залаты́

1. прил., в разн. знач. золото́й; (поэт., уст. — ещё) злато́й;

~ты́я ро́ссыпы — золоты́е ро́ссыпи;

з. пярсцёнак — золото́е (злато́е) кольцо́;

2. в знач. сущ. (монета) золото́й;

○ з. запа́с — золото́й запа́с;

◊ абяца́ць ~ты́я го́ры — обеща́ть (сули́ть) золоты́е го́ры;

~та́я во́сень — золота́я о́сень;

~та́я галава́ — золота́я голова́;

~та́я мо́ладзь — золота́я молодёжь;

~та́я сярэ́дзіна — золота́я середи́на;

~то́е вясе́лле — золота́я сва́дьба;

~то́е руно́ — золото́е руно́;

з. век — золото́й век;

~ты́я ру́кі — золоты́е ру́ки;

~ты́я сло́вы — золоты́е слова́;

~та́я жы́ла — золота́я жи́ла;

з. дождж — золото́й дождь;

~то́е дно — золото́е дно;

з. цяле́ц — золото́й теле́ц

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Перабе́луха (пырыбі́луха) ’акуратная жанчына’ (іван., Нар. лекс.). З ⁺prěběluxa, у якім прыстаўка prě‑ мае ўзмацняльнае значэнне, а běl‑ux‑a азначае ’тая, якая адрозніваецца беллю, чысцінёй’ < *bělъ > бе́лы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

арнамента́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць арнаментальнага (у 2 знач.). Арнаментальнасць мовы. □ Тут тая ж схільнасць да арнаментальнасці, да своеасаблівага рытму сказа, да паэтызацыі мовы прозы. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арыштава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад арыштаваць.

2. у знач. наз. арыштава́ны, ‑ага, м.; арыштава́ная, ‑ай, ж. Той (тая), хто знаходзіцца пад арыштам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адха́яцца, ‑аецца; зак.

Разм. Выбавіцца з хваробы; ачуняць, акрыяць. Дык цяпер раптам страшна стала дзядзьку Паўлу; зноў тая немач вярнулася, ад якой ледзьве адхаяўся! Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суця́га, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑цязе, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. неадабр. Той (тая), хто займаецца суцяжніцтвам; хто бесперапынна судзіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Са́дкі ’рэзкі на смак, даўкі’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр.), ’тая, якая збягаецца (аб тканіне)’ (Нас.), са́дкасць ’рэзкасць, даўкасць’ (Нас., Байк. і Некр.). Рус. са́дкий ’аб тканіне — якая збягаецца’. Да садзіць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жы́лісты

1. жи́листый;

~тая рука́ — жи́листая рука́;

2. (худощавый) жи́листый; сухопа́рый;

3. разг. (сильный) жи́листый; выно́сливый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

нясы́тны, ‑ая, ‑ае.

Недастаткова сытны; непажыўны. Пасля .. нясытнай, але гарачай і смачнай.. стравы людзей ахапіла лянота, тая, калі не хочацца ні гаварыць, ні нават варушыцца. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недаты́ка, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑тыцы, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. Той (тая), хто не выносіць жартаў, вольнасці ў адносінах да сябе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)