сінхраканта́кт

(ад сінхра- + кантакт)

кантактнае ўстройства ў механізме затвора фотаапарата, якое пры націсканні спускавой кнопкі замыкае ланцуг запальвання лямпы-ўспышкі сінхронна з работай затвора.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГІ́ДРА

(лац. Hydra),

экватарыяльнае сузор’е. Самае вялікае па займанай плошчы. Няяркія зоркі (толькі 14 са 130, бачных простым вокам, ярчэй 5-й зорнай велічыні), акрамя Альфарда — αГідра, 2-й візуальнай зорнай велічыні, утвараюць доўгі вузкі ланцуг. На тэр. Беларусі відаць у канцы зімы — пач. вясны. Гл. Зорнае неба.

т. 5, с. 220

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

разамкну́цца, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся, ‑нуцца; зак.

Раз’яднацца, перастаць быць самкнутым. Жандарскі ланцуг, які вёў купку арыштаваных, — разамкнуўся, усмактаў у сваё нутро і гэтых траіх. Баранавых. Рука сама разамкнулася і выпусціла Максімаву руку. Машара. // Рассунуцца, разысціся ў розныя бакі. Рады разамкнуліся. // Утварыць або павялічыць інтэрвалы, прамежкі. Разамкнуцца на выцягнутыя рукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АЛЕУ́ЦКІ ХРЫБЕ́Т,

на п-ве Аляска, у Ціхаакіянскім поясе Кардыльераў Паўн. Амерыкі; тэр. ЗША. Даўж. каля 850 км. Ланцуг вулканічных конусаў выш. 2500—3000 м. Найб. вяршыня — г. Рэдаут (3108 м). 10 дзеючых вулканаў (Іліямна, Катмай, Паўлава і інш.). На схілах субарктычныя лугі, горная тундра. На вяршынях шматгадовыя снягі і ледавікі.

т. 1, с. 248

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

chain

[tʃeɪn]

1.

n.

1) ланцу́г -а́ m., ланцужо́к -ка́ m.

2) по́вязь f., ланцу́г -а́ m.

a mountain chain — го́рны ланцу́г

3)

пу́ты, кайданы́ pl. only.

4) Figur. по́вязь f.; ву́зы, пу́ты pl. only

chains of love — пу́ты каха́ньня

chains of duty — по́вязі абавя́зку

5) Figur. пасьлядо́ўнасьць f.

chain of events — пасьлядо́ўнасьць падзе́яў

2.

v.

1) зьвя́зваць ланцуго́м

2) ско́ўваць, прыко́ўваць

3) паняво́ліць, заку́ць у кайданы́

3.

adj.

ланцуго́вы

chain bridge — ланцуго́вы мост

- chain letters

- chain mail

- chain of command

- chain reaction

- chain saw

- chain smoke

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

замкну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Зачыніцца (пра замок) або зачыніцца на замок, ключ.

Замок замкнуўся.

З. ў пакоі.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Злучыцца канцамі.

Ланцуг электраправодкі замкнуўся.

Круг замкнуўся (перан.: усё вытлумачылася, стала на свае месцы).

3. перан., у што, у чым і без дап. Адасобіцца, перастаўшы мець зносіны з іншымі.

З. ў сабе.

З. ў сваёй праблеме.

|| незак. замыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; наз. замыка́нне, -я, н.

Кароткае з. (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кругавы́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да круга, адбываецца па кругу. Кругавы маршрут. Кругавыя працэсы.

•••

Кругавая абарона — лінія абароны, якая ўтварае замкнуты ланцуг вакол якога‑н. пункта.

Кругавая парука — а) калектыўная адказнасць усіх членаў якой‑н. групы людзей за дзеянні гэтай групы або асобных яе членаў; б) узаемнае ўкрывальніцтва, узаемная выручка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ДАЛІ́НА АЗЁР,

міжгорная ўпадзіна паміж Габійскім Алтаем і Хангаем, на ПдЗ Манголіі. Даўж. каля 500 км, шыр. да 100 км. Выш. 1000—1400 м. Днішча ўпадзіны — ланцуг замкнёных катлавін, складзеных з рыхлых адкладаў і падзеленых узгоркамі і скалістымі градамі. Шматлікія бяссцёкавыя азёры (Бонцаган-Нур, Арог-Нур і інш.). Пераважаюць апустыненыя ландшафты: кучавыя пяскі, саланчакі, такыры.

т. 6, с. 19

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БУ́ФЕРНАЯ БАТАРЭ́Я,

акумулятарная батарэя, што ўключаецца ў ланцуг паралельна інш. крыніцы (генератар, выпрамляльнік) пастаяннага току для супольнага сілкавання нагрузкі (у т. л. як рэзервовая крыніца). Прызначана для кампенсацыі змен напружання і сілы току асн. крыніцы сілкавання ў час найб. нагрузак і перапынкаў у рабоце. Выкарыстоўваецца на аўта- і чыг. транспарце, сістэмах сувязі і інш.

т. 3, с. 362

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

чайнво́рд

(ад англ. chain = ланцуг + word = слова)

задача-галаваломка на адгадванне слоў, размешчаных у клетачках такім чынам, што апошняя літара папярэдняга слова з’яўляецца першай літарай наступнага.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)