kurz

1.

a каро́ткі

in ~en Wórten — сці́сла

~e Schrítte — дро́бныя кро́кі

2) каро́ткі, нядо́ўгі, кароткачасо́вы, кароткатэрміно́вы

in [nach] ~er Zeit — неўзаба́ве, ху́тка

◊ éinen ~en Prozéss máchen — распра́віцца, расквіта́цца

2.

adv ко́ратка

~ und bündig — ко́ратка і я́сна

über ~ óder lang — ра́на ці по́зна

~ nach vier Uhr — у пача́тку пя́тай (гадзі́ны)

er kommt mit dem Geld zu ~ — яму́ не хапа́е гро́шай

j-n ~ hálten* — разм. не дава́ць во́лі каму́-н., абмяжо́ўваць каго́-н.

~ tréten* — ісці́ мале́нькімі кро́камі; дзе́йнічаць асцяро́жна

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

straff

1.

a

1) тугі́, ту́га наця́гнуты [набі́ты]

~es Haar — гла́дкія валасы́

2) падця́гнуты (пра чалавека)

éine ~e Háltung — малайцава́тая вы́праўка

éinen ~en Stil schréiben* — піса́ць ко́ратка [сці́сла]

3) стро́гі (аб дысціпліне і г.д.)

éine ~e Kontrólle — узмо́цнены кантро́ль

2.

adv ту́га

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

рва́цца несов.

1. (на части) рва́ться, разрыва́ться;

2. перен. разрыва́ться, рва́ться;

3. (изнашиваться до дыр) рва́ться, трепа́ться;

4. (о снарядах и т.п.) рва́ться, взрыва́ться;

5. перен. (стремиться) рва́ться, порыва́ться;

6. страд. рва́ться; трепа́ться; взрыва́ться; тереби́ться; порыва́ться; разрыва́ться; терза́ться; урыва́ться; см. рваць I 1-6, 8, 9;

◊ дзе ко́ратка (то́нка), там і рве́цца — посл. где то́нко, там и рвётся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

валасы, чупрына, чуб, шавялюра, локаны; кудзеркі (памянш.-ласк.); космы, стрыжакі, кучары (разм.); кудлы, патлы, каўтуны, грыва (разм. зняваж.) / пучок: хахол; віхор, віхры (разм.) / коратка падстрыжаныя: вожык / у хвалістых завітках: буклі (уст.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Стрыга (striha) ‘страшыдла, ведзьма; чараўніца’ (Кольб., Доўн.-Зап. 2), ‘персанаж у гульні’, стры́га‑мары́га ‘тс’ (КСТ). Відаць, сюды ж дзіцячая дражнілка стры́га ‘коратка пастрыжаны хлопец або дзяўчына’ (ТС), стры́жка ‘тс’ (Бяльк.), стры́жачка ‘кароткавалосая дзяўчына ’ (Ян.), а таксама стры́жка, стры́шка ‘страказа’ (навагр., Нар. сл.); дзяцей палохаюць стрышкай, кажуць: “Хавайся, а то стрышка апстрыжэ” (Жд. 1). Параўн. укр. стри́ганец, стрижо́к ‘саранча, Locusta L.’, польск. strzyga ‘міфічны персанаж; чараўніца’, ‘здань у абліччы жанчыны’, strzygoń ‘вупыр’, чэш., славац. stríga ‘чараўніца, ведзьма’, ‘начны матыль’, серб.-харв. штри̏га ‘ведзьма’, ‘начны матыль’ (HJ, н. с., 4, 9–10), ‘груба абстрыжаны ножніцамі’, харв. дыял. striga, štrȉga ‘сараканожка’, славен. striga ‘тс’. Лічыцца запазычаннем з с.-лац. strìga ‘ведзьма’, што паходзіць з лац. strix, strigis ‘сава’, таму што чараўніца паказвалася ў абліччы савы і высмоктвала дзіцячую кроў (Брукнер, 523). Борысь (584) мяркуе, што крыніцай запазычання магла быць і адпаведная раманская форма, напрыклад, венец. striga. Паводле Махэка₂ (582), слова трапіла да славян з румынскай з валахамі-пастухамі. Несумненны ўплыў дзеяслова *strigti (гл. стрыгчы), а таксама ўяўленняў пра насякомых як пераўвасабленняў злых істот, параўн. Важны, O jménech, 89; Басай-Сяткоўскі, Słownik, 346; Гура, Слав. др., 3, 370–371. Магчыма, звязана з дзеясловамі з коранем *strig‑, што абазначаюць хуткія і рэзкія рухі, гл. стрыгуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мо́мант, ‑у, М ‑нце, м.

1. Вельмі кароткі прамежак часу; імгненне, міг. На нейкі момант у пакоі запанавала цішыня. Шыловіч. Адзін момант — і першая лінія службы дзесяткамі зоркіх вачэй і чуткіх вушэй заблакіравала граніцу. Брыль. // чаго. Адрэзак часу, калі пачынаецца нейкае дзеянне, з’ява. Момант спаткання. Момант зацішша.

2. Пэўны прамежак часу, этап у гісторыі, развіцці чаго‑н., у жыцці каго‑н. Паэт [Колас] не прапусціў ніводнага больш-менш значнага моманту з жыцця і працы селяніна. Навуменка. Бывае, што нечакана светлы момант узнагароджвае чалавека за многія гады пакут. Кулакоўскі.

3. Частка, элемент, асобны бок якой‑н. з’явы. На мастацкіх палатках адлюстраваны моманты з працоўнай дзейнасці і адпачынку працоўных. «Беларусь».

4. Спец. Матэматычнае паняцце, якое адыгрывае значную ролю ў механіцы і тэорыі імавернасцей. Момант інерцыі. Момант сілы.

•••

Бягучы момант — сучасны, цяперашні момант.

Магнітны момант — асноўная велічныя, якая характарызуе магнітныя ўласцівасці рэчыва.

На момант — на імгненне; вельмі коратка.

У адзін момант — тое, што і у адзін міг (гл. міг).

[Лац. momentum.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стры́гчы, стрыгу, стрыжэш, стрыжэ; стрыжом, стрыжаце, стрыгуць; пр. стрыг, ‑ла; незак., каго-што.

1. Зразаць. падрэзваць ножкамі, машынкай (валасы, шэрсць і пад.). Стрыгчы шэрсць. Стрыгчы бараду. □ Летам гаспадар прыбірае валасы пад капялюш, а зімою стрыжэ коратка. Бажко. // Зразаць, падразаць каму‑н. валасы, шэрсць. У школе ёсць машынка. На школьным дварэ ў часе перапынку стрыжэ настаўнік сваіх маленькіх вучняў. Колас. Проста дзівы творыць электрычнасць: нават кароў доіць і авечак стрыжэ... Якімовіч. // Падразаць, караціць траву, галінкі і пад. У старажытным парку ўлетку стрыгуць газоны. Грачанікаў. // Спец. Падразаць, падраўноўваць ворс на тканіне. Стрыгчы бобрык.

2. Падразаць валасы якім‑н. спосабам; стрыгчыся. Стрыгчы валасы пад бокс.

•••

Стрыгчы вачамі — наглядваць на каго‑н., кідаць позіркі на каго‑н. Сват Рыгорка стрыг вачамі, стараючыся непрыкметна кінуць позіркі на маладуху, улавіць яе настрой. Дуброўскі.

Стрыгчы вушамі — паводзячы вушамі, прыслухоўвацца (пра коней, зайцаў).

Стрыгчы купоны — жыць на рэнту, на працэнты з каштоўных папер.

Стрыгчы ўсіх пад адзін грэбень — раўняць усіх у якіх‑н. адносінах, падганяць пад адно.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

crop

[krɑ:p]

1.

n.

1) Agric. культу́ра f. (збо́жжа, бу́льба)

2) ураджа́й -ю, збор -у m.

3) ко́ратка падстры́жаныя валасы́

4) вальлё -я́ n., вальля́к -а́ m. (у пту́шак)

5) пугаўё n.; хлыст -а́ m.

2.

v.t. crop, cropped, cropping

1) абрэ́зваць, абраза́ць (берагі́ кні́гі); стры́гчы (валасы́), падрэ́зваць (ву́ха, хвост)

2) (пра жывёлу) шчыпа́ць, скубсьці́ (траву́), аб’яда́ць (галі́нкі)

3) засява́ць, гадава́ць

4) дава́ць ураджа́й; радзі́ць

•

- crop up

- crop out

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

story

I [ˈstɔri]

n., pl. -ries

1) раска́з -у m.

to tell a story — апавяда́ць, раска́зваць

Tell us the story of your life — Раскажы́ нам пра сваё жыцьцё

as the story goes — як раска́зваюць

to make a long story short — ко́ратка ка́жучы

2) апавяда́ньне n., апо́весьць f.

3) апо́вед -у m., фа́була f. (апо́весьці, п’е́сы)

4) informal вы́думкі pl., хлусьня́ f., вы́мысел -слу m.

5) газэ́тны арты́кул, рэпарта́ж

II [ˈstɔri]

n., pl. -ries

паверх -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ірва́цца і рва́цца, (і)рвуся, (і)рвешся, (і) рвецца; (і)рвёмся, (і)рвяцеся; незак.

1. Раздзяляцца на часткі, разрывацца ад рыўка, нацягвання. Крохкая салома, калі моцна закручваць перавясла, ірвалася. Мележ. Прама не слухала мяне: тонкія валокны клаліся няроўна, ірваліся, зляталі з бабіны. Савіцкі. Дзе коратка, там ірвецца. Прымаўка.

2. перан. Спыняцца, варушацца (пра сувязі, адносіны і пад.).

3. Узрывацца; разрывацца з выбухам. Раўлі самалёты, ірваліся бомбы, грукаталі танкі, беглі па збожжы салдаты... Брыль. // перан. Перапаўняцца моцнымі пачуццямі. [Лясніцкі] тады адчуваў паплыў балючай і горкай пяшчоты, ад якой, здаецца, ірвалася сэрца, і быў шчаслівы. Зарэцкі. Сціснуў хтось мне сэрца туга, Па кавалкі грудзі рвуцца. Зарыцкі.

4. Старацца вызваліцца, вырвацца. — Хітрушчая карова! Бывала, як толькі немцы ў вёску, яна рвецца з двара і — прама ў лес. Сіўцоў.

5. перан. Прагна імкнуцца зрабіць што‑н., дасягнуць чаго‑н., папасці куды‑н. Ірвацца дамоў. Ірвацца да ведаў. Ірвацца на фронт. □ [Маці] ўсіх ірвалася супакоіць, улагодзіць, прымірыць. Мележ. Нас было восем. І кожны з нас ірваўся ў нязведаную далячынь. Асіпенка.

6. Зал. да ірваць ​1, рваць ​1 (у 1–4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)