нейтра́льны, -ая, -ае.
1. Які захоўвае нейтралітэт у адносінах да дзяржаў, што ваююць.
Нейтральная краіна.
2. перан. Які не становіцца на чый-н. бок (у палітычнай барацьбе, спрэчках і пад.).
Заняць нейтральную пазіцыю.
3. Які не дае ні шчолачнай, ні кіслай рэакцыі (спец.).
Н. раствор.
4. Які не нясе ні адмоўнага, ні дадатнага зараду (спец.).
Нейтрон з’яўляецца нейтральнай, незараджанай часціцай.
○
Нейтральная зона (паласа), нейтральныя воды — такія, на якіх, згодна з пагадненнем, не павінны весціся ваенныя дзеянні, размяшчацца ваенныя сілы.
|| наз. нейтра́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Паво́дле ’ў адпаведнасці з чым-н., згодна з якімі-н. прыкметамі’ (ТСБМ, Гарэц.), паво́для ’тс’ (КЭС, лаг.), павэ́дле ’ў параўнанні’ (Гарэц., Сцяшк. Сл., З нар. сл., гродз., шчуч.). Гл. водле, вэдле.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыры́ўкамі, прыръ́ўкамі, прыры́ўкам, пріры́ўкым, пры́ръўкъм ’прыхваткамі, час ад часу’ (Жд.; гарад., Нар. лекс.; ЛА, 5; в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да п(е)рарыва́ць (гл. рваць) з пераафармленнем згодна з дыялектнай фанетыкай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ахеле́й ’крываўнік’ (Кіс.). З лац. назвы расліны Achillea, літаральна ’Ахілесаў, які належыць Ахілу’ (згодна паданню, грэчаскі герой Ахіл вылечыў гэтай раслінай раненага ім сына Геракла–Тэлефа), параўн. Гусяцінская, УЗ МГПИИЯ 58, 190.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кансана́нс
(фр. consonance, ад лац. consonare = згодна гучаць)
1) муз. адначасовае спалучэнне тонаў стройнага, згоднага гучання (проціл. дысананс 1);
2) літ. від няпоўнай рыфмы, у якой сугучныя зычныя гукі пры частковай або поўнай разбежцы галосных.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
przewidywanie
przewidywani|e
н. прадбачанне;
zgodnie z ~ami — згодна з чаканнямі (разлікамі);
umiejętność ~a — уменне прадбачыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
разуме́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. каго-што. Усведамляць, спасцігаць розумам сэнс, змест і пад. чаго-н.; асэнсоўваць.
Р. усё сказанае.
Р. мастацтва.
Р. музыку.
2. што і з дадан. Ведаць, здагадвацца аб чым-н., усведамляць што-н.
Р. сваю памылку.
Р., што назад дарогі няма.
3. каго-што. Падразумяваць, мець на ўвазе.
4. у знач. пабочн. сл. разуме́еш (разуме́еце) Ужыв. з мэтай падкрэсліць што-н., звярнуць увагу на што-н.
Я, разумееш, не згодна з такой думкай.
|| наз. разуме́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ве́рсія ж Versíon [vɛr-] f -, -en, Áuslegung f -, -en, Dárlegung f -, -en;
зго́дна з афіцы́йнай ве́рсіяй der offiziéllen Versión zufólge;
паво́дле і́ншай ве́рсіі nach éiner ánderen Áuslegung
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
О́пій, о́піум (ТСБМ) ’высушаны млечны сок з няспелых галовак маку’ (ТСБМ). Запазычана з рус. опиум, якое з ням. Opium (XVI ст.) (Фасмер, 3, 144). Згодна з КЭСРЯ, 310, рус. опиум з лац. opium (XIX ст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
per [pɜ:] prep. у, за, на;
30 miles per hour 30 міль за гадзі́ну;
7 pounds per person 7 фу́нтаў на чалаве́ка;
How much do you get per day? Колькі вы зарабляеце штодзень?
♦
as per smth. зго́дна з чым-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)