марга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Міжвольна падымаць і апускаць павекі.
М. вачамі.
2. каму. Падаваць знак рухам павек, падморгваць.
М. суседу, каб замоўк.
3. перан. Свяціць мігаючым святлом.
Лямпачка маргае.
4. перан. Упускаць зручны момант; зяваць (у 2 знач.).
|| аднакр. маргну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1—3 знач.).
◊
Вокам не маргнуць —
1) не падаць віду;
2) доўга не раздумваць, не вагацца перад тым, як зрабіць што-н.
|| наз. марга́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ока́зия ж.
1. (благоприятный случай) уст. ака́зія, -зіі ж., зру́чны вы́падак;
2. (необычное происшествие) разг. ака́зія, -зіі ж., непрадба́чанасць, -ці ж., нечака́насць, -ці ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ака́зія ж
1. (зручны выпадак) Gelégenheit f -, -en;
2. разм (нечаканае здарэнне) Zúfall m -s, -fälle, (séltene) Begébenheit f -, -en, (séltener) Fall m -(e)s, Fälle
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
здарэ́нне, ‑я, н.
1. Тое, што здарылася; падзея, выпадак (звычайна нечаканыя, непрадугледжаныя). Цікавае здарэнне. Здарэнне ў лесе. □ У жыцці чалавека бывае адзін такі выпадак, адно здарэнне, якое магчыма цягнецца ўсяго некалькі хвілін, але помніш аб ім усё жыццё. Шамякін.
2. Спрыяльны збег акалічнасцей, зручны момант. І калі бацька каго стрэне, Не прапускае ўжо здарэння Спытаць, праведаць аб зямельцы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канцэнтра́т, ‑у, М ‑раце, м.
1. Спецыяльна апрацаваны сухі прадукт, зручны для захоўвання і хуткага прыгатавання ежы. Харчовыя канцэнтраты. Канцэнтрат кашы. Малочны канцэнтрат.
2. Корм высокай пажыўнасці для жывёлы (напрыклад, зерне, макуха, вотруб’е). — Вось пры саўгасе, — гаварыла далей жанчына, — сталі прывозіць пад вясну канцэнтраты, дык і хвароб на ферме паменшала. Кулакоўскі.
3. Прадукт абагачэння карыснага выкапня шляхам канцэнтрацыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сна́дна ‘зручна, выгадна’, сна́дны ‘выгодны’ (Нас.), сюды ж сна́дні ‘добра’ (Мат. Маг.), ст.-бел. снадный ‘зручны, выгадны, лёгкі’, дыял. укр. сна́дний ‘лёгкі, падатлівы, шчодры’, рус. смал. сна́дный ‘выкананы старанна і дакладна; акуратны’. З польск. snadny ‘лёгкі’, snadnie ‘зручна, лёгка’ (Карскі, Белорусы, 149). Борысь (SEK, 4, 336) заходнеславянскія формы ўзводзіць да прасл. *snadьno, з якога *snadьnъ ад назоўніка або прыслоўя *snadь, гл. снадзь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
проморга́ть сов.
1. (моргать в течение какого-л. времени) разг. прамарга́ць;
2. перен. (упустить, прозевать), прост. прамарга́ць, праваро́ніць;
проморга́ть удо́бный слу́чай прамарга́ць (праваро́ніць) зру́чны вы́падак.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
gelégen
1.
part II ад líegen
*
2.
a зру́чны
zu ~er Zeit — у зру́чны [адпаве́дны] час
bin ich ~? — я не перашкаджа́ю?
3.
adv у час, своечасо́ва; дарэ́чы
kómmen wir ~? — мы не перашко́дзім?
es ist mir sehr darán ~ — гэ́та для мяне́ ве́льмі ва́жна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго-што.
1. Ахоўваць, сцерагчы каго‑, што‑н. Вартаваць грамадскае дабро. □ Вартуй свой край з усіх старон; Шануй, як скарб любімы. Глебка.
2. Падсцерагаць, чакаць з’яўлення каго‑, чаго‑н. Павярні ты направа, К гэтай сіняй вярбе: Прытаілася ў травах, Смерць вартуе цябе. Бялевіч. Рыбак не спіць, рыбак не дрэмле, А ўсё вартуе зручны час. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́карыстаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Скарыстаць што‑н., ужыць у сваіх мэтах. Выкарыстаць адпачынак. Выкарыстаць зручны момант. □ Якаў радаваўся свайму вольнаму вечару, было жаданне як мага лепш выкарыстаць яго. Кулакоўскі. Свет для моладзі цяпер адкрыты, шырокі — чаму ж не выкарыстаць гэтую магчымасць?.. Хадкевіч. // Знайсці прымяненне. Пакуль на поле не выехалі, прараб стараўся выкарыстаць кожнага цалінніка на будоўлі. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)