Док ’док’ (БРС). Рус.док, укр.док ’тс’. Паводле Фасмера (1, 523), запазычанне з гал.dok або англ.dock у Пятроўскую эпоху. Шанскі (1, Д, Е, Ж, 156) думае пра запазычанне толькі з гал. мовы. Гал.dok дакладвай этымалогіі не мае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мя́ча ’адліга пасля толькі што выпаўшага снегу’ (кір., Нар. сл.). Рус.цвяр.мяч ’дажджыстае надвор’е’, польск.zmięk, чэш.odmek, славац.odmäk ’адліга’. Да т§къ ’мяккі’+ ⁺суфікс-/а > тр£-/а (Петэрсен, AfslPh, 36, 442; Махэк₂, 358; Трубачоў у Фасмера, 3, 32).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыду́біць ’прывезці ці прынесці надзвычай цяжкі груз’ (Янк. 1), ’прывалачы’, прыдубі́цца ’прывалачыся’ (ТС). Мясцовае ўтварэнне ад ду́біць ’цягнуць’ (ТС), якое толькі фармальна можна ўзвесці да прасл.*dǫbiti, аднак цяжкасці ўзнікаюць з семантычнага боку. Няясна, магчыма, звязана з *ды́біць, ды́біцца (гл.)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раса́нкітолькі мн. л. ’расліна святаяннік звычайны, Hypericum perforatum L.’ (Ласт., Кіс.). Фанематычны варыянт рася́нкі (гл. рася́нка), верагодна, пад уплывам раса1 ў сувязі са звычайным распаўсюджаннем расліны ў “расістых” месцах, у тым ліку на лугах, па берагах рэк і азёр.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смята́нне ‘вылет пчалінай маткі (на аблёт)’ (Мат. Гом.). Параўн. рус.смётываться, смета́ться ‘аб роі, які толькі што адраіўся; пасля выхаду з вулля асесці кучкай’ (Даль, без лакалізацыі) < метать(ся) ‘кідаць(ца)’. Беларускае, відаць, з рускай, улічваючы адзінкавасць фіксацыі і лінгвагеаграфію.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
knapp
1.
a
1) ву́зкі, це́сны
2) мізлю́ны, убо́гі
3) сці́слы (стыль)
4) абмежава́ны
~e drei Táge — няпо́ўныя тро́е су́так
mit ~er Not — ледзь-ледзь
2.
adv ледзь, у абрэ́з, то́лькі-то́лькі
méine Zeit ist ~ — у мяне́ ма́ла ча́су
◊ mit ~er Not — з ця́жкасцю
j-n ~ hálten* — трыма́ць каго́-н. на каро́ткім павадку́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ме́сячна, безас.узнач.вык.
Ясна ад святла Месяца. З вечара было зорка, месячна.Чорны.[Яўхім:] — А вакол ціхата такая, месячна, бела, толькі іскры на снезе.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мёртва,
1.Прысл.да мёртвы (у 1, 2, 4 знач.).
2.безас.узнач.вык. Ціха, вяла, змярцвела. Ціха, мёртва і тужліва, Толькі лускае мароз.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мінералізава́цца, ‑зуецца; зак. і незак.
Спец.
1. Ператварыцца (ператварацца) у мінеральныя злучэнні (аб арганічных рэчывах).
2. Насыціцца (насычацца) мінеральнымі солямі.
3.толькінезак.Зал.да мінералізаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накама́рнік, ‑а, м.
Сетка або мяшок для аховы ад камароў. Працаваць у накамарніках. □ Хадзіць.. [у тайзе] можна толькі ў накамарніках — марлевых сетках, якія закрываюць твар і шыю.Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)