разрэ́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад разрэдзіць.
2. у знач. прым. Не вельмі часты, не густы. Разрэджаныя пасевы.
3. у знач. прым. Не вельмі шчыльны, не насычаны. Разрэджаны газ. Разрэджанае паветра. // Разбаўлены, размешаны вадой. На плюшнік, на круглыя лісты лотаці пырскаюць разрэджаны торф і жоўтая ржа. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэратыза́цыя
(фр. dératisation, ад лац. de = з, ад + фр. rat = пацук)
знішчэнне шкодных грызуноў (мышэй, пацукоў і інш.), якія псуюць пасевы, харчовыя прадукты, тару, пераносяць узбуджальнікаў інфекцыйных хвароб чалавека і жывёл, хімічнымі, біялагічнымі і механічнымі метадамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ссячы́ і ссе́кчы, ссяку́, ссячэ́ш, ссячэ́; ссячо́м, ссечаце́, ссяку́ць; ссек, -кла; ссячы́; ссе́чаны; зак., каго-што.
1. Моцным ударам (якой-н. вострай прылады) аддзяліць.
С. бярозу.
2. Пасячы на дробныя кавалачкі што-н.
С. буракі.
3. Знішчыць каго-, што-н., секучы шаблямі, мячамі.
Кавалерысты ссеклі атрад праціўніка.
4. Збіць, рассячы ў многіх месцах.
С. пугай карову.
Град ссек пасевы (пабіў).
5. Пра насякомых: пакусаць у многіх месцах.
Камары ссеклі рукі.
|| незак. ссяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. ссяка́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
каласава́ць 1, ‑суе; незак.
Выпускаць колас у працэсе росту (пра злакі). Жыта каласуе. Пшаніца каласуе. // Пра поле, ніву, на якіх пасевы выпускаюць колас. Шумяць, каласуюць зялёныя нівы На вольных прасторах маёй Беларусі. Хведаровіч.
каласава́ць 2, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., што.
Разм. Паўторна абмалочваць каласы, якія засталіся цэлымі пасля першай малацьбы. Каласаваць ячмень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВАСІЛЕ́ВІЧЫ-1,
нізіннае балота ў Беларусі, у Рэчыцкім, часткова ў Калінкавіцкім р-нах Гомельскай вобл., у вадазборы р. Ведрыч. Пл. 6,7 тыс. га, у межах прамысл. пакладу 4,4 тыс. га. Сярэдняя глыб. торфу 1,8 м. Асушаная ч. выкарыстоўваецца пад пасевы шматгадовых траў, збожжа і бульбы. Пад лесам 2,8 тыс. га.
т. 4, с. 23
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
глумі́ць несов., разг. по́ртить; зря тра́тить; трави́ть;
гэ́ты краве́ц то́лькі глу́міць сукно́ — э́тот портно́й то́лько по́ртит сукно́;
г. лес — зря тра́тить лес;
г. пасе́вы — трави́ть посе́вы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́біць, -б’ю, -б’еш, -б’е; -біты; зак.
1. каго-што. Ударам выдаліць; з боем выгнаць, адцясніць.
В. акно.
В. ворага з горада.
В. з каляіны (перан.: парушыць прывычны спосаб жыцця).
2. што. Ударамі ачысціць ад пылу.
В. дыван.
3. што. Ударамі зрабіць паглыбленне ў чым-н.; вычаканіць.
В. медаль.
4. што. Знішчыць градам, вытаптаць і пад. (пасевы, поле і г.д.).
Град выбіў жыта.
В. сцежку ў жыце.
5. што. З цяжкасцю дамагчыся атрымання чаго-н. (разм.).
В. дадатковыя сродкі.
|| незак. выбіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
АГУ́ЛЬНЫ СЫРТ,
платопадобнае ўзвышша на ПдУ Еўрап. часткі Расіі, водападзел рэк басейнаў Волгі і Урала. Працягваецца з З на У на 500 км, на У прымыкае да Паўд. Урала. Выш. да 405 м. Складзены з пясчанікаў, глін і вапнякоў. Месцамі трапляюцца купалападобныя астанцы—шыханы. Развіты карст. Дзірваніста-злакавыя, пераважна ўзараныя, стэпы. Пасевы збожжавых культур.
т. 1, с. 89
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ператраві́ць I сов., спец. перетрави́ть;
п. малю́нак — перетрави́ть рису́нок
ператраві́ць II сов. (пищу) перевари́ть; перерабо́тать
ператраві́ць III сов. (всё, многое) потрави́ть, перетрави́ть;
п. пасе́вы — перетрави́ть (потрави́ть) посе́вы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патраві́ць, ‑траўлю, ‑травіш, ‑травіць; зак., што.
Знішчыць, папсаваць траву, пасевы і пад.; зрабіць патраву. А застануцца там два шнуркі дзядзькавай сенажаці, дык іх патравяць, патопчуць коні. Колас. Не прайшло двух тыдняў, як Ліпніцкі прыляцеў у Сячанку сварыцца, што вясковыя коні атаву патравілі ля рэчкі. Чарот. За тыя дні я патравіў каровамі многа пасеваў, нарабіў не раз шкоды. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)