асто́яцца, асто́юся, асто́ішся, асто́іцца; асто́йся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вадкасць: стаць спакойным, перастаць калыхацца або, утварыўшы асадак, стаць празрыстым, чыстым.

Каламутная вада астоялася.

2. Утрымацца на нагах.

|| незак. асто́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АПАЗІ́ЦЫЯ ў мовазнаўстве, фармальнае адрозненне моўных адзінак, якому адпавядае адрозненне ў семантыцы. Так, бел. словы «лес» і «лёс» адрозніваюцца гукамі [э] і [о], што сігналізуе пра розніцу ў значэнні. У граматыцы семантычнае адрозненне рэалізуецца ў супрацьпастаўленні формаў (напр.: ‘цяперашні час’ і ‘прошлы час’ — «будуе» і «будаваў»); наяўнасць апазіцыі — абавязковая ўмова існавання граматычнага значэння. У лексіцы апазіцыя семантычных кампанентаў рэалізуецца ў лексемах (напр.: «прыйсці» — ‘пачаць знаходзіцца’ і «пайсці» — ‘перастаць знаходзіцца’ ў пэўным месцы). Упершыню паняцце апазіцыі распрацавана М.С.Трубяцкім.

А.А.Кожынава.

т. 1, с. 412

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

адшуме́ць

1. (перастаць шумець) áufhören zu lärmen;

2. (прайсці, закончыцца) sich áustoben vi

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дэгенерава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.

1. Вырадзіцца (выраджацца).

2. У біялогіі — перастаць (пераставаць) развівацца, знікнуць (знікаць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зату́хнуць, ‑не; пр. затух, ‑ла; зак.

1. Перастаць гарэць; патухнуць, пагаснуць. Агонь затух. Лямпа загухла. // перан. Заціхнуць, аслабнуць, спыніцца. Спрэчкі затухлі. □ Не паспела яшчэ затухнуць рэха, як за густымі елкамі, дзе знік заяц, пачуўся страшэнны лямант. Ляўданскі.

2. Спец. Паступова слабеючы, перастаць вагацца, спыніцца (пра радыёхвалі і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпля́скаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Перастаць пляскаць.

адпляска́ць, ‑пляшчу, ‑плешчаш, ‑плешча; зак., што.

Плешчучы, надаць чаму‑н. адпаведную форму.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адскрыпе́ць, ‑пяю, ‑піш, ‑піць; ‑пім, ‑піце; зак.

Скончыць (перастаць) скрыпець. Вазы адскрыпелі ў нізіне і стаў аглушальны спакой. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

растулі́цца, ‑туліцца; зак.

Разм. Перастаць быць стуленым; раскрыцца. [Каршукоў] уздрыгнуў, яго патрэсканыя вусны растуліліся, агаліўшы чорныя ад махоркі зубы. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расху́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Перастаць быць захутаным, зняўшы з сябе якое‑н. верхняе адзенне (хустку, шаль і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вы́шыкацца ’патроху высыпацца’ (Касп.); ’зрабіцца пустым’ (Грыг.). Гл. шыкаць. Прыклад з Грыгаровіча «…вышыкалісь ракі…» паказвае, відавочна, і на значэнне ’шаптацца, скончыць шаптацца > задыхнуцца, заснуць (аб раках)’; параўн. рус. перешепта́ться, укр. ви́шептатися ’перастаць шавяліцца, задыхнуцца (аб раках)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)