ку́рны

1. курно́й, чёрный;

~ная ха́та — курна́я (чёрная) изба́;

2. (дымящийся) ды́мный;

~ная галаве́шка — ды́мная голове́шка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзе́даў, ‑ава.

Які належыць дзеду ​1 (у 1, 2 знач.). Дзедава хата стаіць усімі вокнамі на возера, да сонца. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

састарэ́цца, ‑эюся, ‑эешся, ‑эецца; зак.

Тое, што і састарэць. [Порхаўка:] — Састарэўся [я] нежанатым. Гурскі. [Лявон:] Дзедава хата састарэлася,.. трэ было новую ставіць... Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаркатлі́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які ўтварае гукі, падобныя на шарканне, шаркае. Старая хата поўніцца грукатам сякер, шаркатлівым звонам пілы. Хадановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

урасці́ сов.

1. прям., перен. врасти́;

ко́рань уро́с у зямлю́ — ко́рень врос в зе́млю;

ха́та па во́кны ўрасла́ ў зямлю́ — ха́та по о́кна вросла́ в зе́млю;

2. зарасти́, порасти́;

двор уро́с траво́й — двор заро́с (поро́с) траво́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

удаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Жыць удавою або ўдаўцом. // Быць адзінокім, пакінутым, занядбаным. Сялянка сціплая — Матчына хата Пры самай дарозе ўдавее. Барадулін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чыстапо́ліца, ‑ы, ж.

Чыстае поле; бязлессе. Праз якую гадзіну старая хата ў шэрай, па-начному ўжо аднатоннай, чыстаполіцы стомлена патушыла агеньчыкі [акон]. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

садзі́ба

1. Зямельны ўчастак, на якім знаходзяцца хата з пабудовамі, сад (Слаўг.).

2. Хата з пабудовамі (Нас.).

3. Засяленне, выган (Нас. АУ).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

непокры́тый (незакрытый) ненакры́ты; непакры́ты; (некрытый) някры́ты;

непокры́тый стака́н ненакры́тая шкля́нка;

непокры́тая голова́ непакры́тая галава́;

непокры́тая изба́ някры́тая ха́та.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пакаўны́, ‑ая, ‑ое.

Тое, што і пакоўны. Недалёка ад Барак у чыстым полі адзінока стаялі пакаўное панскае гумно і старая хата. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)