Слу́па, слупа́ прысл. ‘дубка (станавіцца)’, слупка́ ‘тс’ (ганц., шчуч., Сл. ПЗБ), слупкава́ць ‘станавіцца дубка’ (іўеў., там жа). Да слуп (гл.) па тыпу прыслоўяў на ‑а, параўн. ду́ба, стаяка́ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Mast
I
m -es, -e i -en ма́чта, слуп
II
f -, -en адко́рм (жывёлы)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Pránger
m -s, - гане́бны слуп
an den ~ stéllen — паста́віць да гане́бнага слупа́, заклеймава́ць га́ньбай
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
наскочи́ть сов.
1. (натолкнуться) наско́чыць; наткну́цца;
наскочи́ть на столб наско́чыць (наткну́цца) на слуп;
2. перен. (напасть) наско́чыць, напа́сці;
◊
наскочи́ть на неприя́тность наско́чыць на непрые́мнасць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
дыбы́,
У выразе: на дыбы — тое, што і на дыбкі (гл. дыбкі). Хлопец ад нечаканасці так тузануў закілзанага каня, што ён узняўся на дыбы. П. Ткачоў. Вялізны вогненны слуп паставіў паравоз на дыбы, залязгалі, затрашчалі вагоны. Шчарбатаў. Мікола ўсё нешта станавіўся на дыбы, гарачыўся, а потым здаўся. Нікановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стод ‘бажок, ідал’ (Ласт.), сто́дзік, сто́дзіва ‘статуя’ (там жа). Параўн. укр. арг. стод ‘статуя, фігура’, ‘бог’, стодонь ‘багач’, рус. арг. сто́да ‘царква, ікона; свята’, дыял. ‘ідал’. У якасці крыніцы прыводзіцца ст.-сканд. stoð ‘слуп, калона’ (Міклашыч, 323; Фасмер, 3, 764). Бязлай (Eseji, 139) далучае сюды і зах.-слав. stodor ‘крутая скала; слуп у азяродзе’. Магчыма, сюды ж няяснае каш. štaduna ‘мажная, высокая жанчына’, параўн. баба ‘каменны ідал’ (параўн. SEK, 4, 353). Беларускія словы, відаць, “рэканструяваныя” Ластоўскім на падставе аргатычных форм. Гл. таксама Горбач, Арго, 38.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Méilenstein
m -(e)s, -e
1) слуп [ка́мень], які́ пака́звае адле́гласць у мі́лях
2) перан. вяха́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
верая́
1. Узгорак (Слаўг.).
2. Вароты з дзвюх палавін. (Слаўг.).
3. Шула, слуп у варотах або агароджы (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
падкапа́ць
1. (раскапаць зямлю пад чым-н) untergráben* vt;
падкапа́ць слуп [куст, карані́] éinen Pfahl [ein Gebüsch, die Wúrzeln] untergráben*; unterhöhlen vt;
2. (паглыбіць) vertíefen vt, tíefer máchen;
падкапа́ць роў éinen Gráben vertíefen [tíefer máchen]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
грыва́сты, ‑ая, ‑ае.
Разм. З вялікай грывай (у 1 знач.). Чуваць было вызвоньванне званочкаў, якімі былі абвешаны грывастыя шыі чорных коней. Пестрак. З-за дрэў пазіралі лютыя тыгры, грывастыя львы і малпы. Грамовіч. // Падобны на грыву, у форме грывы. Праз белае воблака пары прабіўся агонь і грывасты слуп чорнага дыму. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)