1. (навуковы) Traktát m, n -(e)s, -e, Ábhandlung f -, -en;
2.дып. (пагадненне) Vertrág m -(e)s, -träge;
мі́рны тракта́т Fríedensvertrag m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ВАЕ́ННА-ТАПАГРАФІ́ЧНАЯ СЛУ́ЖБА, спецыяльная служба ва ўзбр. сілах, прызначаная для тапагеадэзічнага забеспячэння войск у мірны і ваен.час. Мае свае органы ў штабах злучэнняў і аператыўных аб’яднанняў, тапагр., аэрафатаграфічныя атрады, ваен.навуч. ўстановы, картаграфічныя ф-кі і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
тракта́т
(лац. tractatus = абмеркаванне, разгляд)
1) навуковая праца, у якой разглядаецца асобнае пытанне ці праблема (напр. філасофскі т.);
2) міжнародны дагавор, пагадненне (напр.мірны т.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ка́дры
(фр. cadres)
1) пастаянны састаў войск у мірны час (напр. служыць у кадрах);
2) састаў работнікаў якой-н. галіны дзейнасці (напр. тэхнічныя кадры, аддзел кадраў).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
настро́іццасов., в разн. знач. настро́иться;
радыёпрыёмнік лёгка ~ро́іўся — радиоприёмник легко́ настро́ился;
н. на мі́рны лад — настро́иться на ми́рный лад;
◊ н. на і́ншы лад — настро́иться на друго́й лад
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нейтралітэ́т
(ням. Neutralität, ад лац. neutralis = які не належыць ні таму, ні другому)
1) неўмяшанне ў вайну паміж іншымі дзяржавамі, а ў мірны час адмаўленне ад удзелу ў ваенных блоках;
2) неўмяшанне ў якую-н. барацьбу, сварку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ідылі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да ідыліі (у 1 знач.). Ідылічны жанр.
2.Мірны, ціхі, спакойны; нічым не засмучаны. Ідылічны настрой. □ У пакой улятаў лагодны шум вясковага лесу, наперабой спявалі птушкі, але гэты ідылічны малюнак не супакойваў.Шчарбатаў.Ну, бываюць такія ідылічныя сем’і, дзе б пражылі век, ні разу ні ў чым не ўсумніўшыся, не засумаваўшы; без адзінага папроку і непаразумення?Кірэенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Спако́й ‘супакой, супакаенне’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Федар. 4, Сл. ПЗБ), споко́й ‘тс’ (ТС), спако́йны ‘ціхі, мірны’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Ласт., Сл. ПЗБ), споко́йны ‘тс’ (ТС). Укр.спо́кій, польск.spokój, в.-луж.spokoj. Дэрыват з прыстаўкай с‑ ад прасл.*pokojь ‘мір, цішыня’ (Борысь, 569). *Pokojь звязаны з прасл.*počiti, параўн. рус.почи́ть ‘памерці’, почива́ть ‘спаць’, ст.-слав.почити ‘адпачыць’, славен.počíti і г. д. Гл. Фасмер, 3, 305; 347; Махэк₂, 468. Параўн. меркаванні Кохмана (Stosunki, 24), Віткоўскага (Słownik, 177) пра запазычанне з польскай, што патрабуе гістарычнай аргументацыі. Параўн. адпачынак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бяскры́ўдны, ‑ая, ‑ае.
Які не робіць крыўды, не прыносіць непрыемнасцей; мірны, нявінны. Але да яе [Машы] непакою за пасевы азімых аднесліся з бяскрыўднай сялянскай іроніяй.Шамякін.// Няздольны пакрыўдзіць; няшкодны. Разам з другімі рагатаў і «князь». Смяяўся шчыра, да слёз, і на хвіліну здаўся бяскрыўдным дзіцем, якому яшчэ патрэбна нянька.Карпюк.// Няздольны пакрыўдзіцца, някрыўдны; вельмі дабрадушны. [Павел] быў настолькі бяскрыўдны і бездапаможны, што з ахвотай адклікаўся, калі мы яго клікалі барабаншчыкам.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАНІФА́СІО (Bonifacio) Андрэс
(29.11.1863, Маніла — 10.5.1897),
кіраўнік нац.-вызв. руху на Філіпінах. У 1892 уступіў у «Філіпінскую лігу», якая прапаведавала мірны рух за сац. рэформы, заснаваў тайны рэв. саюз Каціпунан і склаў адзін з яго праграмных дакументаў — «Дзесяць запаведзяў сыноў народа». У 1896—97 узначаліў паўстанне супраць ісп. панавання. Абвінавачаны ў змове, расстраляны паўстанцамі на чале з Э.Агінальда.