Варца́кі ’ваніты’. Рус. дыял. (смал.) варца́ки ’тс’. Утварэнне ад варца́ць ’ванітаваць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рань ’вельмі ранні час’ (ТСБМ). Утварэнне з суфіксам ‑jь ад ра́на 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АКРЭ́ЦЫЯ

(ад лац. accretio прырошчванне),

павелічэнне памераў прыроднага цела за кошт паступлення рэчыва на яго паверхню. Адрозніваюць акрэцыю: планеты (кансалідацыя часцінак протапланетнага воблака ў масіўнае цела планеты), кантынента (разрастанне кантынента за кошт далучэння новых блокаў з кантынентальнай карой — тэрэйнаў або пераўтварэння акіянскай кары ў кантынентальную), літагенетычную (рост мінер. новаўтварэння з паверхні утварэнне канкрэцый), вулканічную (кансалідацыя лавы вакол зацвярдзелага ядра) і інш.

М.А.Нагорны.

т. 1, с. 202

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВА́НАГАС (Vanagas) Аляксандрас

(12.8.1934, в. Буйвенай, Літва — 13.4.1995),

літоўскі мовазнавец. Д-р філал. н. (1984). З 1966 чл. Міжнар. камітэта анамастыкі. Распрацоўваючы праблемы літоўскай анамастыкі, шырока выкарыстоўваў бел. матэрыял: «Утварэнне гідронімаў Літоўскай ССР» (1970; Дзярж. прэмія Літвы 1974), «Этымалагічны слоўнік літоўскіх гідронімаў» і «Семантыка літоўскіх гідронімаў» (1981) і інш. Бел.-літоўскім сувязям прысвяціў працу «Літоўскія элементы ў беларускай анамастыцы» (1968, разам з М.В.Бірылам).

т. 3, с. 500

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Бязэ́нніца ’бездань’ (Сцяц.), бязэ́ніца ’тс’, бязэ́нны ’бяздонны’ (Сцяшк. МГ). Утварэнне ад бе́зна (< бе́здна).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вары́х! ’выклічнік, які выражае хуткае раскачванне’ (Гарэц.). Утварэнне на базе дзеяслова вары́ха́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гульня́ ’гульня’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Сцяшк.). Утварэнне ад дзеяслова гуляць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Млодачка ’маладзіца’ (Касп.) — кантамінаванае бел.-польск. утварэнне (польск. młoda і бел. суфікс ‑ачка).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кауліфло́рыя

(ад лац. caulis сцябло + flos, floris = кветка)

утварэнне кветак непасрэдна на ствале або на старых галінках раслін; уласціва для абляпіхі, какавы, хурмы і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

псеўдага́мія

(ад псеўда- + -гамія)

1) палавы працэс у многіх вышэйшых грыбоў;

2) утварэнне зародка ў насенні пакрытанасенных раслін без апладнення пры абавязковай стымуляцыі пыльцовай трубкай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)