іх да новых подзвігаў. Крапіва. // (у спалучэнні са словамі: «самі», «самыя»). Іменна тыя, а не хто іншы; тыя самыя.

2. толькі Р. Ужываецца ў знач. прыналежная займенніка; іхні. Мартын таксама глянуў У дзедавы цёмныя вочы, адчуваючы іх уладу над сабою, і потым мімаволі апусціў свае вочы. Колас. Сцепуржынскі і Скуратовіч увайшлі ў дом праз чысты ход. Іх галасы ціха гулі недзе ў большым пакоі. Чорны.

3. У спалучэнні з часціцай «вось» набывае ўказальны характар. Вось яны — палі густыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Leve fit, quod bene fertur, onus (Ovidius)

Цяжар, які ўмела носяць, робіцца лёгкім.

Тяжесть, которую умело носят, становится лёгкой.

бел. Свая сярмяжка не цяжка. Валу свае рогі няцяжка насіць. Свой дым вочы не есць.

рус. Своя ноша не тянет. Груз становится лёгким, когда несёшь его с покорностью. В своей сермяжке никому не тяжко. На себя работа ‒ не барщина. Своя ноша не тяжела. Свой дым глаз не ест.

фр. Le fardeau qu’on aime n’est point pésant (Ноша, которую любишь, совсем не тяжела).

англ. A load that is cheerfully born becomes light (Приятный груз становится лёгким).

нем. Eigen was wie gut ist das (Своё всегда хорошо).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Qui canem alit exterum, hunc praeter lorum nil fit reliquum

Хто корміць чужога сабаку, y таго нічога, акрамя павадка, не застанецца.

Кто кормит чужую собаку, у того ничего, кроме поводка, не останется.

бел. 3 чужога каня і ў балоце ссядаюць. Чужую хату тапіць ‒ свае вочы сляпіць. 3 чужога каня злазь у гразь. 3 чужога воза і ў гразі ўставай.

рус. На чужом коне далеко не уедешь. С чужого коня среди грязи долой. Чужой хлеб рот дерёт.

фр. Qui s’attend à l’écuelle d’autrui a souvent mal diné (Кто надеется на чужую миску, часто плохо обедает).

англ.

нем. Gestohlen Gut liegt hart im Magen (Украденное добро лежит камнем в желудке).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

nim

перш як; перш чым; пакуль;

nim się człowiek obejrzy ... — не паспееш азірнуцца, як …;

nim słońce wzejdzie, rosa oczy wyje прык. пакуль сонца ўзыдзе, раса вочы выесць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zamykać

незак.

1. закрываць; зачыняць; замыкаць; завяршаць; заканчваць; заключаць;

zamykać pochód — замыкаць шэсце;

2. закрываць; ліквідаваць; выключаць;

zamykać na co oczy — заплюшчваць вочы на што;

гл. zamknąć

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)